Του Τάσου Δασόπουλου
Πληθαίνουν οι παράγοντες που προμηνύουν νέες πιέσεις στις τιμές παρά τις διαβεβαιώσεις της ΕΚΤ ότι ο πληθωρισμός θα προσγειωθεί τελικά μέχρι και τα μέσα του χρόνου στο 2%.
Ο πιο μεγάλος κίνδυνος έρχεται άλλη μια φορά από την ενέργεια. Το ενεργειακό έλλειμμα της Ευρώπης γίνεται πιο φανερό κατά το φετινό κρύο χειμώνα, ο οποίος συνέπεσε και με τη διακοπή της χορήγησης του φυσικού αερίου από τη Ρωσία μέσω του αγωγού που διέρχονταν από την Ουκρανία. Το αποτέλεσμα είναι στα μέσα του χειμώνα οι ευρωπαϊκές αποθήκες φυσικού αερίου να είναι μισοάδειες και να υπάρχει η ανάγκη αναπλήρωσης τους, πριν από το καλοκαίρι. Η αναπλήρωση όμως των δεξαμενών του φυσικού αερίου, θα είναι εκ των πραγμάτων πολύ ακριβότερη από ότι ήταν πέρσι, αφού η εναλλακτική της τροφοδοσίας μέσω αγωγών είναι το – πανάκριβο – υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) από τις ΗΠΑ, τα ΗΑΕ και τη Νορβηγία. Αυτό εξηγεί και την αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου κατά 8% μέσα σε ένα μήνα με την τιμή να φτάνει κοντά τα 51 ευρώ ανά θερμική μεγαβατώρα. Τούτο, όταν το ευρώ συνεχίζει αργά και σταθερά τη διολίσθηση του έναντι του δολαρίου, γεγονός που δημιουργεί ένα “κρυφό” πληθωρισμό για την ΕΕ και κατά συνέπεια και την Ελλάδα.
Ήδη για την Ελλάδα η επίδραση των τιμών της ενέργειας αποτυπώνεται στον “ελληνικό” πληθωρισμό για τον Ιανουάριο. Παρά το γεγονός ότι ο μέσος πληθωρισμός αυξήθηκε οριακά στο 2,7% από 2,6% τον Δεκέμβριο, στα επιμέρους χαρακτηριστικά του καταγράφει αύξηση κατά 26,9% στην τιμή του φυσικού αερίου, 5,9% στα τιμολόγια του ηλεκτρικού ρεύματος και 0,7% σε βενζίνη πετρέλαιο κίνησης και τα λιπαντικά. Είναι σαφές ότι αν η άνοδος των τιμών της ενέργειας συνεχιστεί και τους επόμενους μήνες τότε θα επανέλθουν σταδιακά οι ανατιμήσεις σε όλο το καλάθι των αγαθών.
Η αύξηση των υπηρεσιών
Μια άλλη πηγή ανησυχίας και για την Ελλάδα αλλά και για την Ευρώπη είναι η εμμονή στις ανατιμήσεις των υπηρεσιών. Με βάση τα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν την Παρασκευή, οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται στα εισιτήρια των αεροπλάνων (31,6%).
Δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση είναι αυτή στα ενοίκια των κατοικιών και φτάνει το 9,2%, λόγω και της έλλειψης προσφοράς στέγης. Οι τιμές σε ξενοδοχεία-μοτέλ-πανδοχεία κατά 16,8%, το τουριστικό πακέτο κατά 8%, τα ασφάλιστρα υγείας κατά 7%, τα ασφάλιστρα αυτοκινήτων κατά 5,9%, οι τιμές σε εστιατόρια-ζαχαροπλαστεία-καφενεία-κυλικεία κατά 4,6%, η συντήρηση και επισκευή κατοικίας κατά 4,6%, οι οικιακές υπηρεσίες κατά 5%, τα νοσήλια κατά 4% και τα φαρμακευτικά προϊόντα κατά 3,8% και οι άλλες υπηρεσίες κατέγραψαν αύξηση της τιμής κατά 4,6% ενώ τα δίδακτρα για ιδιωτικά. Συνολικά οι υπηρεσίες αύξησαν τον πληθωρισμό του Ιανουαρίου κατά 1,3%. Πολλές από τις υπηρεσίες (μεταφορές τουρισμός) επηρεάζονται αρνητικά από τον πληθωρισμό.
Ο παράγοντας ΗΠΑ
Στην ήδη αρνητική συγκυρία που έχει εγκατασταθεί στην ΕΕ όλοι κρατούν την ανάσα τους, για την κίνηση που θα κάνει το καθεστώς Τραμπ προς την Ευρώπη.
Μετά τις πρώτες ανακοινώσεις για επιβολή δασμών το θέμα δείχνει να έχει “παγώσει” αφού και οι δασμοί προς Καναδά και Μεξικό βρίσκονται σε αναστολή.
Προς το παρόν, όλοι περιμένουν την κίνηση της Νέας Κυβέρνησης των ΗΠΑ, στην κατεύθυνση της εξισορρόπησης το εμπορικού ελλείμματος με την ΕΕ. Ο τομέας της ενέργειας αποτελεί μια εναλλακτική για την Ουάσιγκτον. Δηλαδή, το να πουλήσουν οι ΗΠΑ μεγαλύτερες ποσότητες – ακριβού – υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Ευρώπη μπορεί να εξασφαλίσει χαμηλότερους δασμούς στις ευρωπαϊκές εξαγωγές. Θα δημιουργήσει όμως νέες πληθωριστικές πιέσεις. Από την άλλη, η επιβολή υψηλό δασμών (πάνω από 15%) στην ΕΕ, θα φέρει επίσης πληθωρισμό, έστω και με κάποια χρονοκαθυστέρηση.
