Η πρωτεύουσα του Ιράν Τεχεράνη θα μπορούσε να απέχει εβδομάδες από την “ημέρα μηδέν”, λένε οι ειδικοί – την ημέρα που οι βρύσες θα στερέψουν σε μεγάλα τμήματα της πόλης – καθώς η χώρα υποφέρει από σοβαρή κρίση νερού. Οι βασικές δεξαμενές συρρικνώνονται, οι αρχές προσπαθούν να μειώσουν την κατανάλωση και οι κάτοικοι προσπαθούν απεγνωσμένα να εξοικονομήσουν νερό για να αποτρέψουν την καταστροφή, αναφέρει το CNN.
“Εάν δεν λάβουμε επείγουσες αποφάσεις σήμερα, θα αντιμετωπίσουμε στο μέλλον μια κατάσταση που δεν θα μπορεί να επιλυθεί”, δήλωσε ο πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιάν σε συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου τη Δευτέρα.
Το νερό είναι ανεπαρκές στην άνυδρη αυτή χώρα. Η διαφορά είναι ότι αυτή η κρίση πλήττει την πρωτεύουσα, δήλωσε ο Καβέζ Μαντάνι, διευθυντής του Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου των Ηνωμένων Εθνών για το Νερό, το Περιβάλλον και την Υγεία.
Η Τεχεράνη, όπου κατοικούν περίπου 10 εκατομμύρια άνθρωποι, θα μπορούσε να ξεμείνει εντελώς από νερό αν δεν μειωθούν τα επίπεδα κατανάλωσης, φοβούνται οι ειδικοί. “Μιλάμε για μια πιθανή ημέρα μηδέν (day zero) μέσα σε λίγες εβδομάδες”, δήλωσε ο Μαντάνι.
Οι ρίζες της κρίσης εντοπίζονται σε μια σειρά παραγόντων, όπως αυτό που οι μηχανικοί περιγράφουν ως δεκαετίες κακής διαχείρισης του νερού και μια αυξανόμενη ανισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης.
Όλα αυτά επιδεινώνονται από την κλιματική αλλαγή.
Το Ιράν βιώνει μια από τις χειρότερες ξηρασίες που έχουν καταγραφεί ποτέ, διανύοντας τώρα το πέμπτο συνεχές έτος ξηρασίας. Παράλληλα, η χώρα “ψήνεται” με θερμοκρασίες ου ξεπέρασαν τους 50 βαθμούς Κελσίου σε τμήματα της χώρας αυτόν τον μήνα, σύμφωνα με τον κλιματολόγο και ιστορικό Μαξιμιλιάνο Ερέρα. “Το Ιράν φαίνεται να βρίσκεται σχεδόν μόνιμα σε κατάσταση ρεκόρ ζέστης”, δήλωσε στο CNN.
Ως απάντηση στην κρίση, οι αρχές μείωσαν την πίεση του νερού στην Τεχεράνη σχεδόν στο μισό, επηρεάζοντας περίπου το 80% των νοικοκυριών.
Για τους ανθρώπους που ζουν σε ψηλές πολυκατοικίες, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι δεν υπάρχει καθόλου παροχή νερού. Ένας άνδρας που ζει στον 14ο όροφο στην Τεχεράνη λέει ότι οι βρύσες του συχνά δεν βγάζουν νερό.
Το νερό παραδίδεται στην πρωτεύουσα με βυτιοφόρα και οι κάτοικοι που έχουν την οικονομική δυνατότητα σπεύδουν να εγκαταστήσουν δεξαμενές αποθήκευσης, δήλωσε ο Μαντάνι. “Δεν έχουμε ξαναζήσει μια τέτοια κατάσταση… αυτό είναι κάτι καινούργιο για την Τεχεράνη”.
Την περασμένη εβδομάδα, η ιρανική κυβέρνηση κήρυξε μονοήμερη αργία στην επαρχία της Τεχεράνης, καθώς και σε άλλες περιοχές της χώρας, σε μια προσπάθεια εξοικονόμησης νερού και ηλεκτρικής ενέργειας.
