Την ξέφρενη πορεία των τιμών τροφίμων στην Ελλάδα την τελευταία 15ετία καταγράφει μελέτη του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), που αποτυπώνει ωστόσο πως ο μέσος ρυθμός αύξησης των τιμών στη χώρα μας ήταν χαμηλότερος εκείνου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Όπως προκύπτει ειδικότερα από την έρευνα, η οποία στηρίχθηκε σε στοιχεία της Eurostat, οι τιμές των τροφίμων στην Ελλάδα έχουν εκτοξευθεί την τελευταία 15ετία κατά 38,97%. Ωστόσο η αντίστοιχη αύξηση στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν 56,17%.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δηλαδή είχε κατά 44% μεγαλύτερη αύξηση τιμών από την Ελλάδα. Η Ελλάδα παρουσίασε μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης τιμών 2,59% ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση 3,74%.
Η πορεία των τιμών και το αποκορύφωμα της ανόδου
Το μεγαλύτερο ποσοστό αυτής της αύξησης καταγράφηκε από το 2021 και μετά τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Συγκεκριμένα από το 2010 έως το 2011 η Ελλάδα κατέγραψε αύξηση τιμών 8,14% με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 0,67% ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση 21,11% με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 1,75%, δηλαδή τριπλάσιο αυτού της Ελλάδας.
Από το 2021 έως το 2024 οι τιμές στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά 28,50% με μέση ετήσια αύξηση 9,50% ενώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατά 28,94% με μέση ετήσια αύξηση 9,64%.
Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι τη δεκαετία 2010-2020 οι τιμές στην Ελλάδα παρέμειναν για μεγάλο χρονικό διάστημα σταθερές με σημαντικά χαμηλότερους ρυθμούς από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Χαμηλότερες σε σχέση με την Ε.Ε. οι αυξήσεις στην Ελλάδα σε 8 από τις 9 κατηγορίες τροφίμων
Όσον αφορά τις επιμέρους κατηγορίες, από τις 9 κατηγορίες που εξετάζονται στις 8 η Ελλάδα είχε χαμηλότερη εξέλιξη τιμών σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση την τελευταία 15ετία. Η μεγαλύτερη διαφορά καταγράφεται στα αρτοποιήματα και δημητριακά με την Ελλάδα να έχει κατά 54% μικρότερη αύξηση τιμών από την Ευρωπαϊκή Ένωση, στα γλυκά και ζαχαρώδη με την Ελλάδα να έχει 50% μικρότερη αύξηση και στα Φρούτα με την Ελλάδα να έχει 45% μικρότερη αύξηση.
Η εξαίρεση
Η μόνη κατηγορία στην οποία η Ελλάδα είχε μεγαλύτερη αύξηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν τα λίπη και έλαια εξαιτίας της αύξησης του ελαιόλαδου την τελευταία διετία και της βαρύτητας του στο ελληνικό καλάθι.
Η εικόνα στις κατηγορίες εκτός τροφίμων
Όσον αφορά τις κατηγορίες εκτός τροφίμων που βρίσκουμε στα σούπερ μάρκετ, οι διαφορές είναι ακόμα μεγαλύτερες σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ. Για την κατηγορία των ειδών φροντίδας για το σπίτι (απορρυπαντικά, καθαριστικά κλπ), η αύξηση που καταγράφεται στην Ελλάδα είναι 7,7% την τελευταία 15ετία έναντι 35,9% στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με αρκετά έτη να καταγράφεται μείωση. Όσον αφορά την κατηγορία ειδών προσωπικής φροντίδας υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία από το 2016 και μετά. Την περίοδο αυτή καταγράφεται μείωση των τιμών στην Ελλάδα κατά -3,3% και αύξηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατά 19,7%.
Η παράμετρος του διαθέσιμου εισοδήματος
Όπως επισημαίνεται από το ΙΕΛΚΑ, η κύρια διαφορά είναι στο διαθέσιμο εισόδημα. Συγκεκριμένα, την εξεταζόμενη περίοδο οι τιμές τροφίμων στην Ελλάδα (2010-2023 καθώς για το 2024 δεν υπάρχουν ακόμα διαθέσιμα στοιχεία για το εισόδημα) αυξήθηκαν κατά 34,81%, αλλά το διαθέσιμο εισόδημα 2010-2023 κατά μόλις 14,79%, από 17.005 ευρώ σε 19.520 ευρώ κατά κεφαλήν. Την ίδια περίοδο στην Ευρωπαϊκή Ένωση οι τιμές τροφίμων αυξήθηκαν μεν κατά 52,64%, κατά 51% δηλαδή περισσότερο από την Ελλάδα, αλλά το διαθέσιμο εισόδημα την περίοδο 2010-2023 αυξήθηκε κατά 46,29%, από 19.174 ευρώ σε 28.050 ευρώ κατά κεφαλήν και 214% περισσότερο από ότι στην Ελλάδα.
Συμπερασματικά, όπως διαπιστώνει το ΙΕΛΚΑ, ο μέσος ρυθμός αύξησης των τιμών τροφίμων στην Ελλάδα είναι χαμηλότερος αυτού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ ο μέσος πληθωρισμός τροφίμων στην Ελλάδα από 2011 μέχρι το 2021 ήταν σχεδόν μηδενικός με σταθερές τιμές. Οι αυξήσεις της τελευταίας 3ετίας 2022-2024 ήταν σε πλήρη αναλογία με τις αυξήσεις του μέσου όρου των 27 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, «οι σαφώς μικρότερες αυξήσεις στην Ελλάδα επηρεάζουν πολύ περισσότερο τα Ελληνικά νοικοκυριά σε σχέση με την Ευρωπαϊκή Ένωση λόγω του πολύ μικρότερου ρυθμού αύξησης εισοδημάτων μέχρι το 2021». Την περίοδο 2021-2023 «τα εισοδήματα ακολουθούν την τάση του ευρωπαϊκού μέσου όρου, αλλά υπολείπονται σημαντικά σε βάθος χρόνου και απαιτούνται γρηγορότεροι ρυθμοί σύγκλισης» τονίζει το Ινστιτούτο.
-
Διαβάστε ακόμη:
→Έρευνα ΙΝΕ ΓΣΕΕ: Ο μισθός δεν φτάνει για 6 στους 10 εργαζόμενους – Το 88% «κόβει» βασικά είδη διατροφής
