Οι οφειλές από ΦΠΑ και φόρο εισοδήματος «φούσκωσαν» τα νέα ληξιπρόθεσμα χρέη, μέσα σε 12 μήνες, στα 6,7 δισ., εκτινάσσοντας τα συνολικά «φέσια» στην εφορία στα 108,5 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ που δημοσιοποίησε το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, γεννήθηκαν νέες οφειλές ύψους 6,7 δισ. ευρώ, το 64% των οποίων προέρχεται από δύο κατηγορίες φόρων:
- τον ΦΠΑ, ύψους 2,5 δισ. ευρώ και
- τον φόρο εισοδήματος ύψους 1,7 δισ. ευρώ
- οι φόροι στην περιουσία αποτελούν το 7,3% του νέου ληξιπρόθεσμου χρέους, καθώς άγγιξαν τα 448,6 εκατ. ευρώ, ενώ
- το 14,2% των νέων οφειλών προέρχεται από μη φορολογικές οφειλές.
Στο πλαίσιο αυτό, πάντως, το συνολικό (παλαιό και νέο) ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο στο τέλος του Οκτωβρίου διαμορφώθηκε στα 108,5 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 2,4 δισ. ευρώ σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2023, καθώς περίπου οι μισοί από τους φορολογούμενους -πάνω από 3,9 εκατ. υπόχρεοι- βρίσκονται με την «πλάτη στον τοίχο» της εφορίας.
Ανεπίδεκτες είσπραξης
Επισημαίνεται ότι ποσοστό 24,3% του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, που αντιστοιχεί σε 26,3 δισ. ευρώ, αφορά οφειλές που χαρακτηρίζονται ως ανεπίδεκτες είσπραξης, ενώ η αύξηση του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου υπολογίζεται από:
α) τις νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους 8,2 δισ. ευρώ, συν
β) τις ληξιπρόθεσμες οφειλές κατά την 1η/11/2023 που βεβαιώθηκαν μεταγενέστερα, ύψους 1,8 δισ. ευρώ, μείον
γ) τις εισπράξεις και διαγραφές, οι οποίες αγγίζουν συνολικά τα 7,6 δισ. ευρώ.
Ποιοτική διάρθρωση
Αξίζει εξάλλου να σημειωθεί ότι, εξετάζοντας την ποιοτική διάρθρωση του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, διαπιστώνεται ότι το 59,8% αυτού, που αντιστοιχεί σε 49,1 δισ. ευρώ, πηγάζει από φορολογικές οφειλές. Το υπόλοιπο των πραγματικών ληξιπρόθεσμων οφειλών προέρχεται από άλλες κατηγορίες οφειλής, οι οποίες παρουσιάζουν χαμηλό ποσοστό είσπραξης.
Σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, σε αυτές περιλαμβάνονται τα πρόστιμα (φορολογικά και μη φορολογικά) τα οποία αποτελούν το 29,6% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, καθώς αγγίζουν τα 24,3 δισ. ευρώ και οι μη φορολογικές οφειλές (δάνεια, δικαστικά έξοδα, καταλογισμοί κλπ.), οι οποίες αποτελούν το 10,6% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 8,7 δισ. ευρώ.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι 8,7 δισ. ευρώ από τις φορολογικές οφειλές πηγάζουν από αφερέγγυους οφειλέτες και 13,7 δισ. ευρώ αφορούν οφειλές με λήξη δόσεων πέραν της τελευταίας δεκαετίας, απομένουν 26,6 δισ. ευρώ οφειλών, από τις οποίες, σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, πηγάζει άνω του 90% των εισπράξεων. Με βάση τα στοιχεία αυτά προκύπτει ότι το σύνολο σχεδόν των εισπράξεων προέρχεται από μόλις το 32,4% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου.
Αριθμός οφειλετών
Όσον αφορά τον συνολικό αριθμό των οφειλετών, στο τέλος Οκτωβρίου του 2024 παρατηρείται μείωση κατά 86.699 πρόσωπα (φυσικά και νομικά) σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023, παρ’ όλα αυτά όμως εξακολουθεί να κινείται σε πολύ υψηλά επίπεδα, αφού συνολικά με χρέη στην εφορία εμφανίζονται 3.926.439 οφειλέτες.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η εν λόγω μείωση προέρχεται από τις χαμηλότερες κατηγορίες οφειλής, μέχρι 500 ευρώ, με τον αριθμό των οφειλετών να μειώνεται κατά 112.459 πρόσωπα, ενώ αντίθετα αύξηση του αριθμού των οφειλετών καταγράφεται σε υψηλότερες οφειλές, με τη μεγαλύτερη να εντοπίζεται στην κατηγορία μεταξύ 10.000 και 100.000 ευρώ κατά 17.816 πρόσωπα.
Είναι αξιοσημείωτο ότι το συνολικό ληξιπρόθεσμο χρέος αυξάνεται στις κατηγορίες οφειλής άνω του 1 εκατ. ευρώ (κατά 990 εκατ. ευρώ), ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι εντός της συγκεκριμένης κατηγορίας μείωση καταγράφουν οι οφειλές άνω των 100 εκατ. ευρώ (κατά 583,8 εκατ. ευρώ).
