Ένα νέο ισλαμιστικό κόμμα στη Γερμανία, που (αν δεν έχει απευθείας δεσμούς) πρόσκειται στον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έλαβε άδεια συμμετοχής στις επερχόμενες εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από την Ομοσπονδιακή Εκλογική Επιτροπή της Γερμανίας (Bundeswahlausschuss). Η αμφιλεγόμενη απόφαση προσφέρει στον Ερντογάν και τους συνεργάτες του στη Γερμανία μια άνευ προηγουμένου ευκαιρία να εδραιώσουν μια βάση στα κύρια όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης – από όπου μπορούν να επεκτείνουν την επιρροή τους, να διαδώσουν τις θέσεις τους και να προπαγανδίσουν το πολιτικό Ισλάμ, ο ιστός του οποίου εκτείνεται από Ελλάδα και Γερμανία μέχρι Αφρική και Κίνα και μέρος αυτής της επέκτασης είχε αποκαλυφθεί το 2017.
Το κόμμα ονομάζεται Δημοκρατική Συμμαχία για τη Διαφορετικότητα και την Αφύπνιση (Demokratische Allianz für Vielfalt und Aufbruch, DAVA). Πρόεδρος του DAVA είναι ο Μεχμέτ Τεϊφίκ Οζτζάν, ένας 36χρονος Τουρκογερμανός δικηγόρος που συνεργάζεται συχνά με τον τουρκικό κρατικό ραδιοτηλεοπτικό σταθμό TRT, γνωστό άρμα της κυβέρνησης Ερντογάν. Ο Οζτζάν, πρώην μέλος του κεντροαριστερού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD) της Γερμανίας, συχνά προωθεί ένα αφήγημα θυματοποίησης που υπερτονίζει τα παράπονα των Τούρκων μεταναστών στη Γερμανία, ακριβώς όπως κάνουν οι Τούρκοι αξιωματούχοι στα περισσότερα θέματα εξωτερικής πολιτικής, όπου παρουσιάζουν το κράτος της Τουρκίας να αδικείται από κάποιον.
Σε συνέντευξή του στο γερμανικό δίκτυο μέσων ενημέρωσης RND, ο Οζτζάν είπε ότι το DAVA “δεν έχει επαφές με την κυβέρνηση Ερντογάν ή άλλες ξένες κυβερνήσεις”. Πρόσθεσε ότι η συμμετοχή του DAVA στις ευρωεκλογές στοχεύει στο να μετρήσει “σε ποιο βαθμό μπορούμε να κινητοποιήσουμε τους πιθανούς ψηφοφόρους μας” ώστε το κόμμα “να μπορέσει να κατέβει στις ομοσπονδιακές εκλογές του επόμενου έτους. Στη συνέχεια θέλουμε να εδραιωθούμε σε εθνικό επίπεδο”.
Οι υποψήφιοι του DAVA
1. Ο κορυφαίος υποψήφιος του DAVA είναι ο Φατίχ Ζινγκάλ, Τουρκογερμανός δικηγόρος και πρώην εκπρόσωπος της Ένωσης Διεθνών Δημοκρατών (Union Internationaler Demokraten, UID), μιας τουρκικής ΜΚΟ που δραστηριοποιείται σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Το υπουργείο Εσωτερικών της Γερμανίας περιέγραψε την UID ως οργάνωση λόμπι του κυβερνώντος κόμματος AKP της Τουρκίας και η ομοσπονδιακή εγχώρια υπηρεσία πληροφοριών της Γερμανίας παρακολουθεί την UID για φερόμενη συμμετοχή σε αντισυνταγματικές δραστηριότητες.
