Μόλις πρόσφατα ολοκληρώθηκε στην Ουγγαρία μια πολύμηνη εκστρατεία κατά της Ουκρανίας και των φιλοδοξιών της για ένταξη στην ΕΕ. Ο πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν και ο μηχανισμός του παρουσίασαν τη γειτονική χώρα ως ένα μαφιόζικο κράτος, γεμάτο εγκληματικές και επικίνδυνες ορδές που ληστεύουν, απαγάγουν και σκοτώνουν Ούγγρους. Όποιος πίστευε ότι αυτό ήταν το αποκορύφωμα της προπαγάνδας του Όρμπαν έκανε λάθος. Η ουγγρική κυβέρνηση παρουσίασε τον θάνατο ενός νεοσύλλεκτου ουγγρικής καταγωγής στην Ουκρανία στις 6 Ιουλίου ως συλλογική επίθεση στο ουγγρικό έθνος και ανακήρυξε την Ουκρανία ένα είδος αυτοκρατορίας του κακού- παρόλο που οι συνθήκες θανάτου του εφέδρου είναι ασαφείς.
Ο Όρμπαν ισχυρίζεται: “Ένας Ούγγρος πολίτης ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου στην Ουκρανία”. Κατηγορεί την Ουκρανία και την ΕΕ ότι συγκάλυψαν το φερόμενο έγκλημα – χωρίς κανένα στοιχείο. Σε μαύρο φόντο, γράφει στο Facebook: “Η αλήθεια δεν μπορεί να κρυφτεί”. Τα φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης στην Ουγγαρία δημοσίευσαν εκατοντάδες εξαιρετικά συναισθηματικά φορτισμένες αναφορές για τον θάνατο του 45χρονου. Ο πρέσβης της Ουκρανίας στη Βουδαπέστη, Σάντορ Φέγκιρ, κλήθηκε στο υπουργείο. Εκατοντάδες οργισμένοι άνθρωποι διαδήλωσαν μπροστά από την ουκρανική πρεσβεία στη Βουδαπέστη υπό την ηγεσία του επικεφαλής προπαγανδιστή του Όρμπαν, Ζολτ Μπάγιερ.
Οι συνθήκες θανάτου προκαλούν οργή
Ο Ούγγρος πρόεδρος Τάμας Σούλιοκ, από την πλευρά του, απέστειλε επιστολή στους γονείς του νεκρού νεοσύλλεκτου, γράφοντας ότι είναι “εντελώς αποτροπιασμένος από όσα είχε ακούσει για τις συνθήκες θανάτου του γιου σας”. Κάτι τέτοιο δεν θα έπρεπε να συμβαίνει στην Ευρώπη, είπε, καθώς έρχεται σε αντίθεση με “όλες τις ανθρώπινες αξίες”. Τι συνέβη λοιπόν στην πραγματικότητα; Η υπόθεση αφορά έναν 45χρονο άνδρα ονόματι Γιόζεφ Σεμπεστιέν από την πόλη Μπερεχόβε στην ουκρανική περιοχή της Υπερκαρπαθίας, όπου ζουν σχεδόν 100.000 Ούγγροι. Το Μπερεχόβε, με πληθυσμό 23.000, οι μισοί από τους οποίους είναι Ούγγροι, βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα από τα ουγγρικά σύνορα.
Ο Σεμπεστιέν, ο οποίος διατηρούσε έναν ξενώνα, είχε τόσο ουκρανική όσο και ουγγρική υπηκοότητα, όπως πολλοί Ούγγροι στην Υπερκαρπαθία. Όπως οι περισσότεροι Ουκρανοί πολίτες σε στρατιωτική ηλικία, καταγράφηκε από την Ουκρανική Στρατιωτική Διοίκηση (TCK) μετά το ξέσπασμα του πλήρους πολέμου τον Φεβρουάριο του 2022. Στα μέσα Ιουνίου, συνελήφθη από αξιωματικούς της TCK κατά τη διάρκεια ελέγχου καθ’ οδόν στο Μπερεχόβε, κρίθηκε κατάλληλος για στρατιωτική θητεία και στάλθηκε για τη βασική εκπαίδευση. Πέθανε σε ψυχιατρικό νοσοκομείο στο Μπερεχόβε στις 6 Ιουλίου 2025. Αυτά είναι επιβεβαιωμένα γεγονότα – όλα τα άλλα αφορούν αντικρουόμενες εκθέσεις και είναι αβέβαια.
Βίντεο ασαφούς προέλευσης
Το βράδυ της 9ης Ιουλίου, η φιλοκυβερνητική ουγγρική ιντερνετική πύλη Mandiner δημοσίευσε μια αναφορά που ισχυριζόταν ότι ο Σεμπεστιέν ξυλοκοπήθηκε τόσο άγρια με σιδερένια γλομπ, που αργότερα πέθανε. Η αναφορά επικαλείται μια ανάρτηση στο Facebook της αδερφής του Μάρτα, η οποία, ωστόσο, είτε αγνοείται είτε δεν υπάρχει πλέον. Η Mάρτα δεν απάντησε σε ερώτημα της DW σχετικά με αυτό. Η συντακτική ομάδα του Mandiner απάντησε σε ερώτημα της DW με ένα άρθρο που ανέφερε ότι “δεν θα επιτρέψουν καμία υποτίμηση” του θέματος. Αργότερα, δημοσίευσε επίσης βίντεο που υποτίθεται ότι δείχνουν τον Σεμπεστιέν μετά την κακοποίηση. Ένα βίντεο τον δείχνει να γονατίζει σε ένα λιβάδι ενώ οι παραϊατρικοί και άτομα με στρατιωτικές στολές τον ανακρίνουν. Τα τραύματά του δεν είναι ορατά. Μετά από λίγο καταρρέει στο γρασίδι.