Τώρα, εξετάζει να επιβάλει για τους κατοίκους της Τεχεράνης μια εβδομάδα δημόσιας αργίας, δήλωσε η κυβερνητική εκπρόσωπος σε συνέντευξη Τύπου τη Δευτέρα, με την ελπίδα ότι οι άνθρωποι θα εγκαταλείψουν προσωρινά την πόλη, μειώνοντας τη ζήτηση νερού.
Οι ειδικοί σε θέματα νερού επισημαίνουν την κακή διαχείριση ως μεγάλο παράγοντα της κρίσης. Πρόκειται για “χρεοκοπία, επειδή δεν πρόκειται πλέον για κρίση… (είναι) μια κατάσταση όπου ορισμένες από τις ζημιές είναι μη αναστρέψιμες”, είπε ο Μαντάνι.
Στην Τεχεράνη, έχει αντληθεί τόσο πολύ νερό από τους υδροφόρους ορίζοντες για να υποστηριχθεί ο αυξανόμενος πληθυσμός της, ώστε τμήματα της πόλης βυθίζονται, μερικές φορές περισσότερο από 10 ίντσες το χρόνο.
Η πρωτεύουσα “παλεύει με μια συστημική, μακροπρόθεσμη ανισορροπία που απειλεί τα ίδια τα θεμέλια της ασφάλειας του νερού για τους κατοίκους της”, δήλωσε ο AghaKouchak στο CNN.
Η κλιματική αλλαγή κάνει μια κακή κατάσταση πολύ χειρότερη. Το Ιράν έχει δει μείωση των βροχοπτώσεων κατά περισσότερο από 40% φέτος σε σύγκριση με τον μέσο όρο και η Περιφερειακή Εταιρεία Υδάτων της Τεχεράνης λέει ότι τα φράγματα που τροφοδοτούν την πρωτεύουσα βρίσκονται στο 21% περίπου της χωρητικότητάς τους, σύμφωνα με το ιρανικό πρακτορείο Mehr News Agency.
Οι ειδικοί λένε ότι δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις σε αυτή την κρίση.
Η κυβέρνηση επιλέγει επιφανειακά μέτρα ενώ λύσεις όπως η αφαλάτωση και η ανακύκλωση λυμάτων πρέπει να αποτελέσουν μέρος της αντιμετωπίσεις, αλλά “αυτές αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα για λίγο χωρίς να θεραπεύουν την αιτία”, σημειώνουν.
Ο Μαντάνι τάσσεται υπέρ μιας συνολικής αναθεώρησης της οικονομίας ώστε να απομακρυνθεί από τη γεωργία που απαιτεί μεγάλες ποσότητες νερού – η οποία αντιπροσωπεύει σήμερα περίπου το 90% της ζήτησης/χρήσης νερού στο Ιράν – προς υπηρεσίες και βιομηχανία με πολύ ελαφρύτερο αποτύπωμα.
Αυτό είναι πιθανό να είναι επώδυνο και δαπανηρό, τόσο από οικονομική όσο και από πολιτική άποψη, και εξαιρετικά απίθανο υπό την παρούσα κυβέρνηση και δεδομένων των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στο Ιράν από τις ΗΠΑ και άλλους, είπε.
Τελικά, οι ρίζες της κρίσης δεν είναι μόνο περιβαλλοντικές ή τεχνικές, αλλά “βαθιά πολιτικές και συστημικές”. “Η κρίση νερού του Ιράν δεν μπορεί να διαχωριστεί από την ευρύτερη κρίση διακυβέρνησης”.
Προς το παρόν, η χώρα περιμένει το φθινόπωρο και ελπίζει ότι θα φέρει βροχή.
“Αν η Τεχεράνη επιβιώσει μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου, τότε υπάρχει ελπίδα να αποφύγουμε τη μέρα μηδέν”, δήλωσε ο Μαντάνι.
