Στο γερμανικό podcast «Table Τoday» ο Κυριάκος Μητσοτάκης πρόταξε προ ημερών την περίφημη «τριγωνοποίηση» – τη συνταγή που τού έδωσε, όπως πιστεύει ο ίδιος και όπως έχουν καταγράψει και πολιτικοί αναλυτές, τις διαδοχικές εκλογικές νίκες.
«Ακολουθήσαμε αυτό που αποκαλώ »υπεύθυνο πατριωτισμό» όταν πρόκειται για θέματα εξωτερικής πολιτικής, μετανάστευσης, ενίσχυσης της άμυνας. Ήμασταν κοινωνικά προοδευτικοί όταν θεωρούσαμε ότι αυτό ήταν απαραίτητο. Και ήμασταν οικονομικά φιλελεύθεροι» είπε. Την ώρα που ο ίδιος ξορκίζει τυχόν… αμετάκλητο θάμπωμα του κεντρώου προσανατολισμού του και μια ρήξη διαρκείας με ακροατήρια του λεγόμενου πολιτικού Κέντρου, ο ίδιος έχει κάνει εμφανώς στροφή στο κόμμα του τους τελευταίους (πολλούς) μήνες.
Άλλωστε ύστερα από έναν μακρύ κύκλο διαδοχικών εσωτερικών αναταράξεων, κρίθηκε αναγκαία η παραταξιακή συνοχή και η προσπάθεια επανασυσπείρωσης της κεντροδεξιάς εκλογικής βάσης (της πιο συντηρητικής, κυρίως). Τόσο η επικείμενη είσοδος στο Προεδρικό Μέγαρο του Κώστα Τασούλα όσο και η σημερινή εκλογή του Νικήτα Κακλαμάνη στη θέση του προέδρου της Βουλής οδηγούν σε αυτή την πολυπόθητη εικόνα γαλάζιας συσπείρωσης – και ευφορίας στους κόλπους της κοινοβουλευτικής ομάδας.
Από τις συζητήσεις του παρασκήνιου ωστόσο και από τις εξελίξεις προκύπτει ότι τα «δύσκολα» δεν έχουν περάσει ανεπιστρεπτί, αντίθετα η εσωκομματική «ειρήνη» φαντάζει επισφαλής, ή τουλάχιστον απαιτεί συνεχή, εντατική φροντίδα.
Υπάρχουν τρία πεδία που απειλούν με νέους, γαλάζιους τριγμούς: η ατζέντα των εθνικών, ο ανασχηματισμός και οι κυβερνητικές αντιδράσεις στην καθημερινότητα.
Χωρίς στρατηγική
Απέναντι στις (νέες) προειδοποιήσεις του Κώστα Καραμανλή για τα ελληνοτουρκικά, η κυβέρνηση επέλεξε χαμηλούς τόνους – και όχι άμεσες απαντήσεις. Αυτό δεν σημαίνει ότι περνούν απαρατήρητα είτε τα αυστηρά μηνύματα του πρώην πρωθυπουργού είτε η κοινή γραμμή πλεύσης που φάνηκε ότι υπάρχει με τον έτερο γαλάζιο πρώην πρωθυπουργό, Αντώνη Σαμαρά. Οι δύο τους άλλωστε έκαναν κοινή εμφάνιση στο Πολεμικό Μουσείο με αφορμή την εκδήλωση για το βιβλίο του πρώην υφυπουργού Εξωτερικών, καθηγητή Γιάννη Βαληνάκη «Για μια νέα στρατηγική απέναντι στην Τουρκία».
Ήταν ο ίδιος χώρος από τον οποίο είχε ανοίξει πριν από σχεδόν επτά μήνες και για πρώτη φορά στη διακυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη ένα «βαθύ» εσωτερικό μέτωπο.
Τα εθνικά θέματα, πρωτίστως η ελληνοτουρκική προσέγγιση, «καίνε» το εσωτερικό της ΝΔ, όπου υπάρχουν διάφορες φωνές και διαφορετικές προσεγγίσεις. Πολλοί χαρακτήρισαν τον Καραμανλή «πιο οξύ από ποτέ» και πράγματι οι καραμανλικές βολές ήταν εντός ορίων αλλά στοχευμένες. Μπορεί να επανέλαβε ότι δεν αμφισβητεί «τον πατριωτισμό κανενός», ωστόσο πρόσθεσε αφενός ότι «παρεμφερείς ανησυχίες» εκφράζουν ο Σαμαράς, ο Προκόπης Παυλόπουλος, ο Πέτρος Μολυβιάτης «και πολλοί άλλοι από το ακαδημαϊκό και πολιτικό φάσμα», αφετέρου ότι «κάποιοι στην Ελλάδα, καλοπροαίρετοι θα πω εγώ, με καλή διάθεση, επαναλαμβάνουν ουσιαστικά τα επιχειρήματα της Τουρκίας», που λένε πως πρέπει «να δείξουμε κατανόηση και στις “εύλογες” ανησυχίες της Τουρκίας».
Σε εκείνο που στάθηκαν κάποιοι γαλάζιοι, διακρίνοντας «κλιμάκωση» εκ μέρους του Καραμανλή, ήταν οι προειδοποιήσεις του επί της ουσίας για την έλλειψη μακροπρόθεσμης στρατηγικής από την Αθήνα απέναντι στην «αναθεωρητική» Άγκυρα. «Δεν είναι λύση το να τα υπονομεύσουμε μακροπρόθεσμα, για να κερδίσουμε το όποιο όφελος τώρα», είπε ο πρώην πρωθυπουργός για να τονίσει ότι η Τουρκία έχει ένα πακέτο διεκδικήσεων που ήταν και είναι ενιαίο και το ξεδιπλώνει σταδιακά – «το όραμα της Γαλάζιας Πατρίδας».
