Τα περιθώρια που θα απομείνουν μετά τη γνωστοποίηση των «πλαφόν» στους ρυθμούς μεταβολής των καθαρών κρατικών δαπανών θα καθορίσουν και το αν θα καταστεί -και σε ποια έκταση- εφικτό να ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος, για την παράταση του ευνοϊκού καθεστώτος ΦΠΑ στον καφέ ή και για την αναπροσαρμογή των επιδομάτων τέκνων.
Ούτως ή άλλως, προτεραιότητα για την κυβέρνηση αποτελεί η ενσωμάτωση στον προϋπολογισμό του 2025 της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών, της επιστροφής του ειδικού φόρου κατανάλωσης στους αγρότες, αλλά και της κατάργησης του τέλους επιτηδεύματος.
Ανακοίνωση
Ημερομηνία-κλειδί για τη λήψη των αποφάσεων είναι η 21η Ιουνίου. Είναι η μέρα που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα γνωστοποιήσει σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (και στην Ελλάδα) τα δεσμευτικά όρια για την αύξηση των καθαρών δαπανών.
Ουσιαστικά, αυτό το ποσοστό που θα ανακοινωθεί (εκτιμάται ότι θα κυμανθεί από το 2,6% έως και το 3%) θα καθορίσει τα περιθώρια και στο σκέλος των δαπανών αλλά και στο σκέλος των εσόδων.
Διότι με βάση τον μαθηματικό τύπο που μετράει τη μεταβολή των καθαρών δαπανών, αν κάποια χώρα μέλος αποφασίσει να προχωρήσει σε μειώσεις φόρων με παρεμβάσεις στους συντελεστές,το δημοσιονομικό κόστος που θα προϋπολογιστεί θα εκληφθεί ως αύξηση των δημοσίων δαπανών.
Η συγκεκριμένη μεγάλη εκκρεμότητα είναι και ο λόγος για τον οποίο σημαντικές αποφάσεις της κυβέρνησης μετατέθηκαν με επίσημες δηλώσεις κυβερνητικών στελεχών για μετά τις ευρωεκλογές και πιθανότατα και για μετά την 21η Ιουνίου.
1 Η πρώτη μετάθεση αφορά τις αποφάσεις για τα μέτρα αντιμετώπισης του στεγαστικού προβλήματος. Στα μέσα της εβδομάδας, ο πρωθυπουργός τόνισε ότι είναι προτεραιότητα της κυβέρνησης η λήψη περαιτέρω μέτρων για την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος, ωστόσο μετέθεσε για μετά τις εκλογές τις ανακοινώσεις των αποφάσεων.
Ένας από τους βασικούς λόγους για τη χρονική μετάθεση των ανακοινώσεων είναι ότι πρέπει να ολοκληρωθεί ο σχεδιασμός (η αντιμετώπιση του στεγαστικού έχει ενταχθεί στο ευρύτερο πλαίσιο του δημογραφικού) αλλά το δημοσιονομικό κόστος παίζει και αυτό ουσιαστικό ρόλο.
2 Στο τραπέζι των συζητήσεων έχει μπει εδώ και αρκετές εβδομάδες η αναπροσαρμογή του επιδόματος τέκνων. Λόγω της μείωσης των γεννήσεων, της ονομαστικής αύξησης των εισοδημάτων, αλλά και της ενεργοποίησης των τεκμηρίων για τους αυτοαπασχολούμενους, εκτιμάται ότι θα υπάρξει και νέα μείωση του αριθμού δικαιούχων των επιδομάτων τέκνων. Ο στόχος είναι να μετρηθεί το δημοσιονομικό όφελος από τη μείωση των δικαιούχων και να αξιοποιηθεί για την περαιτέρω αύξηση του ποσού ανά τέκνο, προκειμένου να στηριχτούν περισσότερο οι οικογένειες με τα χαμηλότερα εισοδήματα.
3 Η τρίτη σημαντική εκκρεμότητα έχει να κάνει με τον ΦΠΑ στον καφέ. Στο τέλος Ιουνίου εκπνέει η μεταβατική διάταξη που έχει κρατήσει τον φόρο προστιθέμενης αξίας στον σερβιριζόμενο καφέ στο 13%. Αν δεν ανανεωθεί η διάταξη, ο φόρος θα αυξηθεί στο 24%. Οι αποφάσεις και χθες μετατέθηκαν χρονικά από τον υπουργό Οικονομικών για το τέλος Ιουνίου, δηλαδή πολύ κοντά στη λήξη του χρονικού περιθωρίου.
Η πλήρης χρονική επέκταση του μέτρου για ακόμη έξι μήνες (δηλαδή μέχρι το τέλος του χρόνου) έχει δημοσιονομικό κόστος της τάξεως των 70 εκατ. ευρώ. Εξετάζεται όμως και το ενδιάμεσο σενάριο (με χαμηλότερο δημοσιονομικό κόστος), το οποίο προβλέπει τη διατήρηση του 13% για τις υπηρεσίες take away και delivery και τη μεταφορά στο 24% του καφέ και των ροφημάτων που θα σερβίρονται στο κατάστημα.
Στενά περιθώρια
Τα δημοσιονομικά περιθώρια στον φετινό προϋπολογισμό παραμένουν στενά παρά την πολύ καλή πορεία των εσόδων, ενώ το οικονομικό επιτελείο θέλει να συγκρατήσει χαμηλά τον ρυθμό μεταβολής των δαπανών (χαμηλότερα και
από το πλαφόν που ορίζεται φέτος από την Κομισιόν της τάξεως του 2,6%) ώστε να υπάρχουν τα περιθώρια αντιμετώπισης απρόοπτων που μπορούν να επηρεάσουν τον προϋπολογισμό.