2. Δεύτερος στη λίστα υποψηφίων του DAVA είναι ο Αλί Ιχσάν Ουνλού, ένας 65χρονος Τουρκογερμανός γιατρός και πρώην γενικός γραμματέας της Τουρκοϊσλαμικής Ένωσης για Θρησκευτικά Θέματα (Türkisch-Islamische Union der Anstalt für Religion, DITIB) με έδρα την Κολωνία. Η DITIB, μέρος της Διεύθυνσης Θρησκευτικών Υποθέσεων της τουρκικής κυβέρνησης (το διαβόητο Diyanet του Αλί Ερμπάς) που ελέγχεται άμεσα από τον Ερντογάν, λειτουργεί περισσότερα από 900 τζαμιά στη Γερμανία. Το DITB συχνά αναφέρεται ως “το μακρύ χέρι” του τουρκικού κράτους και είναι επί της ουσίας ένα ισχυρό πολιτικοθρησκευτικό όχημα που επιτρέπει στον Ερντογάν να επηρεάσει την τουρκική διασπορά της Γερμανίας που ξεπερνά τα τρία εκατομμύρια.
3. Ο τρίτος υποψήφιος του DAVA είναι ο Μουσταφά Γιολντάς, ένας 53χρονος Τουρκογερμανός γιατρός που έχει ερευνηθεί από το υπουργείο Εσωτερικών της Γερμανίας για “υποστήριξη της Χαμάς και των συνδεδεμένων με αυτήν οργανώσεων”. Ήταν πρόεδρος του Διεθνούς Οργανισμού Ανθρωπιστικής Βοήθειας με έδρα τη Φρανκφούρτη (Internationale Humanitäre Hilfsorganisation, IHH) έως ότου απαγορεύτηκε από τη γερμανική κυβέρνηση για “υποστήριξη της τρομοκρατικής οργάνωσης Χαμάς”. Ο Γιολντάς είναι μακροχρόνιο μέλος του Milli Görüş (Islamischen Gemeinschaft Milli Görüs, IGMG), το οποίο επιδιώκει να μετατρέψει την Τουρκία σε ισλαμικό κράτος και είναι επίσης η μεγαλύτερη ισλαμιστική ομάδα στη Γερμανία, παρακλάδι του οράματος του μέντορα του Ερντογάν, Νετζμετίν Ερμπακάν.
4. Μία ακόμα υποψήφια με το DAVA είναι η Γιόντζα Καγιάογλου, μια 25χρονη Τουρκογερμανίδα πτυχιούχος μηχανικός που είναι πρώην πρόεδρος της πτέρυγας νεολαίας της UID στη Βάδη-Βυρτεμβέργη. Η Καγιάογλου, η οποία έχει συναντήσει τον Ερντογάν πολλές φορές, λέει ότι στόχος της είναι να αγωνιστεί για “εν συνόλω νομοθεσία κατά των διακρίσεων και κατά του ρατσισμού” και για μια “ρεαλιστική και χωρίς ιδεολογία προσφυγική πολιτική”. Είναι φυσικά γνωστό ότι η Καγιάογλου προέρχεται από το κλασικό συντηρητικό-θρησκευτικό περιβάλλον του AKP.
Η τουρκική προπαγάνδα στη Γερμανία
Το DAVA το οποίο ιδρύθηκε στη Γερμανία τον Ιανουάριο του 2024 από πολιτικούς παράγοντες με μακροχρόνιους δεσμούς με τον Ερντογάν και το κόμμα του AKP, έχει περιγραφεί ποικιλοτρόπως ως το “φερέφωνο” του Τούρκου προέδρου, “παρακλάδι του ΑΚΡ” ή “μακρύ χέρι” του Τούρκου προέδρου.