Σε δύο άλλα βίντεο, σέρνεται στα τέσσερα σε αυτό που φαίνεται να είναι στρατόπεδο εκπαίδευσης. Φαίνεται μπερδεμένος και εξαντλημένος. Δεν υπάρχουν σημάδια βίας εναντίον του. Δεν είναι σαφές ποιος κατέγραψε τα βίντεο, αλλά έχουν γίνει viral στην Ουγγαρία και προβάλλονται επανειλημμένα σε φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης, όπως το ειδησεογραφικό πρόγραμμα του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα MTVA, ως απόδειξη της σκληρότητας του ουκρανικού στρατού. Καταγγελίες για επιστράτευση Ουκρανών δια της βίας έχουν πάντως υπάρξει αρκετές και στο παρελθόν.
Ο στρατός αρνείται την κακομεταχείριση
Το ειδησεογραφικό πρόγραμμα Hirado της MTVA παρουσιάζει επίσης βίντεο ενός άνδρα σε νοσοκομείο, πιθανώς σε μονάδα εντατικής θεραπείας, στα ρεπορτάζ του. Στη συνέχεια, υπάρχει η λεζάντα ότι δείχνει τον Σεμπσετιέν “στο νοσοκομείο λίγο πριν τον θάνατό του” στις 6 Ιουλίου. Ωστόσο, η DW μπόρεσε να αποδώσει το βίντεο σε ένα ουκρανικό κανάλι Telegram, όπου είχε ήδη δημοσιευτεί στις 22 Μαΐου 2025. Σύμφωνα με τον χειριστή του καναλιού το βίντεο δείχνει έναν διαφορετικό άνδρα. Ο ίδιος ο Όρμπαν χρησιμοποιεί επίσης αυτό το βίντεο στους λογαριασμούς του στο TikTok και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Σε δήλωση της με ημερομηνία 10 Ιουλίου 2025, η Διοίκηση του Ουκρανικού Στρατού αρνήθηκε οποιαδήποτε κακομεταχείριση του Σεμπεστιέν. Σύμφωνα με πληροφορίες, μεταφέρθηκε σε μονάδα εκπαίδευσης στις 15 Ιουνίου 2025 και λιποτάκτησε τρεις ημέρες αργότερα. Στις 24 Ιουνίου 2025, παρουσιάστηκε στο Νοσοκομείο της Περιφέρειας Μπερεχόβε με παράπονα. Από εκεί, μεταφέρθηκε σε ψυχιατρική κλινική, όπου πέθανε από πνευμονική εμβολή στις 6 Ιουλίου 2025, “χωρίς σημάδια τραυμάτων που θα μπορούσαν να υποδηλώνουν βία”.
Το “Τραύμα του Τριανόν”
Το ουκρανικό Υπουργείο Εξωτερικών κατηγορεί την Ουγγαρία ότι εκμεταλλεύεται την υπόθεση Σεμπεστιέν με “χειραγωγικό τρόπο και για πολιτικούς σκοπούς”. Πράγματι, ο Βίκτορ Όρμπαν όχι μόνο ισχυρίζεται ότι “ένας Ούγγρος ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου στην Ουκρανία”, αλλά προσθέτει ότι “μια τέτοια χώρα δεν πρέπει να γίνει μέλος της ΕΕ”. Αυτό αποτελεί, επομένως, συνέχεια της εκστρατείας κατά της ένταξης της Ουκρανίας στην ΕΕ. Παρά την μαζική προπαγάνδα, η επιτυχία της εκστρατείας ήταν μάλλον περιορισμένη.
Η υπόθεση Σεμπεστιέν, ωστόσο, είναι διαφορετική. Για πολλούς Ούγγρους, οι ανησυχίες των συμπατριωτών τους που ζουν στο εξωτερικό, σε γειτονικές χώρες, παίζουν σημαντικό συναισθηματικό ρόλο. Το καθεστώς του Όρμπαν έχει καταστήσει ξανά το “Τραύμα (της Συνθήκης) του Τριανόν”, το οποίο αντιμετωπίζονταν ως ταμπού για δεκαετίες, ένα μείζον ζήτημα και, ως εκ τούτου, έχει ευρεία απήχηση. Το ιστορικό: Η Ουγγαρία έχασε τα δύο τρίτα του εδάφους και του πληθυσμού της μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο ως αποτέλεσμα της Συνθήκης του Τριανόν. Επί του παρόντος, περίπου δύο εκατομμύρια Ούγγροι ζουν στις γειτονικές χώρες της Ουγγαρίας. Ενώ πολλοί Ούγγροι αντιδρούν στην υπόθεση Σεμπεστιέν με ανησυχία, μένει να δούμε αν η εκστρατεία μπορεί να αντιμετωπίσει την εκτεταμένη κόπωση της κοινωνίας της Ουγγαρίας με το καθεστώς του Όρμπαν.
