Η «γαλάζια συμμαχία» των «τριών» αναβαθμίζεται, αποκτά μεγάλο στρατιωτικό και γεωπολιτικό αποτύπωμα και η Τουρκία αισθάνεται περικυκλωμένη, σε δύσκολη θέση. Ελλάδα – Κύπρος – Ισραήλ υπέγραψαν το νέο πρόγραμμα αμυντικής συνεργασίας και τα μέσα ενημέρωσης της γείτονος δεν μπορούν να κρύψουν τον εκνευρισμό τους, όπως και οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Ερντογάν.
Του Χρήστου Μαζανίτη
Τη στιγμή που στην Ιερουσαλήμ, την πρωτεύουσα του Ισραήλ, Μπένιαμιν Νετανιάχου, Κυριάκος Μητσοτάκης και Νίκος Χριστοδουλίδης πραγματοποιούσαν την τριμερή συνάντηση, επιβεβαιώνοντας τους στρατηγικούς δεσμούς των χωρών και την αποφασιστικότητά τους για εμβάθυνση της «γαλάζιας συμμαχίας», στη Λευκωσία οι στρατιωτικές αντιπροσωπείες των «τριών» προχωρούσαν στην υπογραφή του «Κοινού Σχεδίου Δράσης (ΚΣΔ) Ελλάδος – Κύπρου – Ισραήλ» και του νέου «Προγράμματος Αμυντικής Συνεργασίας (ΠΑΣ) Ελλάδος – Ισραήλ», για το έτος 2026.
Οι δύο δράσεις περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τη διεξαγωγή διακλαδικών ασκήσεων, συνεκπαιδεύσεις Δυνάμεων Ειδικών Επιχειρήσεων, επιτελικές συναντήσεις, καθώς και συνομιλίες σε θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος.
Όπως αναφέρει το ΓΕΕΘΑ στην επίσημη ανακοίνωσή του: «Με την υπογραφή των ανωτέρω ενισχύεται ακόμη περισσότερο η στρατιωτική συνεργασία μεταξύ των τριών κρατών και επαυξάνεται ο ρόλος τους, ως παράγοντες στήριξης της ειρήνης, της σταθερότητας και της ασφάλειας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου».
Κατά τη διάρκεια της τριμερούς συνάντησης Νετανιάχου – Μητσοτάκης – Χριστοδουλίδης εστίασαν στην εμβάθυνση της αμυντικής συνεργασίας, παρότι δημοσίως δεν έδωσαν πολλές πληροφορίες.
Στη δήλωσή του, ο Νετανιάχου δεν αναφέρθηκε ονομαστικά σε κανέναν, αλλά υπέδειξε άμεσα την οθωμανική περίοδο και στόχευσε την Τουρκία, λέγοντας: «Η Ελλάδα, η Κύπρος και το Ισραήλ ήταν υπό αυτοκρατορική κυριαρχία. Απευθύνομαι σε όσους θέλουν να αναβιώσουν την αυτοκρατορική περίοδο στην περιοχή. Ξεχάστε το, μην το σκέφτεστε καν, οι τρεις χώρες μας είναι ικανές να υπερασπιστούν τον εαυτό τους». Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Νίκος Χριστοδουλίδης δήλωσαν επίσης ότι θα συνεργαστούν «απεριόριστα» με το Ισραήλ σε στρατιωτικές, τεχνολογικές και εμπορικές σχέσεις.
«Συζητήσαμε εκτενώς για τους τομείς αμοιβαίας συνεργασίας σε διάφορους στρατηγικούς τομείς, την ασφάλεια και την άμυνα, όπου οι δύο χώρες μας ήδη συνεργάζονται στενά. Σας ευχαριστώ που αναφερθήκατε στην τεχνολογία και την καινοτομία. Πιστεύω ότι βρισκόμαστε στην αρχή μιας τεράστιας επανάστασης στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης και πρέπει να αξιοποιήσουμε τη δύναμή της με θετικό και εποικοδομητικό τρόπο» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Πρωθυπουργός.
Τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης είχαν αναφερθεί σε σχέδια της Ελλάδας και της Κύπρου να ιδρύσουν, μαζί με το Ισραήλ, μια κοινή δύναμη ταχείας αντίδρασης σε επίπεδο ταξιαρχίας, αποτελούμενη από αεροπορικές και ναυτικές μονάδες, κατά της Τουρκίας.
