Η Ουκρανία και οι ΗΠΑ παραμένουν σε διαφωνία κυρίως για ζητήματα εδαφών στις διαπραγματεύσεις για ένα σχέδιο ειρήνης που θα τερματίσει τον πόλεμο με τη Ρωσία, δήλωσε ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
“Τώρα έχουμε σχέδια εγγράφων που σε μεγάλο βαθμό αντανακλούν την κοινή ουκρανοαμερικανική θέση, ενώ σε ορισμένα σημεία αντανακλούν περισσότερο την αμερικανική θέση”, είπε ο Ζελένσκι στους δημοσιογράφους στο Κίεβο την Τρίτη. “Κάποια ζητήματα παραμένουν προς επίλυση”.
Ο Ζελένσκι χαρακτήρισε τις συνομιλίες θετικές, αναφέροντας ότι οι διαπραγματεύσεις “προχώρησαν σημαντικά προς την οριστικοποίηση των εγγράφων”.
Οι εβδομάδες των διαπραγματεύσεων που μεσολάβησαν υπό την αιγίδα των ΗΠΑ έχουν οδηγήσει στη σύνταξη ενός ειρηνευτικού σχεδίου 20 σημείων, το οποίο θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για τον τερματισμό της χειρότερης σύγκρουσης στην Ευρώπη από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντίμιρ Πούτιν, συνεχίζει να επιμένει στις μέγιστες απαιτήσεις της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένου του αιτήματος για την παραχώρηση εδαφών στην ανατολική περιοχή του Ντονέτσκ, τα οποία οι ρωσικές δυνάμεις δεν έχουν καταλάβει μετά από σχεδόν τέσσερα χρόνια πολέμου από την πλήρους κλίμακας εισβολή του Φεβρουαρίου 2022.
Η Ουκρανία απορρίπτει αυτό το αίτημα, καθώς θεωρεί ότι η παραχώρηση της ισχυρά οχυρωμένης περιοχής θα την καθιστούσε ευάλωτη σε νέα ρωσική επίθεση.
Η Ουκρανία επιδιώκει να πείσει τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, να προτείνει στη Ρωσία τη διακοπή του πολέμου κατά μήκος της υφιστάμενης γραμμής επαφής, ανέφερε ο Ζελένσκι.
Η Ρωσία προτείνει αυτή τη στιγμή ότι θα μπορούσε να αποσύρει τα στρατεύματά της από τις περιφέρειες Ντνιπροπετρόφσκ, Μικολάιβ, Σούμι και Χάρκοβο, ενώ ταυτόχρονα ζητά από την Ουκρανία να αποσυρθεί από την περιοχή του Ντονέτσκ που εξακολουθεί να ελέγχει. Οι ΗΠΑ θεωρούν ότι η περιοχή αυτή θα πρέπει να χαρακτηριστεί ως “ελεύθερη οικονομική” ή “αποστρατιωτικοποιημένη” ζώνη, σύμφωνα με τον Ζελένσκι.
“Στην πραγματικότητα, βρισκόμαστε σε μια κατάσταση όπου οι Ρώσοι θέλουν να αποσυρθούμε από την περιφέρεια του Ντονέτσκ, ενώ οι Αμερικανοί προσπαθούν να βρουν έναν τρόπο ώστε αυτό να μην θεωρηθεί “αποχώρηση” – γιατί εμείς είμαστε αντίθετοι στην αποχώρηση”, είπε.
Ο Ζελένσκι πρόσθεσε ότι, εάν οι ΗΠΑ συνεχίσουν να στηρίζουν την απαίτηση της Ρωσίας για ουκρανική αποχώρηση από το Ντονέτσκ για τη δημιουργία ειδικής ζώνης, η Ουκρανία θα επιμείνει ώστε η Ρωσία να αποσύρει επίσης τα στρατεύματά της από την περιοχή. Οποιαδήποτε παραχώρηση εδαφών θα ήταν δύσκολο να εφαρμοστεί από την κυβέρνηση στο Κίεβο, καθώς θα παραβίαζε την ουκρανική νομοθεσία και θα απαιτούσε δημοψήφισμα.
