Με χρέη στην Εφορία εμφανίζονται οι μισοί φορολογούμενοι, καθώς 3,83 εκ. υπόχρεοι χρωστούν 107,3 δις ευρώ, εκ των οποίων μάλιστα οι 1,5 εκ. βρίσκονται ήδη αντιμέτωποι με κατασχέσεις και πλειστηριασμούς, ενώ 2,1 εκ. βρίσκονται στον «προθάλαμο».
Αξιοσημείωτο δε είναι ότι μπορεί μεν, όπως προκύπτει και από τα στοιχεία του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, να μειώνεται ο αριθμός των οφειλετών που χρωστούν έως 10.000 ευρώ, στο διάστημα Ιουλίου 2023 – Ιουλίου 2024, όμως αυξάνεται ο αριθμός αυτών σε όλες τις άλλες κατηγορίες χρεών με την μεγαλύτερη να εντοπίζεται στην κατηγορία μεταξύ 10.000 και 100.000 ευρώ (κατά 12.864 πρόσωπα).
Θα πρέπει βέβαια να αναφερθεί ότι ο συνολικός αριθμός των οφειλετών, στο τέλος Ιουλίου του 2024 να έχει μειωθεί κατά 155.373 πρόσωπα (φυσικά και νομικά) σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023 και διαμορφώνεται πλέον σε 3.829.531 οφειλέτες, αλλά τα νέα ληξιπρόθεσμα χρέη «φουσκώνουν» κάθε μήνα. Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Ιούλιο τα νέα ληξιπρόθεσμα έφτασαν τα 4,31 δις ευρώ, από 3,95 δις ευρώ που ήταν ακριβώς ένα μήνα πριν, δηλαδή οι φορολογούμενοι άφησαν απλήρωτους φόρους ύψους 357 εκ. ευρώ.
107,3 δισ. ευρώ το ληξιπρόθεσμο
Όσον αφορά πάντως το συνολικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο στο τέλος του Ιουλίου 2024, διαμορφώθηκε στα 107,3 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 2,2 δισ. ευρώ σε σχέση με τον Ιούλιο του 2023, με ποσοστό 24,5% ωστόσο του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, που αντιστοιχεί σε 26,3 δισ. ευρώ, να αφορά σε οφειλές που χαρακτηρίζονται ως ανεπίδεκτες είσπραξης.
Επισημαίνεται ότι η αύξηση του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου υπολογίζεται αφενός από τις νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους 7,7 δισ. ευρώ, αφετέρου από τις ληξιπρόθεσμες οφειλές κατά την 1η Αυγούστου 2023 που βεβαιώθηκαν μεταγενέστερα ύψους 2 δισ. ευρώ και μετά την αφαίρεση των εισπράξεων και διαγραφών οι οποίες αγγίζουν συνολικά τα 7,5 δισ. ευρώ.
Εξετάζοντας δε την ποιοτική διάρθρωση του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου διαπιστώνουμε ότι το 59,4% αυτού, που αντιστοιχεί σε 48,1 δισ. ευρώ, πηγάζει από φορολογικές οφειλές.
Το υπόλοιπο των πραγματικών ληξιπρόθεσμων οφειλών προέρχεται από άλλες κατηγορίες οφειλής, οι οποίες παρουσιάζουν χαμηλό ποσοστό είσπραξης και σε αυτές, σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, περιλαμβάνονται τα πρόστιμα (φορολογικά και μη φορολογικά) τα οποία αποτελούν το 30% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, καθώς αγγίζουν τα 24,3 δισ. ευρώ και οι μη φορολογικές οφειλές (δάνεια, δικαστικά έξοδα, καταλογισμοί κτλ.), οι οποίες αποτελούν το 10,6% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 8,6 δισ. ευρώ.
Ταυτόχρονα, λαμβάνοντας υπόψη ότι 8,7 δισ. ευρώ από τις φορολογικές οφειλές πηγάζουν από αφερέγγυους οφειλέτες και 13,1 δισ. ευρώ αφορούν σε οφειλές με λήξη δόσεων πέραν της τελευταίας δεκαετίας, απομένουν 26,2 δισ. ευρώ οφειλών από τις οποίες, σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, πηγάζει άνω του 90% των εισπράξεων. Ουσιαστικά δηλαδή το σύνολο σχεδόν των εισπράξεων προέρχεται από μόλις το 32,4% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου.
Αναλύοντας περαιτέρω τις φορολογικές οφειλές που περιλαμβάνονται στο πραγματικό ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο (48,1 δισ. ευρώ) διαπιστώνεται ότι το μεγαλύτερο ποσοστό (47,3%) αφορά τον ΦΠΑ, καθώς οι οφειλές αγγίζουν τα 22,7 δισ. ευρώ, ακολουθεί ο φόρος εισοδήματος με ποσοστό 41,7%, ενώ οι φόροι στην περιουσία καταγράφουν χαμηλό ποσοστό 5,8%, αφού περιλαμβάνουν οφειλές ύψους 2,8 δισ. ευρώ.
