Οι τιμές του πετρελαίου εκτινάχθηκαν την Παρασκευή 14/6, φτάνοντας σε υψηλά πολλών μηνών, μετά τις εκτεταμένες επιθέσεις του Ισραήλ στο Ιράν, οι οποίες προκάλεσαν ιρανικά αντίποινα και ενέτειναν τις ανησυχίες για πιθανή διακοπή στην παγκόσμια προσφορά πετρελαίου. Τόσο το brent, όσο και το αργό κινούνται γύρω στο 8%.
Η τιμή του πετρελαίου πραγματοποίησε το μεγαλύτερο ημερήσιο «άλμα» (12,5%) από το 2022 και έφθασε στα 78 δολάρια ανά βαρέλι στις αγορές της Ασίας, οι οποίες έκαναν «βουτιά», όπως επίσης και τα futures των αμερικανικών μετοχών. Αν και στην συνέχεια, οι τιμές άρχισαν να αποδυναμώνονται, όσον αυτό είναι δυνατόν με τον φόβο διακοπής στην παγκόσμια προσφορά, οι τιμές του παραμένουν σταθερά υψηλές κινούμενες πάνω από το 7%.
Στο πλαίσιο αυτό, το μεσημέρι της Παρασκευής τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για το Brent παρουσιάζονται αυξημένα κατά 7,77%, στα 74,76 δολάρια το βαρέλι, έχοντας φτάσει ενδοσυνεδριακά τα 78,50 δολάρια, το υψηλότερο επίπεδο από τις 27 Ιανουαρίου. Το αμερικανικό αργό West Texas Intermediate (WTI) καταγράφει άνοδο 8,10% στα 73,55 δολάρια το βαρέλι, ενώ ενδοσυνεδριακά έφτασε υψηλό 77,62 δολάρια, το υψηλότερο από τις 21 Ιανουαρίου.
Τα κέρδη της Παρασκευής αποτελούν τις μεγαλύτερες ενδοσυνεδριακές κινήσεις για τα δύο συμβόλαια από το 2022, όταν η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία προκάλεσε ραγδαία άνοδο στις τιμές της ενέργειας.
Το Ισραήλ δήλωσε ότι στόχευσε τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, εργοστάσια βαλλιστικών πυραύλων και στρατιωτικούς διοικητές την Παρασκευή, ξεκινώντας αυτό που προειδοποίησε ότι θα είναι μια μακρά επιχείρηση για να αποτρέψει την Τεχεράνη από την κατασκευή πυρηνικού όπλου.
Η ιρανική πυρηνική εγκατάσταση στο Νατάνζ υπέστη ζημιές, σύμφωνα με δήλωση της Οργάνωσης Ατομικής Ενέργειας του Ιράν, όμως δεν διαπιστώθηκε ραδιενεργή ή χημική μόλυνση εκτός του χώρου, όπως αναφέρθηκε.
Ο βασικός προβληματισμός αφορά το αν οι τελευταίες εξελίξεις θα επηρεάσουν τα Στενά του Ορμούζ, δήλωσε ο αναλυτής της SEB, Ole Hvalbye. «Η κρίσιμη αυτή θαλάσσια οδός είχε στο παρελθόν θεωρηθεί ευάλωτη λόγω της περιφερειακής αστάθειας, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει επηρεαστεί», πρόσθεσε.
Περίπου το 1/5 της παγκόσμιας κατανάλωσης πετρελαίου, δηλαδή 18 με 19 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα (bpd) πετρελαίου, συμπυκνωμάτων και καυσίμων, διέρχονται από τα Στενά του Ορμούζ.
Σε ένα ακραίο σενάριο, αναλυτές της JPMorgan δήλωσαν την Πέμπτη ότι ένα πιθανό κλείσιμο των Στενών ή αντίποινα από μεγάλες πετρελαιοπαραγωγές χώρες της περιοχής θα μπορούσε να οδηγήσει τις τιμές στα 120-130 δολάρια το βαρέλι, σχεδόν διπλάσια από τις σημερινές βασικές εκτιμήσεις τους.
