Διαχρονικά, η πρόταση για την προεδρία της Δημοκρατίας δημιουργούσε συγκλίσεις και αντιθέσεις. Θα τηρηθεί και τώρα το «έθιμο»; Δηλαδή, το πρόσωπο που θα προταθεί από την κυβέρνηση δεν θα προέρχεται ιδεολογικά από το κυβερνών κόμμα; Ή θα βρεθούμε αντιμέτωποι με μία αλλαγή πλεύσης;
Ένα μεγάλο ερώτημα πλανάται πάνω από το πολιτικό σύστημα. Τί είδους πολιτικές εξελίξεις θα πυροδοτήσει το ζήτημα της Προεδρίας της Δημοκρατίας; Εκλογές δεν πρόκειται να γίνουν, ωστόσο, τα σενάρια δίνουν και παίρνουν. Το Μέγαρο Μαξίμου ζυγίζει επιλογές και δεδομένα, προκειμένου να καταλήξει στην τελική του πρόταση, με το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ να τηρούν στάση αναμονής.
Φυσικά, δεν αναμένουν μόνο την πρόταση της κυβέρνησης. Αυτό είναι μεν το κύριο, εντούτοις, είναι ηλίου φαεινότερο ότι και οι δύο πλευρές έχουν στο μυαλό τους -πέρα από τις θεσμικές επικλήσεις, που προφανώς έχουν βάση, καθώς πρόκειται για το ανώτατο πολιτειακό αξίωμα- το πώς θα αξιοποιήσουν την πολιτική αντιπαράθεση που de facto θα υπάρξει. Θα το παραδεχτούν ποτέ; Δύσκολο.
Η αλήθεια είναι ότι, πλέον, από τις κρυφές δημοσκοπήσεις περάσαμε στις φανερές, με την ονοματολογία για τη θέση του ή της Προέδρου της Δημοκρατίας να έχει πάρει «φωτιά». Σε όλους τους τόνους ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ επιμένουν ότι δεν είναι η ώρα να συζητηθεί το θέμα. Ωστόσο, ο Δεκέμβρης τελειώνει… ο Γενάρης έρχεται και η αντίστροφη μέτρηση έχει αρχίσει.
Ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει ξεκαθαρίσει ότι στις αρχές του 2025 θα ανοίξει τα χαρτιά του. Και μπορεί ο Κώστας Καραμανλής να έχει αρνηθεί την πρόταση του Αντώνη Σαμαρά, όμως, δημοσιοποιήθηκε αυτό το οποίο ήταν γνωστό σε πηγαδάκια εντός και εκτός Βουλής. Ο πρώην Πρωθυπουργός είναι πρώτος στις μετρήσεις. Αξιόλογα είναι και τα υψηλά ποσοστά της νυν Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου. Αξιοσημείωτο, γιατί δεν είναι λίγοι αυτοί, είτε εκ δεξιών είτε εξ αριστερών, που θα επιθυμούσαν αλλαγή σκυτάλης. Σημειωτέον, ότι υψηλά ποσοστά καταγράφει και ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Το σενάριο του Χρήστου Ράμμου έχει φύγει από το τραπέζι, δεδομένης και της πρόσφατης άρνησής του. Άλλωστε, επρόκειτο για πρόταση ευθείας ρήξης με την κυβέρνηση.
Τι λένε ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ
Στην Χαριλάου Τρικούπη περιμένουν τον Πρωθυπουργό. Ο Νίκος Ανδρουλάκης δεν πρόκειται να ανοίξει τα χαρτιά του μέχρι να ακούσει την πρόταση του Κυριάκου Μητσοτάκη. Στο ενδεχόμενο υποψηφιότητας Βενιζέλου το ΠΑΣΟΚ θα πει το μεγάλο «ναι», όπως και σε πρόσωπο που μπορεί να προέρχεται από την ευρύτερη κεντροαριστερά, το οποίο θα τηρεί τα πολιτικά και θεσμικά «στάνταρ» του Κινήματος. Προς το παρόν πάντως, σε επίσημη ονοματολογία αρνούνται να μπουν. Τουλάχιστον δημόσια.
Εφόσον λοιπόν, η πρόταση της κυβέρνησης τούς καλύπτει, δεν αποκλείεται να δώσουν τη συναίνεσή τους, καθώς το ΠΑΣΟΚ επιμένει στην ανάγκη τήρησης της θεσμικής τάξης που συμφωνήθηκε ατύπως και εφαρμόστηκε τα χρόνια της Μεταπολίτευσης. Από την άλλη, εάν η κυβέρνηση επιλέξει το δρόμο της ικανοποίησης του κομματικού της ακροατηρίου, πρέπει να θεωρείται δεδομένο πως το κόμμα του πράσινου ανατέλλοντος ηλίου δεν πρόκειται να καθίσει με σταυρωμένα χέρια, αλλά θα πάρει πρωτοβουλίες.