Η εμφάνιση της DAVA αποτελεί μια σημαντική και ανησυχητική εξέλιξη για τη Γερμανία και για την Ευρώπη ευρύτερα. Άνθρωποι που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για το ότι πίσω από τη βιτρίνα του Ισλάμ προωθούνται ακραία αντιευρωπαϊκά πρότυπα, σκοταδιστικές κοινωνικές πρακτικές και κρατικά συμφέροντα, έχουν προειδοποιήσει εδώ και καιρό για την πιθανότητα εμφάνισης σεχταριστών ισλαμιστικών κομμάτων που θα αντλούν υποστήριξη από αποξενωμένους μουσουλμανικούς πληθυσμούς στην Ευρώπη. Μάλιστα, κατά το παρελθόν, όπως έχει γραφτεί στο Capital.gr, είχε εκδοθεί και προειδοποίηση για τη δράση των Τούρκων ιμάμηδων στη Γερμανία. Το DAVA είναι ένα παράδειγμα αυτού του φαινομένου, αλλά προκαλεί ακόμη μεγαλύτερη ανησυχία η ύπαρξη ατόμων και η δημιουργία οργανώσεων με στενούς δεσμούς με το κυβερνών κόμμα στην Τουρκία, το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (Adalet ve Kalkinma Partisi – AKP).
Το DAVA, το οποίο φορά τον μανδύα του ευρωπαϊκού ανθρωπισμού και έχει ανέβει στο άρμα της ισότητας των Ευρωπαίων πολιτών, διατείνεται ότι στοχεύει στην καταπολέμηση της “ισλαμοφοβίας” και την προώθηση των “παραδοσιακών [ισλαμικών] αξιών” και εξυπηρετεί την αξιόλογη τουρκική κοινότητα στη Γερμανία, όπου 2,5 εκατομμύρια μουσουλμάνοι έχουν σήμερα δικαίωμα ψήφου. Είναι φυσικά δύσκολο να αγνοηθεί πως το χαρτί της “ισλαμοφοβίας” στην Ευρώπη το μεταχειρίζεται μόνο ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν και οι πολιτικοί του σύμμαχοι εντός και εκτός τουρκικών συνόρων και έχει θεωρηθεί κομμάτι της επιδίωξης Ερντογάν να παρουσιαστεί η Τουρκία ως ένας παγκόσμιος μουσουλμανικός πόλος μεταξύ των σουνιτών της Σαουδικής Αραβίας και των σιιτών του Ιράν. Όταν τεθούν σε ισχύ οι αλλαγές στον νόμο περί ιθαγένειας της Γερμανίας (Staatsangehörigkeitsreform), άλλα 2,5 εκατομμύρια κυρίως Τούρκοι μετανάστες θα έχουν δικαίωμα ψήφου, δίνοντας στο DAVA μια πιθανή βάση ψηφοφόρων περίπου 5 εκατομμυρίων.
Είναι αρκετά ενδιαφέρον ότι το όνομα της οργάνωσης – DAVA – έχει την ίδια ορθογραφία με την τουρκική λέξη dava, συγγενή του αραβικού όρου da’wa που περιγράφει την πράξη πρόσκλησης μη μουσουλμάνων στο Ισλάμ. Επιπλέον, ο Ερντογάν χρησιμοποιεί συχνά το dava, επιδίδοντάς του την ερμηνεία “ο σωστός τρόπος” ή “ο σκοπός μας”. Η ασάφεια του ονόματος του κόμματος είναι σίγουρα σκόπιμη.
Προειδοποιήσεις σε όλη τη Γερμανία
Πολιτικοί από όλο το πολιτικό φάσμα της Γερμανίας κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για το DAVA και φαίνονται έτοιμοι να σχηματίσουν κλοιό ενάντια στο νέο κόμμα. Ο Κριστόφ ντε Βρις βουλευτής της κεντροδεξιάς Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU), δήλωσε στο Focus on Western Islamism (FWI) ότι η εκλογική στρατηγική του DAVA είναι “να απεικονίσει τους μουσουλμάνους ως θύματα μιας ρατσιστικής πλειοψηφίας και να ενεργεί ως εκπρόσωπος των συμφερόντων τους”. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση, είπε, δεν πρέπει “σε καμία περίπτωση να πάρει ελαφρά τη καρδία αυτόν τον σχηματισμό κόμματος” και τόνισε: “Πιστεύω ότι είναι επείγον οι αρχές ασφαλείας μας να παρακολουθούν στενά όλες τις δραστηριότητες αυτού του κόμματος και να παρέμβουν εάν η τουρκική κυβέρνηση ασκήσει άμεση επιρροή”.
