Ανοίγουν σήμερα οι κάλπες στο Βραδενβούργο, στο κρατίδιο που περιβάλλει ουσιαστικά το Βερολίνο και αποτελεί από το 1994 ένα προπύργιο των Σοσιαλδημοκρατών.
Ωστόσο οι δημοσκοπήσεις που έχουν δει το φως της δημοσιότητας δείχνουν “ντέρμπι” με το ακροδεξιό κόμμα “Εναλλακτική για τη Γερμανία” (AfD) να έχει προβάδισμα τριών ποσοστιαίων μονάδων στις δημοσκοπήσεις και το 30% της πρόθεσης ψήφου, με συνθήματα κατά της μετανάστευσης, της εγκατάστασης ανεμογεννητριών και του εξοπλισμού της Ουκρανίας.
Η εκλογική αναμέτρηση στο Βρανδεμβούργο δεν είναι απλώς μια ακόμα τοπική αναμέτρηση. Είναι το τελευταίο σημαντικό εκλογικό βαρόμετρο για το 2024, ενώ το 2025 είναι χρονιά ομοσπονδιακών εκλογών. Εάν επιβεβαιωθούν και εδώ τα συντριπτικώς χαμηλά ποσοστά για τα κόμματα της συγκυβέρνησης, η αντιπολίτευση θα συνεχίσει να θέτει ζήτημα νομιμοποίησης της κυβέρνησης.
Μόνη ελπίδα για τους Σοσιαλδημοκράτες απομένει η διατήρηση της τριαντάχρονης κυβερνητικής παράδοσης που έχουν στο συγκεκριμένο κρατίδιο. Και η εμπιστοσύνη των παλιών ψηφοφόρων, που δεν αλλάζουν εύκολα προτιμήσεις.
Ο σημερινός πρωθυπουργός Ντίτμαρ Βόιντκε (SPD) έχει πάντως ήδη δηλώσει ότι θα παραιτηθεί, εάν το κόμμα του, για πρώτη φορά από το 1990, δεν κερδίσει τις κρατιδιακές εκλογές.
Αν και ακόμη δεν λέγεται ανοικτά, υπάρχουν άνθρωποι στο SPD που πιστεύουν ότι ο Ολαφ Σολτς θα πρέπει να ακολουθήσει τον δρόμο του Τζο Μπάιντεν και να δώσει την θέση του σε ένα πιο χαρισματικό στέλεχος.
Αλλά μία νίκη στο κρατίδιο του Βρανδεμβούργου, γενέτειρα του Ολαφ Σολτς μπορεί να κατασιγάσει τους ψιθύρους αυτούς.
Το SPD απέφυγε να αναφερθεί στον Ολαφ Σολτς κατά την διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Προτίμησε να προβάλει τον πολύ δημοφιλή πρωθυπουργό του Βρανδεμβούργου Ντίτμαν Βόιντκε, ο οποίος έχει δηλώσει ότι αν νικήσει η AfD θα παραιτηθεί και δεν θα είναι υποψήφιος ούτε για να ηγηθεί πιθανού συνασπισμού. “Ο στόχος είναι να εμποδίσουμε την νίκη της AfD”, είπε.
Παρά το γεγονός ότι η AfD νίκησε στις εκλογές της Θουριγγίας, δεν κατόρθωσε να σχηματίσει συνασπισμό. Το κόμμα της γερμανικής ακροδεξιάς δεν έχει καμία δυνατότητα να σχηματίσει τοπική ή ομοσπονδιακή κυβέρνηση αφού όλα τα υπόλοιπα πολιτικά κόμματα αρνούνται να συνεργασθούν με ένα κόμμα που χαρακτηρίζεται εξτρεμιστικό, ρατσιστικό και “φωλιά” πρακτόρων της Ρωσίας και της Κίνας.
Το τοπίο της οικονομίας του Βρανδεμβούργου χαρακτηρίζεται από μεγάλες ανισότητες ανάμεσα στην πλούσια περιφέρεια του Βερολίνου και τις φτωχές αγροτικές περιοχές της υπαίθρου του γερμανικού κρατιδίου, που πάντως φιλοξενεί το πρώτο εργοστάσιο της Tesla στην Ευρώπη.
Εκτός των ανησυχιών για την Ουκρανία και την μετανάστευση που αξιοποίησε κατά την προεκλογική εκστρατεία, η AfD εργαλειοποίησε και την ανησυχία των κόσμου για την ενεργειακή μετάβαση: ο επικεφαλής του ακροδεξιού κόμματος στο κρατίδιο, ο Χανς-Κρίστοφ Μπερντ μίλησε για τον “ανυπόφορο τρόμο των τοπίων της Μόρντορ” αναφερόμενος…στα αιολικά πάρκα.
Προκάλεσε θυμηδία, αλλά και κάποιες επιδοκιμασίες όταν μετέφρασε το χριστιανικό “αγάπα τον πλησίον σου ως εαυτόν” ως εξής: “Ως καθολικός πιστεύω ότι η αγάπη προς τον πλησίον σημαίνει ότι πρέπει να φροντίζεις τους ανθρώπους του τόπου σου”.
Αν το SPD ηττηθεί στις εκλογές της Κυριακής, θα ανοίξει ο δρόμος για τους χριστιανοδημοκράτες του Μερτς να σχηματίσουν συνασπισμό στο Βρανδεμβούργο, ίσως με την υποστήριξη του νέου κοινωνικά συντηρητικού, οικονομικά αριστερού κόμματος Συμμαχία Σάρα Βάγκενκνεχτ και άλλων.