Δεν είναι σαφές εάν ο Πούτιν είναι πρόθυμος να αποδεχθεί τέτοιες προτάσεις. Έχει προηγουμένως δηλώσει ότι οι στόχοι του Κρεμλίνου θα επιτευχθούν είτε μέσω διαπραγματεύσεων είτε μέσω μάχης και έχει δηλώσει ότι οι περιφέρειες Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα της Ουκρανίας πρέπει να ενσωματωθούν στη Ρωσία, ακόμη κι αν οι ρωσικές δυνάμεις δεν τις έχουν καταλάβει πλήρως.
Άλλο σημείο διαφωνίας στις συνομιλίες είναι το καθεστώς του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια, του μεγαλύτερου στην Ευρώπη. Οι ΗΠΑ πιέζουν ώστε ο σταθμός, που κατέλαβε η Ρωσία το 2022, να ανήκει από κοινού και στις τρεις πλευρές. Ο Τραμπ έχει προτείνει ότι η μελλοντική παραγωγή ενέργειας θα πρέπει να μοιράζεται ισότιμα μεταξύ Ουκρανίας, Ρωσίας και ΗΠΑ.
Ο Ζελένσκι χαρακτήρισε την ιδέα “εξαιρετικά προσβλητική και όχι εντελώς ρεαλιστική”, προσθέτοντας: “Πώς μπορεί να υπάρξει κοινή εμπορική δραστηριότητα με τους Ρώσους μετά από όλα όσα συνέβησαν;” Ανέφερε ότι η παραγωγή θα πρέπει να μοιραστεί 50%-50% μεταξύ Ουκρανίας και ΗΠΑ, που στη συνέχεια θα αποφασίσουν αν θα παραχωρήσουν μερίδιο στη Ρωσία.
Οι δηλώσεις του προέδρου αποτελούν την πιο λεπτομερή αναφορά μέχρι στιγμής για την κατάσταση των διαπραγματεύσεων. Οι Αμερικανοί απεσταλμένοι αναμένεται να παραδώσουν το σχέδιο ειρήνης 20 σημείων στους Ρώσους ομολόγους τους την Τετάρτη, σύμφωνα με τον Ζελένσκι.
Στο πλαίσιο του συμβιβασμού, ο Ζελένσκι δεσμεύτηκε να διεξαχθούν προεδρικές εκλογές το συντομότερο δυνατό μετά την επίτευξη εκεχειρίας, η οποία θα τεθεί σε ισχύ την ημέρα υπογραφής της συμφωνίας, με παρακολούθηση από διεθνείς μεσολαβητές.
Η Ουκρανία θα διατηρήσει στρατιωτικές δυνάμεις έως 800.000 σε καιρό ειρήνης, ενώ οποιαδήποτε παραβίαση της εκεχειρίας από τη Ρωσία θα ενεργοποιήσει τις εγγυήσεις ασφαλείας των ΗΠΑ, ανέφερε ο Ζελένσκι.
Η Ουκρανία έχει εξασφαλίσει επίσης αμερικανική στήριξη για σαφή προθεσμία ένταξης στην ΕΕ, για επενδύσεις εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων στην ανοικοδόμηση και για νέα συμφωνία με τη Ρωσία για την προστασία του ποτάμιου και θαλάσσιου εμπορίου, σύμφωνα με τον Ουκρανό πρόεδρο.
“Μέχρι σήμερα, το χρονοδιάγραμμα ένταξης της Ουκρανίας είναι διμερής συζήτηση μεταξύ ΗΠΑ και Ουκρανίας, χωρίς προς το παρόν επιβεβαίωση από την Ευρώπη”, είπε ο Ζελένσκι.