Η Σεϊράν Πάπο, γερμανοτουρκική βουλευτής του CDU, δήλωσε ότι ανησυχεί που ηγετικά μέλη του DAVA “εγείρουν αμφιβολίες” σχετικά με την πίστη τους στο γερμανικό Σύνταγμα. “Δεν χρειαζόμαστε καμία έμμεση επιρροή από ξένες δυνάμεις στην πολιτική στη Γερμανία και την Ευρώπη”, πρόσθεσε.
Η επικεφαλής του κεντροαριστερού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD) της Γερμανίας, Σάσκια Εσκέν, δήλωσε ότι “είναι σημαντικό να καταστήσουμε σαφές στους συμπολίτες μας τουρκικής καταγωγής ότι η Γερμανία πρέπει να είναι ενωμένη”. Προειδοποίησε να μην επιτραπεί στις διχαστικές τάσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να παίξουν ρόλο στη γερμανική πολιτική. Μία άλλη βουλευτής του SPD, η Ντέρια Τουρκ-Νάχμπαουρ, προειδοποίησε ότι το DAVA θα πρέπει να “ελέγχεται συνεχώς, όχι μόνο για τη χρηματοδότησή του, αλλά και για πιθανή πολιτική επιρροή από τον Ερντογάν”.
Ο Σεβίμ Νταγντελέν, ένας ακροαριστερός Τουρκογερμανός βουλευτής της Bundestag, είπε ότι η πολιτική της γερμανικής κυβέρνησης, μέσω της πολιτικής της “καταπάτησης” του Ερντογάν και με την υποστήριξη από ισλαμιστικές ενώσεις τζαμιών όπως το DITIB, “βοήθησε στην ενίσχυση των ίδιων των δομών από τις οποίες το DAVA προφανώς σκοπεύει να προσελκύσει ψηφοφόρους για να καθιερώσει τη στρατηγική του AKP για μια δευτερεύουσα εξωτερική πολιτική”. Προειδοποίησε ότι “το DAVA de facto λειτουργεί σαν μια ξένη αποστολή του ισλαμοφασιστικού συνασπισμού AKP/MHP [Κόμμα Εθνικιστικού Κινήματος] στην Τουρκία και προφανώς στοχεύει στην κινητοποίηση των υποστηρικτών του AKP στη Γερμανία”.
Οι ηγέτες του DAVA λένε ότι οι ευρωπαϊκές εκλογές, οι οποίες θα διεξαχθούν στη Γερμανία στις 9 Ιουνίου 2024, είναι μια δοκιμαστική διαδικασία για τις γερμανικές ομοσπονδιακές εκλογές που θα διεξαχθούν στις ή πριν από τις 25 Οκτωβρίου 2025. Το DAVA επιδιώκει να προσελκύσει περίπου 300.000 ψήφους (περίπου 0,65% του εκλογικού σώματος). Μπορεί αυτό το νούμερο να μοιάζει μικρό αλλά αυτό θα του έδινε μια έδρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και επίσης θα το έφερνε πάνω από το όριο του 0,5% δίνοντάς του την ευκαιρία να λάβει χρηματοδότηση από τους Γερμανούς φορολογούμενους για το κόμμα. Συγκριτικά, ο Ερντογάν κέρδισε περίπου 500.000 ψήφους (ή το 67% αυτών που ψήφισαν) από Τούρκους μετανάστες στη Γερμανία στις τουρκικές προεδρικές εκλογές τον Μάιο του 2023.
