Τυφλό σημείο για το σύστημα οι σκιώδεις τράπεζες – Ανησυχία για νέα χρηματοπιστωτική κρίση

Ερευνητές από τη Moody’s Analytics, την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ (SEC) και πρώην ανώτατος σύμβουλος του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ, διαπίστωσαν ότι τα private credit funds έχουν ενσωματωθεί στο τραπεζικό σύστημα, δημιουργώντας «νέους διασυνδεδεμένους μηχανισμούς» που εισάγουν καινούργιες μορφές συστημικών πιέσεων.

«Η αδιαφάνεια και ο ρόλος τους στην ενίσχυση της διασύνδεσης του χρηματοπιστωτικού δικτύου σημαίνει ότι μπορούν να ενισχύσουν δυσανάλογα μια μελλοντική [χρηματοπιστωτική] κρίση», αναφέρει η έκθεση που δημοσιεύθηκε την Τρίτη 3/6 από τη Moody’s Analytics.

Ο ιδιωτικός δανεισμός γνώρισε εκρηκτική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια, καθώς οι κανονιστικές ρυθμίσεις που επιβλήθηκαν μετά την κρίση του 2008 ανάγκασαν τις τράπεζες να αυστηροποιήσουν τα πιστωτικά τους κριτήρια. Τα ιδιωτικά κεφάλαια, τα οποία κατά κανόνα δανείζουν σε υψηλού ρίσκου εταιρείες με μεγάλο χρέος, υπόκεινται σε χαλαρότερη εποπτεία σε σύγκριση με τις τράπεζες — γεγονός που έχει προκαλέσει ανησυχίες λόγω του αυξανόμενου όγκου τους.

Η έκθεση, την οποία υπογράφουν ο Mark Zandi της Moody’s Analytics, ο Samim Ghamami της SEC και ο πρώην σύμβουλος του Υπουργείου Οικονομικών Antonio Weiss, θεωρείται μία από τις πλέον πλήρεις αναλύσεις έως σήμερα για το πώς ο ιδιωτικός δανεισμός μπορεί να επηρεάσει το ευρύτερο χρηματοπιστωτικό σύστημα κατά τη διάρκεια περιόδων αναταραχής.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ως «υποκατάστατο δείγμα» της κατ’ εξοχήν αδιαφανούς αγοράς ιδιωτικού δανεισμού τις χρηματοοικονομικές εκθέσεις και τις μετοχικές αποτιμήσεις των εισηγμένων εταιρειών επιχειρηματικής ανάπτυξης (business development companies), οι οποίες δραστηριοποιούνται στον δανεισμό προς εταιρείες μεσαίας κεφαλαιοποίησης. Διαπίστωσαν ότι, σε πρόσφατες περιόδους χρηματοοικονομικής πίεσης, οι αποτιμήσεις αυτών των εταιρειών παρουσίασαν αυξημένη συσχέτιση με τις αναταράξεις άλλων τομέων — περισσότερο απ’ ό,τι στο παρελθόν.

«Το σημερινό δίκτυο διασυνδέσεων στο χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι πιο κατανεμημένο, με πολύπλοκο πλέγμα σχέσεων, σε αντίθεση με το προ της κρίσης μοντέλο “τροχού και ακτίνων”, όπου οι τράπεζες λειτουργούσαν ως κεντρικός κόμβος» επισημαίνει η έκθεση, σημειώνοντας πως οι εταιρείες ιδιωτικού δανεισμού, άλλοι χρηματοοικονομικοί φορείς ειδικής φύσης και ασφαλιστικές έχουν αναλάβει μεγαλύτερο ρόλο στη χορήγηση δανείων.

Οι εταιρείες ιδιωτικού δανεισμού υποστηρίζουν ότι διαχειρίζονται καλύτερα τον πιστωτικό κίνδυνο από τις τράπεζες, καθώς βασίζονται σε κεφάλαια θεσμικών επενδυτών με μακροπρόθεσμο ορίζοντα, χωρίς την ευπάθεια των τραπεζικών καταθέσεων που μπορούν να οδηγήσουν σε φαινόμενα πανικού και μετάδοσης κρίσεων.

Ωστόσο, η μελέτη της Moody’s Analytics τονίζει: «Οι τράπεζες εμπλέκονται όλο και περισσότερο στον ιδιωτικό δανεισμό και σε άλλους μη τραπεζικούς φορείς μέσω συμπράξεων, δανεισμού σε funds και μεταφοράς πιστωτικού κινδύνου μέσω δομημένων προϊόντων, διατηρώντας οικονομική έκθεση στις αγορές χρέους ενώ μετακινούν τα στοιχεία ενεργητικού εκτός ισολογισμού.»

Τον περασμένο μήνα, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα της Βοστώνης προειδοποίησε επίσης ότι οι τράπεζες εκθέτουν τον εαυτό τους σε νέους κινδύνους, χρηματοδοτώντας funds ιδιωτικού δανεισμού και παρόμοιες δομές.

Αντίστοιχα, ο οίκος Fitch Ratings προειδοποίησε αυτή την εβδομάδα ότι τα νέα προϊόντα και κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων στον χώρο του ιδιωτικού δανεισμού απαιτούν στενή παρακολούθηση, καθώς πολλά παραμένουν «αδοκίμαστα» σε περιόδους κρίσης.

Η Moody’s Analytics προτείνει ότι ο κλάδος του ιδιωτικού δανεισμού θα πρέπει να υποχρεωθεί να δημοσιοποιεί περισσότερα στοιχεία για τις χορηγήσεις του, ενώ οι ρυθμιστικές αρχές οφείλουν να ενσωματώσουν τον ιδιωτικό δανεισμό στην παρακολούθηση συστημικού κινδύνου.

Όπως καταλήγει η έκθεση: «Ο στόχος δεν είναι να ανακοπεί ο ιδιωτικός δανεισμός, αλλά να αποκαλυφθούν οι κίνδυνοι και οι διασυνδέσεις του, ώστε αυτός ο θεαματικός αναπτυσσόμενος τομέας της εταιρικής χρηματοδότησης να μην εξελιχθεί σε τυφλό σημείο για το σύστημα.»