Λίγο πριν την ψηφοφορία στο Ευρωκοινοβούλιο για την εκλογή της Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν στην ηγεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο Στρασβούργο, στις Βρυξέλλες οι υπουργοί Οικονομικών θα συζητήσουν τη δημοσιονομική κατάσταση για το 2025.
Η συζήτηση αποκτά ιδιαίτερη σημασία ενόψει και της προετοιμασίας των προϋπολογισμών του 2025 από τα κράτη – μέλη και κυρίως της εφαρμογής των νέων δημοσιονομικών κανόνων. Η ελληνική οικονομία δεν αποτελεί μέρος του προβλήματος.
Αντίθετα στο επίκεντρο βρίσκονται Γαλλία και Ιταλία ειδικά στο σκέλος των ελλειμμάτων. Υπενθυμίζεται ότι ήδη η Κομισιόν έχει εισηγηθεί την έναρξη διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος για επτά κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Βέλγιο, τη Γαλλία, τη Ιταλία, την Ουγγαρία, την Πολωνία, τη Μάλτα και τη Σλοβακία, ζήτημα το οποίο θα συζητηθεί στη συνεδρίαση του Ecofin την Τρίτη.
Τα μεσοπρόθεσμα σχέδια
Οι διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη σύνταξη των νέων Μεσοπρόθεσμων Δημοσιονομικών-Διαρθρωτικών Προγραμμάτων 4ετούς διάρκειας έχει ξεκινήσει. Βάση για τη σύνταξη τους αποτελούν τα όρια αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών που έχουν σταλεί από την Κομισιόν σε όλα τα κράτη-μέλη από τις 21 Ιουνίου.
Στην Ελλάδα το όριο αυτό έχει προσδιοριστεί στο 3% κατά μέσο όρο, στόχος που από το οικονομικό επιτελείο κρίνεται συμβατός με τον σχεδιασμό της δημοσιονομικής πολιτικής για τα επόμενα έτη. Το όριο στην αύξηση των καθαρών πρωτογενών δαπανών δείχνει πώς τα κράτη μέλη μπορούν να διασφαλίσουν ότι, στη συγκεκριμένη περίπτωση η Ελλάδα, έως το τέλος μιας τετραετούς περιόδου δημοσιονομικής προσαρμογής (δηλαδή για την περίοδο 2025-2028) το δημόσιο χρέος βρίσκεται σε καθοδική πορεία ή παραμένει μεσοπρόθεσμα σε συνετά επίπεδα.
Σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του αναπληρωτή γενικού διευθυντή της διεύθυνσης Οικονομικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ντέκλαν Κοστέλο, οι συζητήσεις με την ελληνική πλευρά δεν θα εστιάσουν στο ζήτημα της δημοσιονομικής προσαρμογής αλλά σε εκείνες τις μεταρρυθμίσεις οι οποίες π.χ. θα καταστήσουν το φορολογικό σύστημα πιο φιλικό στην ανάπτυξη όπως και πως οι δημόσιες δαπάνες θα κατευθυνθούν σε επενδύσεις που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, την ενίσχυση δεξιοτήτων, κ.α..
Στο πλαίσιο κατάρτισης του προσχεδίου του προϋπολογισμού του 2025, ήδη έχουν ανακοινωθεί ότι το επόμενο έτος η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε επιπλέον μέτρα ενίσχυσης των εισοδημάτων των πολιτών και περαιτέρω μείωσης βαρών για το 2025, ύψους 870 εκατ. ευρώ. Σε αυτά περιλαμβάνονται η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 0,5%, η μείωση, ουσιαστικά κατάργηση, του τέλους επιτηδεύματος για τους επαγγελματίες, η μόνιμη επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στους αγρότες, η αύξηση του φοιτητικού στεγαστικού επιδόματος, η αύξηση των συντάξεων, η αναστολή του ΦΠΑ στις οικοδομές.
Το Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Συμβούλιο
Παρόν στη συνεδρίαση του σημερινού Eurogroup και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δημοσιονομικού Συμβουλίου (EFB) Niels Thygesen ο οποίος αναμένεται να παρουσιάσει την τελευταία έκθεση του EFB για τη δημοσιονομική κατάσταση της ζώνης του ευρώ.
Σύμφωνα με την έκθεση, η οικονομική ανάπτυξη στη ευρωζώνη προβλέπεται να επιταχυνθεί το 2025. Η ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται να αποτελέσει βασικό μοχλό για την αναπτυξιακή πορεία της οικονομίας στη ζώνη του ευρώ, σε συνδυασμό με την πτωτική πορεία του πληθωρισμού, ο οποίος παραμένει ελαφρώς πάνω από τον στόχο, και τη διαρκή αύξηση των πραγματικών μισθών. «Εάν δεν παρουσιαστούν περαιτέρω μέτρα στα προσχέδια των προϋπολογισμών για το 2025, η δημοσιονομική στήριξη στη ζώνη του ευρώ αναμένεται να παραμείνει ουσιαστική, πολύ πάνω από ό,τι δικαιολογείται από τις μακροοικονομικές προοπτικές» τονίζει το Ευρωπαϊκό Δημοσιονομικό Συμβούλιο.
Ωστόσο, σημειώνεται ότι αρκετά κράτη μέλη με πολύ υψηλό δημόσιο χρέος παρουσιάζουν ταχεία αύξηση των δαπανών. «Σε αρκετές χώρες της ευρωζώνης, τα δημοσιονομικά ελλείμματα το 2024 προβλέπεται να είναι υψηλότερα από ό,τι αναμενόταν. Μάλιστα θεωρεί ότι είναι κατάλληλη μια σημαντική περιοριστική δημοσιονομική ώθηση το 2025, η οποία θα αντιμετωπίζει την υποκείμενη απόκλιση των δαπανών.
«Η πρόσφατη πρόταση της Επιτροπής για καθυστέρηση της υιοθέτησης των συστάσεων για το υπερβολικό έλλειμμα δημιουργεί προηγούμενο, εντείνοντας την αβεβαιότητα σχετικά με τη δημοσιονομική στάση το 2025. Κατά συνέπεια, δεν είναι επί του παρόντος δυνατό να καθοριστεί εάν οι συστάσεις και τα σχέδια συνδυασμένης δημοσιονομικής πολιτικής θα είναι κατάλληλα για την ζώνη του ευρώ ως σύνολο» επισημαίνεται στην έκθεση.
Παρόλα αυτά, η αβεβαιότητα που υπάρχει σε γεωπολιτικό επίπεδο αποτελούν έναν από τους κινδύνους για τις οικονομικές προοπτικές της ευρωζώνης. Μάλιστα έχει τονιστεί ότι εξαιτίας αυτού, τα κράτη-μέλη θα πρέπει να επικεντρωθούν σε μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που ενισχύουν τη βιώσιμη ανάπτυξη, σε συνδυασμό με πιο συνετές δημοσιονομικές πολιτικές, ώστε να μειωθούν οι υψηλοί δείκτες χρέους.