Στον ΣΥΡΙΖΑ τα πράγματα είναι λίγο πιο σύνθετα. Τα μηνύματα που εκπέμπονται είναι πολύ συγκεκριμένα. Στην συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας ο Σωκράτης Φάμελλος ξεκαθάρισε πώς το κόμμα δεν θα μπει σε ονοματολογία, ενώ μιλούν για συνεννόηση των προοδευτικών δυνάμεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι ανέφερε πως «κινούμαστε θεσμικά από την πρώτη στιγμή, προφυλάσσοντας τον θεσμό και τα πρόσωπα. Ο ΣΥΡΙΖΑ Π.Σ θα αποφασίσει συλλογικά, εγκαίρως και θεσμικά τη στάση του απέναντι στην προεδρική εκλογή».
Υπενθυμίζεται, ότι πριν από λίγες ημέρες, ο Νίκος Παππάς πρότεινε ο ΠτΔ να προέρχεται από την αριστερά ή την ευρύτερη προοδευτική παράταξη, επικαλούμενος μάλιστα τη συνεδριακή απόφαση του ΣΥΡΙΖΑ. Δύσκολα λοιπόν, η Κουμουνδούρου θα συναινέσει σε κυβερνητική πρόταση, λαμβάνοντας υπόψη ότι στην παρούσα φάση το να τραβήξει διαχωριστικές γραμμές από τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση, προκειμένου να κερδίσει περισσότερο χώρο στην πολιτική σκακιέρα.
Στον ΣΥΡΙΖΑ ξέρουν ότι σε περίπτωση που το ΠΑΣΟΚ συναινέσει στην κυβερνητική πρόταση, τότε θα υπάρχει άλλο ένα επιχείρημα που θα επιβεβαιώνει- κατά τους ίδιους- ότι ο Νίκος Ανδρουλάκης έχει επιλέξει τον δρόμο του συναινετικού δικομματισμού και όχι της σύγκρουσης. Άλλωστε, δεν έχουν περάσει πολλές εβδομάδες απ’ όταν ο 7ος όροφος της Κουμουνδούρου διέρρεε ότι ο ΠτΔ πρέπει να υπερασπίζεται το Κράτος Δικαίου, φωτογραφίζοντας τις ευθύνες της κυβέρνησης σε πολλαπλά επίπεδα.
Συμφωνία ή διαφωνία;
Το ερώτημα παραμένει: η επιλογή του ΠτΔ θα διχάσει ή θα ενώσει τις δυνάμεις της κεντροαριστεράς; Υπάρχει άραγε περιθώριο, η υπόθεση της Προεδρίας της Δημοκρατίας να λειτουργήσει ως πρόβα τζενεράλε για μία συμμαχία του μέλλοντος, με δεδομένο, μάλιστα, ότι οι μετρήσεις της κοινής γνώμης δείχνουν πως οι μονοκομματικές κυβερνήσεις – κατά πάσα πιθανότητα- έχουν τελειώσει; Σήμερα, αυτό που καταγράφεται είναι ένας ατέρμων ανταγωνισμός. Το ΠΑΣΟΚ κυριαρχεί, ο ΣΥΡΙΖΑ σταθεροποιείται σε μονοψήφια νούμερα και ανταγωνιστικός πόλος απέναντι στην κυβέρνηση δεν έχει διαμορφωθεί.
Οι συμφωνίες προϋποθέτουν κοινές πολιτικές πρωτοβουλίες, κάτι που, προς το παρόν, δεν φαίνεται εφικτό. Το ΠΑΣΟΚ σε επίπεδο διακήρυξης έχει βάλει πλώρη για κυβέρνηση, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ επιθυμεί να επιστρέψει στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Υπό αυτές τις συνθήκες, ο κατακερματισμός της αντιπολίτευσης καλά κρατεί και κατ’ επέκταση ο κατακερματισμός της δυσαρέσκειας απέναντι στην κυβέρνηση. Το μόνο σίγουρο είναι ότι, παρά τις όποιες εξαγγελίες από την πλευρά των κομμάτων, η μάχη εντυπώσεων έχει, ήδη, ξεκινήσει και θα ενταθεί όταν επισήμως κατατεθούν τα ονόματα για τη θέση του ΠτΔ. Άλλωστε, ο καθένας μπορεί να κατανοήσει πως όταν μια συζήτηση ξεκινά στο παρασκήνιο, με ευθύνη μάλιστα της κυβέρνησης παρά τα όσα ακούγονται δημόσια, τότε όλοι οι εμπλεκόμενοι «παίκτες» έχουν αρχίσει να βάζουν στο ζύγι κέρδη και οφέλη.