Εξετάζοντας την κατανομή των οφειλετών και του συνολικού ληξιπρόθεσμου χρέους, διαπιστώνεται ότι το σύνολο σχεδόν των οφειλών (96,4%) πηγάζει από την κατηγορία άνω των 10.000 ευρώ.
Ειδικότερα, στο εύρος οφειλής άνω του 1 εκατ. ευρώ συγκεντρώνεται το 76,5% του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου και μόλις το 0,2% των οφειλετών. Αντιθέτως, το 90,5% των οφειλετών συγκεντρώνεται στις οφειλές έως 10.000 ευρώ με το συνολικό τους ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο να αγγίζει το 3,6% των συνολικών οφειλών.
Ρυθμίσεις
Θα πρέπει επίσης να αναφερθεί ότι όσον αφορά τη ρύθμιση των οφειλών, μόλις το 4,4% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου βρίσκεται σε ρύθμιση, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 3,6 δισ. ευρώ.
Το υψηλότερο ποσοστό των συνολικών ρυθμισμένων οφειλών (17,4%) εντοπίζεται στο εύρος 500 με 10.000 ευρώ, ενώ εντός αυτού του εύρους το ποσοστό των ρυθμισμένων οφειλών αγγίζει το 19,4% για ποσά από 2.000 έως 3.000 ευρώ.
Ωστόσο, τα ποσοστά διαφέρουν μεταξύ φυσικών και νομικών προσώπων. Συγκεκριμένα, το υψηλότερο ποσοστό ρυθμισμένων οφειλών φυσικών προσώπων εντοπίζεται μεταξύ 500 και 10.000 ευρώ (17,5%) και αγγίζει το 19,7% για ποσά από 2.000 έως 3.000 ευρώ. Αντίθετα, τα νομικά πρόσωπα ρυθμίζουν σε υψηλότερο ποσοστό (23,5%) οφειλές που ανήκουν στο εύρος από 10.000 έως 100.000 ευρώ, ενώ το ποσοστό αυτό φτάνει στο 26,7% στην κατηγορία 10.000 με 20.000 ευρώ. Χαμηλά ποσοστά ρύθμισης οφειλών διαπιστώνονται τόσο σε χαμηλά ποσά οφειλής (ιδιαίτερα κάτω των 500 ευρώ), όσο και σε υψηλά ποσά οφειλής (άνω των 20.000 ευρώ για φυσικά πρόσωπα και άνω των 150.000 ευρώ για νομικά πρόσωπα).
«Μερίδια» φυσικών και νομικών προσώπων
Διαφορετική είναι συμμετοχή φυσικών και νομικών προσώπων στη διαμόρφωση του συνολικού ληξιπρόθεσμου χρέους, αφού οι οφειλές των φυσικών προσώπων αποτελούν το 38,5% του συνόλου, αγγίζοντας τα 41,8 δισ. ευρώ, ενώ οι οφειλές των νομικών προσώπων διαμορφώνονται στα 66,7 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 61,5% του συνόλου.
Αναλύοντας τα στοιχεία οφειλών των φυσικών και νομικών προσώπων ανά εύρος οφειλής διαπιστώνεται, σύμφωνα με την έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, ότι στις χαμηλές κατηγορίες οφειλών το σύνολο σχεδόν του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου προέρχεται από τα φυσικά πρόσωπα.
Ενδεικτικό είναι ότι το 98,1% των οφειλών κάτω των 50 ευρώ και το 87,7% των οφειλών κάτω των 10.000 ευρώ πηγάζει από τα φυσικά πρόσωπα. Αντίστοιχα, το πλήθος των φυσικών προσώπων που οφείλουν λιγότερα από 50 ευρώ αντιστοιχεί στο 95,8% των οφειλετών αυτής της κατηγορίας οφειλής, ενώ για οφειλές μικρότερες των 10.000 ευρώ το πλήθος των φυσικών προσώπων διαμορφώθηκε στο τέλος του Οκτωβρίου του 2024 στα 3.145.751 άτομα, αποτελώντας το 88,5% του συνόλου για το συγκεκριμένο εύρος οφειλής.
Από την άλλη πλευρά, όσο αυξάνεται το ύψος των οφειλών ενισχύεται και ο ρόλος των νομικών προσώπων στη διαμόρφωση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου. Ειδικότερα, στην κατηγορία ληξιπρόθεσμου υπολοίπου άνω του 1 εκατ. ευρώ τα νομικά πρόσωπα συμμετέχουν στις οφειλές κατά 69,4%, με το ληξιπρόθεσμο υπόλοιπό τους να αγγίζει στο τέλος του Οκτωβρίου του 2024 τα 57,5 δισ. ευρώ. Αντίστοιχα, το πλήθος των νομικών προσώπων που οφείλουν πάνω από 1 εκατ. ευρώ διαμορφώθηκε στα 5.906, αποτελώντας το 61,4% του πλήθους των οφειλετών σε αυτό το εύρος οφειλής.