Ωστόσο, οι ηγέτες των τριών χωρών κατά τη συνάντησή τους στην Ιερουσαλήμ, δεν ανέφεραν την κοινή ταξιαρχία. Όμως ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε ότι αποφάσισαν να ιδρύσουν ένα κέντρο κυβερνοασφάλειας στην Κύπρο. Το κέντρο θα αρχίσει να λειτουργεί το επόμενο καλοκαίρι ενώ οι ένοπλες δυνάμεις των τριών χωρών θα διεξάγουν κοινές ασκήσεις.
«Το κέντρο που θα ιδρυθεί στην Κύπρο θα είναι ουσιαστικά μια ισραηλινή βάση» γράφουν τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης στον απόηχο της συνάντησης, επικαλούμενα τις δηλώσεις του Νετανιάχου, ο οποίος τόνισε σχετικά με αυτό το θέμα ότι οι ισραηλινές εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης και τεχνολογίας μετακινούνται στη Κύπρο και την Ελλάδα η μία μετά την άλλη, δηλώνοντας: «Δεν ζηλεύω. Αυτές οι εταιρείες ενισχύουν τις σχέσεις μεταξύ των χωρών μας. Το έμαθα αυτό από τον Χριστοδουλίδη. Λέγεται ότι υπάρχουν 180 αεροπορικές πτήσεις μεταξύ Λευκωσίας και Ισραήλ κάθε εβδομάδα. Αυτός είναι ένας απίστευτος αριθμός».
Τα ισραηλινά ΜΜΕ ερμήνευσαν τη σύνοδο κορυφής ως «τριμερή συμμαχία» και «συνένωση ενάντια στην Τουρκία». Ο ισραηλινός Τύπος έγραψε ότι οι καλυμμένες δηλώσεις του Νετανιάχου ήταν ένα μήνυμα προς τον Ταγίπ Ερντογάν, τονίζοντας ότι οι ηγέτες της Ελλάδας και της Κύπρου συσπειρώθηκαν γύρω του.
Παράλληλα δίδεται πολύ μεγάλη σημασία στην δήλωση του Νετανιάχου ότι η «γαλάζια συμμαχία» είναι αποφασισμένη να υπερασπιστεί τα κοινά της συμφέροντα, προεξέχοντος του Great Sea Interconnector – Προγράμματος ηλεκτρικής διασύνδεσης.
«Δεν επιδιώκουμε σύγκρουση με κανέναν. Μπορώ να μιλήσω εκ μέρους του Ισραήλ και μπορώ επίσης να το πω εκ μέρους των δύο εταίρων μου εδώ: κανείς δεν θέλει σύγκρουση. Αντίθετα, όπως έχουμε όλοι δηλώσει, επιδιώκουμε σταθερότητα, ευημερία και ειρήνη. Φυσικά, ο καθένας από εμάς είναι αποφασισμένος να υπερασπιστεί τη χώρα του. Ταυτόχρονα, είμαστε αποφασισμένοι να υπερασπιστούμε τις κοινές θαλάσσιες οδούς και άλλα στοιχεία στο πλαίσιο των διεθνών κανόνων. Νομίζω ότι αυτό είναι σαφές. Επομένως, πρόκειται για μια συμμαχία που δημιουργήθηκε για τους κανόνες και τη σταθερότητα, και ελπίζουμε ότι δεν θα χρειαστεί να δοκιμαστεί» ανέφερε ο Νετανιάχου, ερωτηθείς για το μήνυμα που έστειλε στην Τουρκία.
Από την άλλη, η δήλωση του Κυριάκου Μητσοτάκη, η οποία υπογράμμισε τη σημασία της θαλάσσιας ασφάλειας, έδωσε το στίγμα της δέσμευσης των τριών χωρών να εμβαθύνουν τη συνεργασία για την προστασία των θαλάσσιων διαδρομών και των κρίσιμων υποδομών από αναδυόμενες απειλές, εφιστώντας την προσοχή στο Κέντρο Αριστείας για τη Θαλάσσια Κυβερνοασφάλεια που προβλέπεται να ιδρυθεί στην Κύπρο, το οποίο προβλέπεται να τεθεί σε λειτουργία το 2026.