Το αριστερό κόμμα της Ζάρα Βάγκενκνεχτ αναμένεται να κάνει επίσης ένα άλμα στο κρατικό κοινοβούλιο μόνο μήνες μετά την ίδρυσή του και επίσης μετά την επιτυχία στις πρόσφατες τοπικές εκλογές στην ανατολική Γερμανία. Υπό το πρίσμα των διψήφιων ποσοστό στις δημοσκοπήσεις, θα μπορούσε να διαδραματίσει αποφασιστικό ρόλο στην αποτροπή του AfD από το να γίνει μέρος της νέας τοπικής κυβέρνησης, ακόμη κι αν είναι πρώτο. Οι Πράσινοι και το die Linke λαμβάνουν κάτω από 5% των ψήφων στις δημοσκοπήσεις και ενδέχεται να μην επιστρέψουν στο τοπικό κοινοβούλιο.
Η εκθρόνιση του SPD από το προπύργιό του θα έδινε ώθηση στον φρεσκοδιορισμένο Μερτς και θα μπορούσε να γίνει το εναρκτήριο λάκτισμα για ανοικτή εξέγερση στους κόλπους του SPD κατά του Ολαφ Σολτς.
Σε ελεύθερη πτώση η δημοτικότητα Σολτς
Την ίδια στιγμή, η δημοτικότητα του Σολτς είναι στο ναδίρ, με δημοφιλέστερο πολιτικό να παραμένει ο υπουργός Αμυνας, Μπόρις Πιστόριους, ο οποίος θα μπορούσε κάλλιστα να διεκδικήσει τη θέση του υποψήφιου καγκελαρίου στις τάξεις των Σοσιαλδημοκρατών. Το 30% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι ο Πιστόριους είναι ο καταλληλότερος καγκελάριος, ποσοστό που για τον Σολτς είναι μόλις 9%.
Αντίθετα, στο εσωτερικό των Χριστιανοδημοκρατών έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο, καθώς οι εσωκομματικοί αντίπαλοι του Φρίντριχ Μερτς υποχώρησαν παραδίδοντάς του ουσιαστικά τον τίτλο του υποψηφίου. Ο καγκελάριος πιστεύει ότι ο αρκετά αντιδημοφιλής και ευεπίφορος σε γκάφες Μερτς είναι ο καλύτερος δυνατός ανθυποψήφιος. Πράγματι, στη μεταξύ τους μονομαχία εμφανίζονται ισόπαλοι και ο μεν Σολτς φέρεται να κερδίζει 2%, ενώ ο Μερτς να χάνει 2%. Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση, μεγάλος μέρος των ερωτηθέντων δεν είναι ικανοποιημένο από τη στάση της συντηρητικής παράταξης στο μεταναστευτικό, επιρρίπτοντας μικροπολιτικές σκοπιμότητες στον επικεφαλής της. Στο καθιερωμένο βαρόμετρο των RTL/ntv κατά πόσον ήταν ορθή η διακοπή των συνομιλιών για το μεταναστευτικό, που προκάλεσε ο Μερτς, το 72% απάντησε ότι έπρεπε να συνεχίσει τη διαπραγμάτευση με την κυβέρνηση.
Τι συνέβη σε Θουριγγία, Σαξονία
Στη Θουριγγία, η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) ήρθε πολύ μπροστά από τους Χριστιανοδημοκράτες (CDU) και στη Σαξονία ήταν δεύτερη, μια ανάσα από την πρώτη θέση. Η σοσιαλιστική και πολιτιστικά συντηρητική Συμμαχία Sahra Wagenknecht (BSW) – που ιδρύθηκε μόλις τον Ιανουάριο του τρέχοντος έτους – ήρθε τρίτη και στις δύο πολιτείες, κερδίζοντας περισσότερες ψήφους συνδυαστικά από τα κόμματα του κυβερνώντος συνασπισμού. Θα είναι σχεδόν αδύνατο να σχηματιστεί κυβέρνηση σε οποιοδήποτε κράτος χωρίς τη συμμετοχή του AfD ή του BSW. Το AfD είναι πιθανό να παραμείνει στην αντιπολίτευση λόγω έλλειψης πρόθυμων εταίρων συνασπισμού, αλλά το BSW θα μπορούσε σύντομα να εισέλθει στην κυβέρνηση και στα δύο κράτη. Και τα δύο κόμματα αναμένεται να επιτύχουν παρόμοια ισχυρά αποτελέσματα στις πολιτειακές εκλογές του Βρανδεμβούργου στις 22 Σεπτεμβρίου.
Η άνοδος και των δύο κομμάτων θα μπορούσε να επηρεάσει σοβαρά τη συζήτηση για την εξωτερική πολιτική της Γερμανίας. Είτε στην κυβέρνηση είτε στην αντιπολίτευση, η άνοδος της ρητορικής του AfD και του BSW κινδυνεύει να μετατοπίσει τις θέσεις της Γερμανίας προς τις αντιδυτικές πολιτικές. Ακριβώς καθώς η χώρα ετοιμάζεται να εκλέξει νέο ομοσπονδιακό κοινοβούλιο το επόμενο έτος, τα κεντρώα κόμματα μπορεί να αισθάνονται πιεσμένα από την αυξανόμενη δημοτικότητα της λαϊκιστικής εξωτερικής πολιτικής να υιοθετήσουν ορισμένα από τα στοιχεία της ή να κινδυνεύσουν να πέσει η υποστήριξη.