Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι πιστεύουν ότι το κρατικό συνταξιοδοτικό σύστημα της χώρας τους σύντομα θα καταστεί μη βιώσιμο από οικονομικής άποψης – ταυτόχρονα όμως θεωρούν ότι το ισχύον σύστημα δεν είναι αρκετά γενναιόδωρο και δεν υποστηρίζουν επιλογές ριζικής αναμόρφωσής του, όπως η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης.
Όπως αναφέρει ο Guardian, καθώς οι πληθυσμοί γερνούν και τα ποσοστά γεννήσεων μειώνονται, τα ευρωπαϊκά κρατικά συνταξιοδοτικά συστήματα “διανεμητικού” χαρακτήρα, που αποτελούν θεμέλιο του κοινωνικού κράτους και βασίζονται παραδοσιακά στις εισφορές των εργαζομένων για την πληρωμή των συντάξεων των συνταξιούχων, δέχονται ολοένα και μεγαλύτερες πιέσεις.
Με τις προσπάθειες μεταρρύθμισης να συναντούν σκληρές και συχνά βίαιες αντιδράσεις σε χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Ισπανία και η Ιταλία, δημοσκόπηση της YouGov σε έξι χώρες αποκαλύπτει το μέγεθος του προβλήματος που αντιμετωπίζουν οι κυβερνήσεις στην κοινή γνώμη.
Πολλοί αναγνωρίζουν ότι τα κρατικά συνταξιοδοτικά συστήματα βρίσκονται σε κρίση: πλειοψηφίες από 61% έως 52% σε Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία και Ισπανία δήλωσαν ότι το σύστημά τους είναι ήδη μη βιώσιμο, όπως και το 45% των ερωτηθέντων στην Πολωνία. Στο Ηνωμένο Βασίλειο το ποσοστό ήταν 32%.
Κοιτάζοντας στο μέλλον, η απαισιοδοξία ήταν ακόμη μεγαλύτερη: πλειοψηφίες ή σχεδόν πλειοψηφίες (49%–66%) και στις έξι χώρες δήλωσαν ότι πιστεύουν πως, όταν όσοι σήμερα βρίσκονται στα 30 ή τα 40 τους χρόνια βγουν στη σύνταξη, το σύστημα της χώρας τους θα είναι μη βιώσιμο.
Οι συνταξιούχοι εμφανίστηκαν πιο αισιόδοξοι για τη δυνατότητα χρηματοδότησης του κρατικού συνταξιοδοτικού συστήματος. Στο Ηνωμένο Βασίλειο μάλιστα ήταν ιδιαίτερα θετικοί, με το 62% να θεωρεί ότι η κρατική σύνταξη είναι βιώσιμη, έναντι μόλις 27% των μη συνταξιούχων.
Ωστόσο, παρά την αναγνώριση του μη βιώσιμου κόστους, πλειοψηφίες από 53% έως 83% σε όλες τις χώρες θεωρούσαν ότι το ποσό που λαμβάνουν οι συνταξιούχοι είναι πολύ χαμηλό, με το ποσοστό αυτό να είναι ακόμη υψηλότερο (72%–88%) μεταξύ των ίδιων των συνταξιούχων.
Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι συνταξιούχοι βασίζονται στη σύνταξη του κράτους ως κύρια πηγή εισοδήματος και, και στις έξι χώρες, πλειοψηφίες όσων εξακολουθούν να εργάζονται – από 57% στη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο έως 72% στην Ιταλία – δήλωσαν ότι δεν αισθάνονται βέβαιοι πως θα έχουν μια άνετη σύνταξη.
Επιπλέον, όταν ρωτήθηκαν ποια μέτρα θα υποστήριζαν ώστε να καταστούν τα συστήματα πιο βιώσιμα, διαπιστώθηκε έντονη απροθυμία και στις έξι χώρες να γίνουν αποδεκτές ορισμένες από τις μεταρρυθμίσεις που επιδιώκουν πολλές κυβερνήσεις.