Το μείγμα των αλλαγών
Όσον αφορά στον (πιθανολογούμενο) ανασχηματισμό στο κυβερνητικό σχήμα, από τα «κεντρικά» προσπαθούν να κόψουν τη σεναριολογία, προτού ξεφύγει και αποπροσανατολίσει τα γαλάζια στελέχη. «Δεν υπάρχει τίποτα τέτοιο» λένε για να δείξουν ότι το Μαξίμου επικεντρώνεται στα πολιτικά αποτελέσματα τα οποία θα μπορούσαν να εδραιώσουν τη γαλάζια κυριαρχία.
Προφανώς αυτές οι κινήσεις δεν προαναγγέλλονται και, σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχουν δύο σχολές σκέψης εντός της ΝΔ. Η μία πλευρά θέλει άμεσα κινήσεις «ανανέωσης» και μάλιστα με ισχυρό νεοδημοκρατικό πρόσημο, η άλλη πλευρά θεωρεί ότι ένα ανακάτεμα της τράπουλας θα πρέπει να αφεθεί για αργότερα, προς αποφυγή δημιουργίας ενός (νέου) κλαμπ δυσαρεστημένων γαλάζιων – είτε γιατί δεν θα αξιοποιηθούν στον κυβερνητικό μηχανισμό, είτε γιατί θα μείνουν εκτός.
Όλα δείχνουν ότι ουδέν νεότερο αναμένεται πριν από τον προσεχή Απρίλιο, ενώ το βέβαιο είναι ότι εξακολουθούν να υπάρχουν στελέχη που περιμένουν στη γωνία για τις πρωθυπουργικές αποφάσεις – είναι κυρίως εκείνα που καιρό τώρα δυσφορούν με την αξιοποίηση (τόσων) εξωκοινοβουλευτικών στην κυβέρνηση – έως την «πασοκοποίηση», όπως λένε, της ΝΔ.
Θα καταπίνει την εικόνα
Επιπλέον ανοιχτό παραμένει για την κυβέρνηση το «στοίχημα» της καθημερινότητας, με βουλευτές της ΝΔ να κρατούν στο ραντάρ υπουργούς και υφυπουργούς, ζητώντας «λύσεις» σε όσα προβληματίζουν τους ψηφοφόρους τους. Ενδεικτική η ερώτηση που κατέθεσαν από κοινού στους υπουργούς Οικονομικών, Κωστή Χατζηδάκη και Ναυτιλίας, Χρήστο Στυλιανίδη, οι βουλευτές Φίλιππος Φόρτωμας (από τις Κυκλάδες) και Βασίλης Υψηλάντης (από τα Δωδεκάνησα) για τις τιμές των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων.
Στην κυβερνητική παράταξη, παρότι επιμένουν εδώ και μήνες ότι ««πάντα είναι στόχος η καθημερινότητα», αναγνωρίζουν ότι αυτή είναι ταυτόχρονα αμείλικτη. Και, εφόσον δεν υπάρχουν χειροπιαστά αποτελέσματα, θα καταπίνει την εικόνα αποτελεσματικότητας, που θέλει να προβάλλει το Μαξίμου. Μερίδα της κοινοβουλευτικής ομάδας της ΝΔ ζητάει επίμονα στροφή στα θέματα που απασχολούν οριζόντια την κοινωνία (όπως το στεγαστικό) αλλά και όσα αγγίζουν ευαίσθητες χορδές της παραδοσιακής εκλογικής βάσης του κόμματος (όπως τα αγροτικά).
Οι δείκτες απαισιοδοξίας
Στο μεταξύ, παρά τη δημοσκοπική ανάσα που έχει πάρει η κυβέρνηση από το τέλος του 2024 (καβατζάροντας σε ορισμένες μετρήσεις το 30% στην εκτίμηση ψήφου), δεν έχουν επιτευχθεί σημαντικές «διορθώσεις» στους δείκτες, οι οποίοι θα αποτύπωναν μια αισθητή αλλαγή εικόνας στην κοινωνία. Η απαισιοδοξία παραμένει ως εξής, σύμφωνα με τελευταίο γκάλοπ (Alco/Alpha): στο ερώτημα αν το 2025 θα είναι καλύτερο ή χειρότερο από το 2024 για την Ελλάδα, το 33% απάντησε «χειρότερο» (το 27% το περιμένει «καλύτερο). Στο ίδιο ερώτημα για την οικονομική κατάσταση της οικογένειάς τους, το 31% των συμμετεχόντων θεωρεί ότι το 2025 θα είναι χειρότερη χρονιά (απέναντι στο 17%).
Η συγκεκριμένη δημοσκόπηση δείχνει επίσης ότι η φράση «Να μην μπορώ να τα βγάλω πέρα» περικλείει τον μεγαλύτερο φόβο των πολιτών (το απάντησε το 41% και το ίδιο έλεγε το 42% το 2024) ενώ τα θέματα της υγείας ανεβαίνουν στη λίστα των ανησυχιών, την ώρα που η αλλαγή εικόνας στο ΕΣΥ έχει οριστεί ως στοίχημα τετραετίας της ΝΔ και ως προσωπικό στοίχημα του Μητσοτάκη: το «πρόβλημα υγείας» απασχολεί το 30% των ερωτηθέντων έναντι του 24% που απαντούσε το ίδιο για το 2024.
