Tα έντονα συναισθήματά του από την πρόσφατη μετάβασή του στα Τίρανα για την εξόδιο ακολουθία του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστάσιου εξέφρασε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος.
“Ο Αναστάσιος έδωσε κυριολεκτικώς τα πάντα στην Εκκλησία της Αλβανίας, όλο του το είναι, τελικώς δε και το ίδιο του το σώμα, το οποίο εδέχθη με ευγνωμοσύνη η αλβανική γη” είπε ο κ.κ. Βαρθολομαίος απευθυνόμενος στο εκκλησίασμα, κατά την ομιλία του μετά τη θεία λειτουργία στον ναό του Γενεθλίου της Θεοτόκου, Πύλης Βελιγραδίου, στην Κωνσταντινούπολη, με αφορμή τον χθεσινό εορτασμό της εορτή του Αγίου Τρύφωνος, προστάτη των αγροτών. Ο ίδιος θυμήθηκε τα λόγια του Αναστάσιου ότι “μαζεύουμε τις πέτρες που μας πετάνε όσοι πολεμούν το έργο μας και κτίζουμε με αυτές εκκλησίες και σχολεία” για να προσθέσει: “Τελικώς, όμως, ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος, ενταφιασμένος πλέον σε ειδική κρύπτη κάτω από τον Ναό της Αναστάσεως, έγινε ο ίδιος η ασάλευτη πέτρα της Εκκλησίας της Αλβανίας, ισχυροποιώντας τα θεμέλιά της”.
Αναλυτικά, ο Οικουμενικός Πατριάρχης είπε τα εξής μνημονεύοντας με εμφανή συγκίνηση τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Αλβανίας Αναστάσιο:
“Κάθε ανέγερσις ή ανακαίνισις ενός ναού είναι πηγή ελπίδος, ότι η κανδύλα της πίστεως θα συνεχίση να καίη, έστω και αν πνέουν ενάντιοι άνεμοι, έστω και αν οι συνθήκες είναι αντίξοες και το περιβάλλον αφιλόξενον. Την μεγάλην αυτήν αλήθειαν διαπιστώσαμε ιδίοις όμμασι μόλις πρότριτα, κατά την μετάβασιν και ολιγόωρον παραμονήν μας εις τα Τίρανα, για να επιτελέσωμεν χρέος ιερόν, να προστώμεν της εξοδίου ακολουθίας του μακαριστού αδελφού Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστασίου εις τον περίλαμπρον ναόν της Αναστάσεως, το κόσμημα αυτό της Αλβανικής πρωτευούσης που ο ίδιος ανήγειρεν εκ βάθρων, όπως και την Ορθόδοξον Εκκλησίαν της Αλβανίας, την οποίαν κυριολεκτικώς ανέστησεν εκ της τέφρας της.
“Διακατεχόμενοι ακόμη εντόνως από αισθήματα βαθείας συγκινήσεως, επιθυμούμε να μοιρασθούμε σήμερα μαζί σας ωρισμένες σκέψεις μας εν είδει μνημοσύνου του μεγάλου αυτού Πρωθιεράρχου. Ο εκλιπών Προκαθήμενος αρχικώς ωρίσθη ως Πατριαρχικός Έξαρχος και εντός συντόμου χρονικού διαστήματος εξελέγη υπό της περί ημάς Αγίας και Ιεράς Συνόδου ως Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας, διά τας πολλάς ικανότητας και τάλαντα, τα οποία του εχάρισε απλόχερα ο Θεός και τα έθεσε από νεαράς ηλικίας εις την διακονίαν της Εκκλησίας, όπως αναφέραμε και εις τον επικήδειον λόγον μας. Ήταν η πλέον ενδεδειγμένη, η αρίστη επιλογή της Μητρός Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως υπέρ των εμπεριστάτων Ορθοδόξων πιστών της Αλβανίας, καθώς ο Αναστάσιος όχι μόνον απεδείχθη καθ᾽ όλα άξιος της κλήσεώς του, αλλά υπερέβη και την πλέον αισιόδοξον προσδοκίαν με το θαύμα που επέτυχε.
“Επί τριάντα τρία συναπτά έτη, ο μακαριστός αδελφός ώργωσεν, ως άλλος καλός γεωργός, το εν Αλβανία γεώργιον του Κυρίου και έφερε καρπόν πολύν και πλούσιον. Έστησε εκ του μηδενός μίαν Εκκλησίαν με υποδειγματικήν διοικητικήν δομήν, εμπνευσμένον κατηχητικόν και ποιμαντικόν έργον και παραδειγματικήν φιλανθρωπικήν και κοινωνικήν δράσιν. Ο Αναστάσιος έδωσε κυριολεκτικώς τα πάντα στην Εκκλησία της Αλβανίας, όλο του το είναι, τελικώς δε και το ίδιο του το σώμα, το οποίο εδέχθη με ευγνωμοσύνη η Αλβανική γη, εντός της οποίας αναπαύεται πλέον από προχθές.
“Όπως συνήθιζε να λέγη: “Εμείς μαζεύουμε τις πέτρες που μας πετάνε όσοι πολεμούν το έργο μας και κτίζουμε με αυτές εκκλησίες και σχολεία”! Τελικώς, όμως, ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος, ενταφιασμένος πλέον σε ειδική κρύπτη κάτω από τον Ναό της Αναστάσεως, έγινε ο ίδιος η ασάλευτη πέτρα της Εκκλησίας της Αλβανίας, ισχυροποιώντας τα θεμέλιά της, ώστε “και πύλαι άδου ου κατισχύσουσιν αυτής”. Είη η μνήμη Αναστασίου Αρχιεπισκόπου αιωνία και άληστος! Είθε οι προσευχές του να αναδείξουν άξιον διάδοχον, φορέα του πνεύματός του και συνεχιστήν του έργου του. Να έχουμε όλοι την ευχή του”.