Η έρευνα κατέγραψε καθαρή αντίθεση και στις έξι χώρες στις προτάσεις για αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης, αύξηση των φόρων για τον ενεργό πληθυσμό, υποχρέωση των παιδιών σε ηλικία εργασίας να στηρίζουν οικονομικά τους συνταξιούχους γονείς τους και μείωση του ύψους της κρατικής σύνταξης.
Η αντίσταση στην αύξηση των ορίων ηλικίας ήταν ισχυρή, με πλειοψηφίες ή σχεδόν πλειοψηφίες από 47% στη Γαλλία έως 65% στη Γερμανία να δηλώνουν ότι αντιτίθενται στο να περιμένουν περισσότερο για να λάβουν τη σύνταξή τους σε σχέση με το σημερινό όριο.
Ποσοστά από 20% στο Ηνωμένο Βασίλειο έως 38% στην Πολωνία θεωρούσαν ότι το όριο ηλικίας θα έπρεπε να είναι τα 60 έτη, ενώ από 22% (Ιταλία) έως 45% (Ηνωμένο Βασίλειο) πίστευαν ότι θα έπρεπε να είναι τα 65. Στη Γαλλία, το μεγαλύτερο ποσοστό (22%) απάντησε τα 62 έτη – ηλικία στην οποία βρίσκεται σήμερα το όριο, μετά την αναστολή προγραμματισμένης αύξησης στα 64.
Η αντίθεση στη μείωση του ύψους των συντάξεων ήταν ακόμη πιο έντονη, από 81% στη Γερμανία έως 61% στην Ιταλία. Υπήρξε ωστόσο κάποια στήριξη στην ιδέα της νομικής υποχρέωσης των εργαζομένων να συμμετέχουν σε κάποιο είδος ιδιωτικού ή επαγγελματικού συνταξιοδοτικού συστήματος.
Η πρόταση αυτή ήταν πιο δημοφιλής στο Ηνωμένο Βασίλειο (57%), όπου πρόσφατοι νόμοι καθιέρωσαν την αυτόματη ένταξη σε επαγγελματικά συνταξιοδοτικά προγράμματα, αλλά βρήκε επίσης σημαντική στήριξη στη Γερμανία (49%) και τη Γαλλία (41%).
Σχετικά δημοφιλής αποδείχθηκε και η ιδέα το κράτος να στηρίζει τους μεγαλύτερους εργαζομένους ώστε να παραμένουν περισσότερο στην εργασία τους αντί να συνταξιοδοτούνται, με τη στήριξη να κυμαίνεται από 57% στην Πολωνία, 42% στη Γερμανία και τη Γαλλία, έως μόλις 27% στην Ιταλία.
Οι Ιταλοί ξεχώρισαν επίσης ως προς τα μέτρα που αυξάνουν το βάρος στους πιο εύπορους: το 66% υποστήριξε υψηλότερους φόρους στους συνταξιούχους με υψηλότερα εισοδήματα για τη χρηματοδότηση καλύτερων συντάξεων για τους φτωχότερους, ενώ το 52% τάχθηκε υπέρ της μη χορήγησης κρατικής σύνταξης σε συνταξιούχους με πολύ υψηλά εισοδήματα.
Σε όλες τις έξι χώρες, περισσότεροι ερωτηθέντες (28% έως 55%) θεώρησαν ότι οι συνταξιούχοι με συντάξεις πάνω από τον μέσο όρο θα έπρεπε να αναλάβουν μεγαλύτερη ευθύνη για τη χρηματοδότηση πιο γενναιόδωρων συντάξεων για τους χαμηλοσυνταξιούχους, παρά οι νεότερες γενιές (15% έως 31%).
Γενικά, τόσο οι συνταξιούχοι όσο και τα άτομα σε ηλικία εργασίας απάντησαν με βάση τα συμφέροντά τους: οι συνταξιούχοι τείνουν να αντιτίθενται στη μείωση των συντάξεων, ενώ οι εργαζόμενοι απορρίπτουν κυρίως την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης ή των φόρων για τη δική τους ηλικιακή ομάδα.
