Ο νέος υπουργός Κωστής Χατζηδάκης θα συναντήσει εκπροσώπους της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών και τους CEO των πιστωτικών ιδρυμάτων. Και οι δύο πλευρές θα μετέχουν στον διάλογο όχι απαραίτητα από το ίδιο μετερίζι αλλά με κοινό σκοπό και στόχο: τη χρηματοδότηση και την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.
Πιστωτική επέκταση
Το πρώτο δώρο που έχουν να εισφέρουν στον διάλογο οι τράπεζες είναι πως η πιστωτική επέκταση τον Ιούνιο μετά από 5 μήνες με αρνητικό πρόσημο κατεγράφη ως θετική για μια σειρά από λόγους, όπως η λήξη της εκλογικής περιόδου, η συνεισφορά της Αναπτυξιακής Τράπεζας με σημαντικά προγράμματα και η έναρξη εκταμίευσης προγραμμάτων του RRF (ΤΑΑ) που συμβασιοποιήθηκαν.
Με βάση τα στοιχεία των τραπεζών έως το τέλος του Μαΐου, τα δάνεια του ΤΑΑ αφορούν 443 αιτήσεις συνολικού προϋπολογισμού 13,3 δισ. ευρώ (κεφάλαια ΤΑΑ 5,74 δισ. και κεφάλαια τραπεζών 4,31 δισ.), εκ των οποίων έχουν συμβασιοποιηθεί 186 δάνεια, συνολικού προϋπολογισμού 6 δισ. (κεφάλαια ΤΑΑ 2,5 δισ. και τραπεζικά κεφάλαια 2,1 δισ.)
Το πρόβλημα των spreads
Από την πλευρά του ωστόσο το υπουργείο βλέπει ως πρόβλημα και μάλιστα σημαντικό τη μεγάλη ψαλίδα των επιτοκίων καταθέσεων και χορηγήσεων, την οποία δεν μπορεί να αντιμετωπίσει διαφορετικά παρά με τρόπο λειτουργικό, ενισχύοντας τον ανταγωνισμό. Αυτό θα συμβεί σε συνεργασία με τον επόπτη για περισσότερες άδειες μικροπιστώσεων, αλλά πιθανόν και με παροχή άδειας περισσότερων επενδυτικών προϊόντων που θα ανοίγουν τους ορίζοντες των καταθετών.
Στο θέμα αυτό ο υπουργός τοποθετήθηκε ήδη κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στις προγραμματικές του δηλώσεις στη Βουλή. Μία από τις κυριότερες προκλήσεις είναι η αντιμετώπιση της ψαλίδας μεταξύ των επιτοκίων χορηγήσεων και καταθέσεων μέσα από πρωτοβουλίες που θα ενισχύσουν τον ανταγωνισμό, τόνισε ο κ. Χατζηδάκης.
Μεταξύ αυτών είναι:
- Η επέκταση της παροχής τραπεζικής πίστης, δηλαδή δανείων, από μη τραπεζικά ιδρύματα, με βάση βέλτιστες διεθνείς πρακτικές.
- Η κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης των τόκων των εντόκων γραμματίων και των ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου. Στόχος της κατάργησης είναι τα ομόλογα του Δημοσίου να αποτελέσουν εναλλακτική επιλογή τοποθέτησης των κεφαλαίων. «Ηρακλής» και ΤΧΣ Ο κ. Χατζηδάκης στις συναντήσεις του με τον διοικητή της ΤτΕ Γιάννη Στουρνάρα και με τους τραπεζίτες έθεσε και θα θέσει το θέμα του «Ηρακλή ΙΙΙ». Μιλώντας για το τραπεζικό σύστημα στη Βουλή, ξεκαθάρισε πως θα χρησιμοποιήσει το πρόγραμμα «Ηρακλής» έτσι ώστε μέσα στο πλαίσιο των κανόνων που τίθενται από τους θεσμούς της Ε.Ε. να αντιμετωπιστούν οι όποιες τυχόν εκκρεμότητες υπάρχουν ακόμα, προς όφελος, τελικά, της υγείας του τραπεζικού συστήματος.
Στόχος παραμένει επίσης η απομείωση της συμμετοχής του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας στο τραπεζικό σύστημα, εξέλιξη που θα στείλει διεθνώς ένα μήνυμα δυναμικής πορείας των ελληνικών τραπεζών. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι τράπεζες -οι συστημικές- βιάζονται σε ό,τι αφορά το θέμα του «Ηρακλή», καθώς έχουν εκκρεμότητες οι οποίες φέρουν όλες τις εγκρίσεις από τον «Ηρακλή ΙΙ». Εκείνο λοιπόν που οι τράπεζες θα επιχειρήσουν να ξεκαθαρίσουν σε σχέση με τον «Ηρακλή» είναι αν και κατά πόσον τα πακέτα Frontier IΙ και Sunrise III, Εθνικής Τράπεζας και Τράπεζας Πειραιώς, θα προχωρήσουν νωρίτερα από εκείνα των μη συστημικών τραπεζών ή θα υπάρξει περαιτέρω αναμονή.
