Για πρόοδο κάνει λόγο η Ευρωπαϊκή Ένωση όσον αφορά τον τρόπο χρηματοδότησης της Ουκρανίας με τα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, ωστόσο, ορισμένες βασικές αποφάσεις, μεταξύ των οποίων και αυτές που αφορούν τις εγγυήσεις για το Βέλγιο, όπου βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος των περιουσιακών στοιχείων, θα ληφθούν μόνο κατά τη Σύνοδο Κορυφής, την Πέμπτη.
Η ΕΕ επιθυμεί να συνεχίσει τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας, καθώς θεωρεί τον πόλεμο της Ρωσίας απειλή για τη δική της ασφάλεια. Για να το επιτύχει αυτό, τα κράτη μέλη της ΕΕ σκοπεύουν να αξιοποιήσουν μέρος των ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων που δέσμευσαν μετά την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία το 2022.
Τα περιουσιακά αυτά στοιχεία ανέρχονται σε περίπου 210 δισ. ευρώ στην ΕΕ, εκ των οποίων 185 δισ. βρίσκονται στο Βέλγιο, 18 δισ. στη Γαλλία και μικρότερα ποσά στο Λουξεμβούργο, τη Γερμανία και τη Σουηδία.
Το αρχικό σχέδιο για τη χρήση των ρωσικών κεφαλαίων για την Ουκρανία το 2026 και το 2027 αφορούσε μόνο το βελγικό κεντρικό αποθετήριο τίτλων Euroclear, όπου φυλάσσονται.
Το Βέλγιο δήλωσε ότι θα συμφωνούσε με το σχέδιο μόνο εάν συμμετείχαν και άλλες χώρες της ΕΕ που κατέχουν ρωσικά περιουσιακά στοιχεία. Οι πρεσβευτές των κυβερνήσεων της ΕΕ έλυσαν αυτό το ζήτημα σε συνομιλίες που πραγματοποιήθηκαν τη Δευτέρα, σύμφωνα με διπλωμάτες.
Ένας ανώτερος Γερμανός διπλωμάτης δήλωσε στο Reuters ότι είναι “ενθαρρυντικό” το γεγονός ότι πλέον δεν υπάρχει πιθανότητα οι χώρες που αντιτίθενται στο σχέδιο να σχηματίσουν μια μειοψηφία που θα το μπλοκάρει.
“Μετά από αυτή τη συζήτηση, είμαι λίγο πιο αισιόδοξος από ό,τι ήμουν χθες”, δήλωσε ο διπλωμάτης.
Η Μόσχα έχει προειδοποιήσει επανειλημμένα την ΕΕ ότι η χρήση των κυρίαρχων αποθεμάτων της ισοδυναμεί με κλοπή και έχει υποσχεθεί σκληρά αντίποινα, συμπεριλαμβανομένης της κατάσχεσης των συμμετοχών των ευρωπαίων ιδιωτών επενδυτών στη Ρωσία. Η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας έχει ήδη καταθέσει αγωγή στη Μόσχα ζητώντας αποζημίωση 230 δισεκατομμυρίων δολαρίων από την Euroclear.
Εγγυήσεις “λευκής επιταγής” για το Βέλγιο
Το κύριο πρόβλημα που πρέπει να επιλύσουν οι ηγέτες της ΕΕ την Πέμπτη είναι το αίτημα του Βελγίου να μοιραστούν οι άλλες χώρες του 27μελούς μπλοκ τους χρηματοοικονομικούς κινδύνους, σε περίπτωση που η Ρωσία κερδίσει την αγωγή είτε κατά του Βελγίου είτε κατά της Euroclear στα διεθνή δικαστήρια.
“Ο Βέλγος πρωθυπουργός, Μπαρτ ντε Βέβερ ζητά ουσιαστικά “λευκή επιταγή” για πάντα από τις άλλες κυβερνήσεις της ΕΕ για όλες τις οικονομικές συνέπειες που μπορεί να υποστεί το Βέλγιο για την αποδέσμευση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων”, δήλωσε ένας τρίτος διπλωμάτης της ΕΕ.
“Άλλες κυβερνήσεις της ΕΕ είναι διατεθειμένες να κάνουν αρκετά για να ικανοποιήσουν το Βέλγιο, αλλά προφανώς υπάρχει κάποια αντίσταση στην ιδέα μιας “λευκής επιταγής” για πάντα”, πρόσθεσε ο διπλωμάτης.
Άλλα σημεία διαφωνίας, τα οποία οι πρέσβεις της ΕΕ θα προσπαθήσουν να επιλύσουν στις συναντήσεις αυτής της εβδομάδας, περιλαμβάνουν τις διμερείς επενδυτικές συμφωνίες με τη Ρωσία που εξακολουθούν να έχουν 18 χώρες της ΕΕ και τις οποίες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει να καταργήσουν.
Η απόσυρση από τις διμερείς συμφωνίες είναι σημαντική, επειδή η Ρωσία τις χρησιμοποιεί μέσω της Διευθέτησης Διαφορών μεταξύ Επενδυτών και Κρατών (ISDS) για να αμφισβητήσει τις κυρώσεις της ΕΕ. Αυτό επιτρέπει στους Ρώσους ολιγάρχες και οντότητες να μηνύουν χώρες της ΕΕ και θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί για να αμφισβητηθεί η χρήση ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων για την Ουκρανία.
Ένα επιπλέον εμπόδιο είναι το αίτημα της Γαλλίας να χρησιμοποιήσει η Ουκρανία τα χρήματα που λαμβάνει από την ΕΕ στο πλαίσιο του δανείου αποζημίωσης για την αγορά αμυντικού εξοπλισμού μόνο από την Ευρώπη και όχι από άλλους προμηθευτές, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Το δάνειο αποζημίωσης είναι η προτιμώμενη επιλογή για τις περισσότερες χώρες της ΕΕ, προκειμένου να συνεχίσει η Ουκρανία τον αγώνα της, καθώς δεν συνεπάγεται άμεση δαπάνη μεγάλων ποσών από τα δικά τους χρήματα ή νέα κοινή δανειοδότηση.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι κάλεσε την Τρίτη την Ευρώπη να επιδείξει ενότητα όσον αφορά τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία.
“Δεν βλέπω καμία δυνατότητα να παραμείνουμε ισχυροί χωρίς αυτή την υποστήριξη”, δήλωσε ο Ζελένσκι στους δημοσιογράφους στη Χάγη, όπου οι Ευρωπαίοι ηγέτες ίδρυσαν νωρίτερα μια Διεθνή Επιτροπή Αξιώσεων με σκοπό να διασφαλίσουν ότι το Κίεβο θα αποζημιωθεί για τις ζημίες ύψους εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων που προκάλεσαν οι ρωσικές επιθέσεις και τα φερόμενα εγκλήματα πολέμου.
