Παρά τη γεωπολιτική αστάθεια και τις σημαντικές περικοπές στην ανθρωπιστική βοήθεια, η παγκόσμια κοινή γνώμη εξακολουθεί σε μεγάλο βαθμό να στηρίζει τα δικαιώματα των προσφύγων, σύμφωνα με νέα έρευνα της Ipsos που δόθηκε στη δημοσιότητα με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων.
Όπως αναφέρει η Ipsos, “τα δύο τρίτα του κοινού σε 29 χώρες (67%) συνεχίζουν να υποστηρίζουν την αρχή της παροχής ασύλου σε όσους έχουν ανάγκη”, αν και το ποσοστό αυτό καταγράφει μικρή μείωση κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 2024. Ιδιαίτερα ισχυρή παραμένει η στήριξη σε χώρες όπως η Σουηδία, η Αργεντινή, η Ολλανδία και η Αυστραλία.
Η Tρίνη Του, Διευθύντρια της Ipsos Public Affairs, σημείωσε ότι “η έρευνα αυτή επιβεβαιώνει τη συνεχιζόμενη δέσμευση του κοινού στην παροχή ασύλου, κάτι που είναι ενθαρρυντικό”. Παράλληλα, τόνισε ότι “υπάρχει επείγουσα ανάγκη να αντιμετωπιστούν οι επίμονες ανησυχίες του κοινού σχετικά με τα κίνητρα των αιτούντων άσυλο και την ενσωμάτωσή τους”.
Στόχος της Ipsos, ανέφερε, είναι “να παρέχει δεδομένα που τροφοδοτούν εποικοδομητικούς διαλόγους και λύσεις που ωφελούν τόσο τους πρόσφυγες όσο και τις τοπικές κοινωνίες”.
Ωστόσο, η έρευνα καταγράφει διαρκή σκεπτικισμό ως προς τα κίνητρα των προσφύγων. Η πλειονότητα (62%) των ερωτηθέντων πιστεύει ότι “οι αιτούντες άσυλο επιδιώκουν κυρίως οικονομικές ευκαιρίες παρά διαφεύγουν από κινδύνους”. Αυτή η αντίληψη τροφοδοτεί ανησυχίες για την ασφάλεια των συνόρων και το κοινωνικό κράτος, με αποτέλεσμα το 49% να εκφράζει υποστήριξη στο πλήρες κλείσιμο των συνόρων της χώρας τους στους πρόσφυγες. Παρ’ όλα αυτά, το 40% αναγνωρίζει τη θετική συμβολή των προσφύγων στις νέες τους πατρίδες, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να ξεχωρίζουν. “Οι ΗΠΑ βρίσκονται μεταξύ των πιο υποστηρικτικών χωρών, με ποσοστό 56%” αναφέρεται.
Η έρευνα καταγράφει επίσης μείωση στην προσωπική συμμετοχή των πολιτών σε δράσεις υποστήριξης προσφύγων, όπως οι δωρεές ή ο εθελοντισμός, με το σχετικό ποσοστό να υποχωρεί στο 29% από 38%, πιθανώς λόγω “κόπωσης, συμπόνιας και οικονομικών περιορισμών”.
Παρόλα αυτά, η πλειοψηφία (62%) πιστεύει ότι οι πλουσιότερες χώρες έχουν “ηθική υποχρέωση να παρέχουν οικονομική στήριξη στους πρόσφυγες”. Σε χώρες όπως η Ινδονησία, η Νότια Κορέα και η Τουρκία, η κοινή γνώμη τάσσεται υπέρ της μεγαλύτερης εμπλοκής των διεθνών οργανισμών, τη στιγμή που η χρηματοδότηση προς τον ΟΗΕ μειώνεται δραστικά.
Η Ντομινικ Χάιντ, Διευθύντρια Εξωτερικών Σχέσεων της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), επεσήμανε το χάσμα μεταξύ συμπόνιας και δράσης. “Υπάρχει ξεκάθαρη απόσταση μεταξύ συμπόνιας και δράσης. Το κοινό εξακολουθεί να πιστεύει στο δικαίωμα αναζήτησης ασφάλειας και επιθυμεί μεγαλύτερη συνεισφορά από τα πλούσια κράτη, όμως οι οικονομικές συνθήκες και το παγκόσμιο πολιτικό κλίμα διαβρώνουν την ατομική υποστήριξη” ανέφερε. Προειδοποίησε επίσης ότι “το ανθρωπιστικό σύστημα θα εξασθενήσει χωρίς μια ενιαία προσπάθεια από κυβερνήσεις, οργανισμούς, τον ιδιωτικό τομέα και το κοινό ώστε να οικοδομηθούν λύσεις και ελπίδα για όσους εξαναγκάζονται σε φυγή”.
Η ετήσια Παγκόσμια Έρευνα της Ipsos για την Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων, που διεξάγεται από το 2017, πραγματοποιείται σε μια περίοδο όπου ο αναγκαστικός εκτοπισμός έχει φτάσει σε πρωτοφανή επίπεδα. Μέχρι τον Απρίλιο του 2025, πάνω από 122 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί βίαια παγκοσμίως, εκ των οποίων 42,7 εκατομμύρια είναι πρόσφυγες.
Τα ευρήματα από την έρευνα που διεξήχθη τον Απρίλιο και Μάιο υπογραμμίζουν την ανάγκη για βαθύτερη κατανόηση των αντιλήψεων του κοινού, προκειμένου να ενισχυθεί η στήριξη προς τους πρόσφυγες.
