Η ταχύτερη μείωση των επιτοκίων πιθανόν θα είναι μία από τις λίγες θετικές συνέπειες από την επιθετική και αλλοπρόσαλλη δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ.
Αν πριν τις ανακοινώσεις – σοκ του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στις 2 Απριλίου για τους “ανταποδοτικούς” δασμούς, η απόφαση για μία νέα μείωση επιτοκίων της τάξης των 25 μονάδων βάσης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στη συνεδρίαση της Μεγάλης Πέμπτης, 17 Απριλίου δεν φαινόταν καθόλου εύκολη υπόθεση, η ζυγαριά πλέον γέρνει προς αυτή την κατεύθυνση, σύμφωνα με τους αναλυτές και τις αγορές. Αν πράγματι αποφασισθεί, θα είναι η έβδομη μετά τον Ιούνιο του 2024, με το επιτόκιο καταθέσεων της ΕΚΤ να μειώνεται στο 2,25%.
Η νέα τάξη πραγμάτων στο παγκόσμιο εμπόριο που προωθεί η Αμερική έχει μεταβάλει τις μακροοικονομικές προοπτικές, με βάση τις οποίες λαμβάνονται οι αποφάσεις νομισματικής πολιτικής, κυρίως οι προοπτικές για την ανάπτυξη. H EKT προέβλεπε στις αρχές του Μαρτίου, λαμβάνοντας υπόψη μόνο τον αντίκτυπο από τον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ-Κίνας, μία αναιμική ανάκαμψη της οικονομίας της Ευρωζώνης, της τάξης του 0,9%.
Μετά την ανακοίνωση των ανταποδοτικών δασμών, ύψους 20% για τις περισσότερες εισαγωγές από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι προοπτικές για την ανάπτυξη επιδεινώθηκαν, παρά τη μείωσή τους στη συνέχεια στο 10% για ένα διάστημα 90 ημερών. Και αυτό, γιατί μπορεί ο σκοπός να είναι η επίτευξη μίας συμφωνίας μέσα από διαπραγματεύσεις των εμπορικών αξιωματούχων της ΕΕ με τους Αμερικανούς ομολόγους τους, αλλά το ποιο θα είναι το αποτέλεσμά τους δεν μπορεί να προεξοφληθεί. Γι’ αυτό, άλλωστε, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε την Πέμπτη ότι τα αντίμετρα της ΕΕ θα ξεκινήσουν να ισχύουν, αν οι διαπραγματεύσεις δεν είναι ικανοποιητικές, προσθέτοντας ότι “όλες οι επιλογές παραμένουν στο τραπέζι”.
Οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ έχουν επηρεαστεί αρνητικά καθώς ισχύουν ήδη οι ελάχιστοι δασμοί 10%, όπως και οι κλαδικοί δασμοί 25% που είχαν ανακοινωθεί τον προηγούμενο μήνα για τον χάλυβα, το αλουμίνιο και τα αυτοκίνητα. Το τοπίο, επομένως, για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις είναι ήδη πολύ διαφορετικό σε σχέση με το προηγούμενο εμπορικό καθεστώς.
Επιπλέον, η αβεβαιότητα για την εμπορική πολιτική κλονίζει το επιχειρηματικό κλίμα και οδηγεί σε αναστολή επενδύσεων, έως ότου ξεκαθαρίσει το τοπίο με τους δασμούς.
Κατά συνέπεια είναι παραπάνω από ορατός ο κίνδυνος επιδείνωσης των ήδη χαμηλών προοπτικών ανάκαμψης στην Ευρώπη. Σύμφωνα με αναλυτές, που ρωτήθηκαν από το Reuters, οι αρνητικές συνέπειες των δασμών θα είναι μεγαλύτερες από τις θετικές που θα έχει η στροφή της Γερμανίας στην αύξηση των δημόσιων δαπανών, με επενδύσεις 500 δις. ευρώ για υποδομές σε βάθος 10ετίας και μεγάλη αύξηση των αμυντικών δαπανών της.
Η ταχύτερη μείωση των επιτοκίων της ΕΚΤ θα δώσει, με τα δεδομένα αυτά, τη δυνατότητα ενός στηρίγματος στην ευρωπαϊκή οικονομία, καθώς μάλιστα ο πληθωρισμός ήδη κινείται σύμφωνα με τους στόχους που είχαν τεθεί. Σύμφωνα με την Eurostat, o πληθωρισμός στην Ευρωζώνη μειώθηκε τον Mάρτιο στο 2,2% και κινείται κοντά στον στόχο του 2%, ενώ σημαντικό είναι ότι μειώθηκε και ο πληθωρισμός στον τομέα των υπηρεσιών.
Η μεγάλη ανατίμηση του ευρώ έναντι του δολαρίου το τελευταίο δίμηνο, λόγω της δασμολογικής πολιτικής του Τραμπ, διευκολύνει περαιτέρω τη μείωση του πληθωρισμού, όπως και η απότομη μείωση στις τιμές του πετρελαίου, με το μπρεντ να έχει υποχωρήσει έως και τα 60-65 δολάρια το βαρέλι.
Από την άλλη πλευρά, ο πληθωρισμός θα μπορούσε να κινηθεί ανοδικά, αν η ΕΕ απαντήσει με δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα, κάτι όμως που δεν προβλέπεται πριν υπάρξει εικόνα για τις διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ. Σε κάθε περίπτωση, η εικόνα που υπάρχει είναι ότι ο πληθωρισμός δεν θα εκτροχιασθεί από τον στόχο του.