Το 77% των οφειλών από το 0,2% των οφειλετών
Όσον αφορά αναλυτικότερα την κατανομή των οφειλετών και του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου διαπιστώνεται ότι το σύνολο σχεδόν των οφειλών (96,5%) πηγάζει από την κατηγορία άνω των 10.000 ευρώ. Από την άλλη πλευρά, στο εύρος οφειλής άνω του 1 εκατ. ευρώ συγκεντρώνεται το 77% του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου και μόλις το 0,2% των οφειλετών. Αντιθέτως, το 90,6% των οφειλετών συγκεντρώνεται στις οφειλές έως 10.000 ευρώ με το συνολικό τους ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο να αγγίζει το 3,5% των συνολικών οφειλών.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί η διαφορετική συμμετοχή φυσικών και νομικών προσώπων στη διαμόρφωση του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, αφού οι οφειλές των φυσικών προσώπων αποτελούν το 38,4% του συνόλου, αγγίζοντας τα 41,2 δισ. ευρώ, ενώ οι οφειλές των νομικών προσώπων διαμορφώνονται στα 66,1 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 61,6% του συνόλου. Αναλύοντας τα στοιχεία οφειλών των φυσικών και νομικών προσώπων ανά εύρος οφειλής διαπιστώνεται ότι στις χαμηλές κατηγορίες οφειλών το σύνολο σχεδόν του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου προέρχεται από τα φυσικά πρόσωπα. Ενδεικτικό είναι ότι το 98,4% των οφειλών κάτω των 50 ευρώ και το 87,8% των οφειλών κάτω των 10.000 ευρώ πηγάζει από τα φυσικά πρόσωπα. Αντίστοιχα, το πλήθος των φυσικών προσώπων που οφείλουν λιγότερα από 50 ευρώ αντιστοιχεί στο 96,2% των οφειλετών αυτής της κατηγορίας οφειλής, ενώ για οφειλές μικρότερες των 10.000 εκατ. ευρώ το πλήθος των φυσικών προσώπων διαμορφώθηκε στο τέλος του Ιουλίου του 2024 στα 3.072.046 άτομα, αποτελώντας το 88,5% του συνόλου για το συγκεκριμένο εύρος οφειλής.
Αντιθέτως, όσο αυξάνεται το ύψος των οφειλών ενισχύεται και ο ρόλος των νομικών προσώπων στη διαμόρφωση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου. Ειδικότερα, στην κατηγορία ληξιπρόθεσμου υπολοίπου άνω του 1 εκατ. ευρώ τα νομικά πρόσωπα συμμετέχουν στις οφειλές κατά 69,3%, με το ληξιπρόθεσμο υπόλοιπό τους να αγγίζει στο τέλος του Ιουλίου του 2024 τα 57,2 δισ. ευρώ. Αντίστοιχα, το πλήθος των νομικών προσώπων που οφείλουν πάνω από 1 εκατ. ευρώ διαμορφώθηκε στα 5.806, αποτελώντας το 61,2% του πλήθους των οφειλετών σε αυτό το εύρος οφειλής.
Ποιοι έχουν μπει σε ρύθμιση οφειλών
Αναφορικά με τη ρύθμιση των οφειλών, με βάση τα εν λόγω στοιχεία, προκύπτει ότι μόλις το 4,6% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου βρίσκεται σε ρύθμιση, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 3,7 δισ. ευρώ.
Το υψηλότερο ποσοστό των συνολικών ρυθμισμένων οφειλών (19,1%) εντοπίζεται στο εύρος 500 με 10.000 ευρώ, ενώ εντός αυτού του εύρους το ποσοστό των ρυθμισμένων οφειλών αγγίζει το 21,1% για ποσά από 2.000 έως 3.000 ευρώ. Ωστόσο, τα ποσοστά διαφέρουν μεταξύ φυσικών και νομικών προσώπων.
Συγκεκριμένα, το υψηλότερο ποσοστό ρυθμισμένων οφειλών φυσικών προσώπων εντοπίζεται μεταξύ 500 και 10.000 ευρώ (19,1%) και αγγίζει το 21,4% για ποσά από 2.000 έως 3.000 ευρώ.
Αντίθετα, τα νομικά πρόσωπα ρυθμίζουν σε υψηλότερο ποσοστό (24,5%) οφειλές που ανήκουν στο εύρος από 10.000 έως 100.000 ευρώ, ενώ το ποσοστό αυτό φτάνει στο 28,3% στην κατηγορία 10.000 με 20.000 ευρώ.
Χαμηλά ποσοστά ρύθμισης οφειλών διαπιστώνονται τόσο σε χαμηλά ποσά οφειλής (ιδιαίτερα κάτω των 500 ευρώ), όσο και σε υψηλά ποσά οφειλής (άνω των 20.000 ευρώ για φυσικά πρόσωπα και άνω των 150.000 ευρώ για νομικά πρόσωπα).