Η αύξηση των 10 δολαρίων το βαρέλι τις τελευταίες τρεις ημέρες δεν αντανακλά ακόμη κάποια μείωση της παραγωγής πετρελαίου από το Ιράν, πόσο μάλλον μια περαιτέρω κλιμάκωση που θα μπορούσε να διαταράξει τη ροή ενέργειας μέσω των Στενών του Ορμούζ, σημείωσε ο αναλυτής της Barclays, Amarpreet Singh.
Ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Marco Rubio, χαρακτήρισε τις ισραηλινές επιθέσεις στο Ιράν «μονομερή ενέργεια» και δήλωσε ότι η Ουάσιγκτον δεν είχε εμπλοκή, ενώ παράλληλα προέτρεψε την Τεχεράνη να μην στοχεύσει αμερικανικά συμφέροντα ή προσωπικό στην περιοχή.
«Το κρίσιμο ερώτημα τώρα είναι αν αυτό το ράλι των τιμών του πετρελαίου θα διαρκέσει περισσότερο από το Σαββατοκύριακο ή μία εβδομάδα — το σήμα μας δείχνει χαμηλή πιθανότητα πλήρους πολέμου, και το ράλι πιθανότατα θα συναντήσει αντίσταση», δήλωσε ο Janiv Shah, αναλυτής της Rystad.
«Τα θεμελιώδη στοιχεία δείχνουν ότι σχεδόν όλες οι εξαγωγές του Ιράν πηγαίνουν στην Κίνα, οπότε οι κινεζικές αγορές με έκπτωση κινδυνεύουν περισσότερο. Η εφεδρική παραγωγική ικανότητα του OPEC+ μπορεί να λειτουργήσει σταθεροποιητικά», πρόσθεσε.
«Ένα βασικό ερώτημα είναι αν τα ιρανικά αντίποινα θα περιοριστούν στο Ισραήλ ή αν η ηγεσία της Τεχεράνης θα επιδιώξει να διεθνοποιήσει το κόστος της ενέργειας στοχεύοντας βάσεις και κρίσιμες οικονομικές υποδομές σε όλη την ευρύτερη περιοχή», αναφέρει σε σημείωμά της η αναλύτρια της RBC Capital, Helima Croft.
Μεγάλη άνοδος για φυσικό αέριο και χρυσό
Στις υπόλοιπες αγορές, οι μετοχές σημείωσαν πτώση και υπήρξε στροφή προς «ασφαλή καταφύγια» όπως ο χρυσός και το ελβετικό φράγκο.
Την ίδια στιγμή, το φυσικό αέριο καταγράφει μεγάλη άνοδο, με τα ολλανδικά συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης να παρουσιάζονται ενισχυμένα κατά 5,620% στα 38,210 δολάρια η μεγαβατώρα.
Όσον αφορά τον χρυσό – όπως αναφέραμε- ενισχύεται κατά 1,18% στα 3.442,70 δολάρια η ουγγιά, το ασήμι κινείται με άνοδο κατά 0,50% στα 36,48 δολάρια η ουγγιά, ενώ ο χαλκός χάνει 1,70% και βρίσκεται στα 4,4535 δολάρια η ουγγιά.
Τέλος, στα νομίσματα, το αμερικανικό δολάριο κερδίζει κατά 0,54% σε σχέση με το ευρώ, με την ισοτιμία να διαμορφώνεται στα 1,1523 δολάριο ανά ευρώ. Σε σύγκριση με τη βρετανική λίρα, το αμερικανικό δολάριο ενισχύεται κατά 0,48% με την ισοτιμία να βρίσκεται στο 1,3546 δολάριο ανά στερλίνα. Η στερλίνα, με τη σειρά της, εμφανίζεται αποδυναμωμένη κατά 0,06% συγκριτικά με το ευρώ, με την ισοτιμία να διαμορφώνεται στη 0,8509 βρετανική λίρα ανά ευρώ.