Σε συνέντευξή του στη γερμανική έκδοση του TRT, ο επικεφαλής υποψήφιος του DAVA, Ζινγκάλ, είπε ότι “κάνουμε πρωτοποριακή δουλειά εδώ” και ότι “το κίνημά μας θα εδραιωθεί μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα με τέτοιο τρόπο ώστε να γίνει σημαντικός πολιτικός παράγοντας Γερμανία”.
Οι “δούρειοι Ίπποι” του Ερντογάν στην Ευρώπη
Ο Γκιοκάι Σοφούογλου, πρόεδρος της Τουρκικής Κοινότητας στη Γερμανία (Türkische Gemeinde in Deutschland, TGD), είπε στο μέσο ενημέρωσης RND ότι δεν βλέπει “κανένα λόγο για πανικό” επειδή “ένα κόμμα που ιδρύεται αποκλειστικά σύμφωνα με εθνοτικά κριτήρια και εστιάζει μόνο στα εθνοτικά θέματα έχει μόνο οριακή λειτουργία”. Με την πάροδο του χρόνου, είπε, “το DAVA θα αποτύχει”.
Ο Σοφούογλου μπορεί να έχει δίκιο. Στην πραγματικότητα, άλλα κόμματα που συνδέονται με τον Ερντογάν στην Ευρώπη έχουν – μέχρι στιγμής – σημειώσει μόνο οριακές εκλογικές επιτυχίες σε χώρες με μεγάλη τουρκική διασπορά. Στη Βουλγαρία, για παράδειγμα, το Κίνημα για τα Δικαιώματα και τις Ελευθερίες (DPS), το οποίο εκπροσωπεί τους Τούρκους και τους μουσουλμανικούς πληθυσμούς της χώρας, είναι αναμφισβήτητα το πιο επιτυχημένο τέτοιο κόμμα στην Ευρώπη. Έχει τρεις έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και 36 από τις 240 έδρες στην Εθνοσυνέλευση. Στη Γαλλία, το φιλικό προς τον Ερντογάν Κόμμα Δικαιοσύνης για την Ισότητα (Parti Egalité Justice, PEJ) διαλύθηκε αφού κέρδισε λιγότερους από 10.000 ψήφους στις βουλευτικές εκλογές το 2017.
Στην Ολλανδία, το κόμμα DENK (Politieke Beweging Denk), που είναι κοντά στον Ερντογάν και το κόμμα AKP, έχει μόνο τρεις από τις 150 έδρες στην κάτω βουλή του ολλανδικού κοινοβουλίου και καμία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Στη Σουηδία, το Ισλαμιστικό Κόμμα Nuance (Σουηδικά: Partiet Nyans) που ευθυγραμμίζεται με τον Ερντογάν κέρδισε έδρες σε δύο δήμους με μεγάλες κοινότητες μουσουλμάνων μεταναστών, αλλά δεν κατάφερε να λάβει καμία έδρα στο Σουηδικό Κοινοβούλιο.
Ωστόσο, ο υπουργός Εσωτερικών της Βαυαρίας, Γιόαχιμ Χέρμαν, προειδοποιεί ότι το DAVA απέχει πολύ από το να είναι αβλαβές. “Οι κομματικοί φίλοι του ΑΚΡ του Ερντογάν”, είπε, χρησιμοποιούν το DAVA “για να προσπαθήσουν να ασκήσουν άμεση επιρροή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο”. Πρόσθεσε ότι οι προσπάθειες “να διεκδικήσουμε άμεσα τα τουρκικά συμφέροντα εκεί με υποψηφιότητα για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι ένα εντελώς νέο βήμα” που “είναι επίσης σήμα κινδύνου για τις εξελίξεις στη Γερμανία”.
Ο υπουργός Γεωργίας της Γερμανίας, Τζεμ Οζντεμίρ του κόμματος των Πρασίνων, κατέληξε: “Ένα παρακλάδι του Ερντογάν να θέτει υποψηφιότητα για εκλογές εδώ είναι το τελευταίο πράγμα που χρειαζόμαστε”.
ΠΚ