Πλειστηριασμοί
Σύμφωνα με την ενημέρωση που θα πραγματοποιήσουν οι τράπεζες προς τον υπουργό, σε εξέλιξη βρίσκεται συνεργασία τραπεζών και εταιρειών διαχείρισης κόκκινων δανείων με την Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ) για βελτιώσεις σε ό,τι αφορά τον εξωδικαστικό. Οι βελτιώσεις αυτές αφορούν αλλαγές στον αλγόριθμο αναφορικά με το ποσοστό ανάκτησης των πιστωτών, αλλά και πρωτοβουλίες για νομοθετική ρύθμιση ώστε αν αθετείται η συμφωνία ο εξωδικαστικός να αποτελεί τίτλο εκτελεστό από την πλευρά των πιστωτών.
Οι προτεινόμενες αλλαγές στοχεύουν στην αύξηση της αποδοχής των λύσεων του αλγορίθμου από τους δανειολήπτες και στη βελτίωση της τήρησης των ρυθμίσεων του εξωδικαστικού. Επίσης, οι τράπεζες θεωρούν πως ο φορέας προστασίας των ευάλωτων πρέπει να ολοκληρωθεί και πως οι καθυστερήσεις δημιουργούν μεγάλο πρόβλημα στον τρόπο διαχείρισης πλήθους δανείων. Σε ό,τι αφορά τους πλειστηριασμούς, αναμένεται να επιταχυνθούν. Μέχρι το τέλος Μαΐου οι πλειστηριασμοί δεν ξεπερνούσαν τους 60 μηνιαίως, ενώ καταβάλλεται προσπάθεια να μη γίνονται πλειστηριασμοί σε ακίνητα χαμηλής αξίας, μικρότερης των 100 χιλ. ευρώ, αφού στις τράπεζες έπεσε ο κλήρος για την προστασία των ευάλωτων.
Ωστόσο, στο β’ εξάμηνο οι πλειστηριασμοί θα ενταθούν και γι’ αυτό υπάρχει ανάγκη να δημιουργηθεί ο φορέας προστασίας των ευάλωτων.
Ανανέωση στο «Σπίτι μου»
Σημειώνεται πως οι τράπεζες στάθηκαν κοντά και με επιτυχία σε διάφορες επιλογές της κυβέρνησης, όπως το πρόγραμμα «Σπίτι μου», του οποίου ο αρχικός προϋπολογισμός των 500 εκατ. έχει ήδη εξαντληθεί. Με βάση τη νέα δομή και αρμοδιότητες των υπουργείων, το πρόγραμμα φαίνεται πως θα υπαχθεί στο υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής. Τα στοιχεία αυτά είναι μέχρι και 30.6.2023. Σύμφωνα με πληροφορίες το πρόγραμμα αναμένεται να ανανεωθεί.
Ψηλά στην ατζέντα οι ευάλωτοι
Tο θέμα προστασίας των ευάλωτων θέτουν εξαιρετικά επιτακτικά οι τράπεζες και οι servicers στην ατζέντα τους, εκτιμώντας πως ο φορέας των ακινήτων θα πρέπει να δημιουργηθεί το ταχύτερο δυνατόν και για να είναι αποτελεσματικός ενδεχομένως να έπρεπε να υπάρχει και η συμμετοχή του Δημοσίου.
Αυτό τόνισε ο κ. Γιώργος Γεωργακόπουλος, CEO της Intrum Hellas, ενός servicer που κατέγραψε σημαντικές επιτυχίες σε ,ότι αφορά τη διαχείριση κόκκινων δανείων στη χώρα μας.
Δάνεια ύψους 35 δισ. ευρώ βρίσκονται σε καθεστώς ρύθμισης, δάνεια ύψους 8 δισ. ευρώ έχουν ήδη εξυγιανθεί πλήρως και έχουν επιστρέψει στις τράπεζες, ενώ η Intrum έχει επαναφέρει σε πλήρη κανονικότητα δάνεια ύψους 3 δισ. ευρώ. 83% συναινετικές λύσεις
Είναι ενδεικτικό ότι το 83% των εισπράξεων που έχουν πραγματοποιήσει οι servicers τα τελευταία τρία έτη προέρχεται από συναινετικές λύσεις, είτε ρύθμισης είτε οριστικής διευθέτησης κατόπιν συναινετικής συνεννόησης με τον δανειολήπτη, και μόλις το 17% από πλειστηριασμούς. Σε κάθε περίπτωση, οι servicers και οι τράπεζες μερίμνησαν για τους ευάλωτους, όμως αυτό δεν μπορεί παρά να αποτελεί αντικείμενο του φορέα η δημιουργία του οποίου έχει καθυστερήσει.
Όπως τόνισε ο κ. Γεωργακόπουλος, η δουλειά των servicers πλέον αλλάζει. Προχωρούν σε πωλήσεις δανείων κατά παραγγελία του πελάτη όπου δημιουργούνται χαρτοφυλάκια προς πώληση αναλόγως των επιθυμιών του πελάτη. Ο ίδιος σημείωσε επίσης πως οι servicers, έχοντας μπει γενικότερα στο ιδιωτικό χρέος, προχωρούν και στην εξυπηρέτηση επιχειρήσεων, προκειμένου να εισπράξουν για λογαριασμό τους χρέη ανεπίδεκτα εισπράξεως και να φύγουν από τους ισολογισμούς των εταιρειών.
