Η εξαγορά της Εθνικής Ασφαλιστικής από την Τράπεζα Πειραιώς έχει πυροδοτήσει μια πρωτοφανή κόντρα με την Εθνική Τράπεζα, με το ποσοστό του 9,9% που παραμένει στα χέρια της δεύτερης να αποτελεί το επίκεντρο της διαμάχης. Η ένταση μεταξύ των δύο συστημικών τραπεζών έχει φτάσει σε επίπεδα που απειλούν να διαταράξουν το κλίμα εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία, ενώ η ασφαλιστική αγορά βιώνει αναταράξεις, με εταιρείες, ασφαλιστές και πελάτες να βρίσκονται σε καθεστώς αβεβαιότητας.
Η Αιτία της Κόντρας: Το 9,9% και η «Πειρατική» Κίνηση
Η Εθνική Τράπεζα, διατηρώντας το 9,9% της Εθνικής Ασφαλιστικής, φαίνεται να υιοθετεί μια σκληρή στάση απέναντι στην Τράπεζα Πειραιώς, η οποία εξαγόρασε το 90,01% της ασφαλιστικής από το CVC Capital Partners Fund VII έναντι 540 εκατ. ευρώ, με συνολική αποτίμηση της εταιρείας στα 600 εκατ. ευρώ. Η Εθνική, θεωρώντας την κίνηση της Πειραιώς «επιθετική» και «πέραν των εσκαμμένων», φέρεται να απορρίπτει κάθε συζήτηση για την πώληση του ποσοστού της, ακόμα και όταν η Πειραιώς πρότεινε να πληρώσει υψηλότερο τίμημα από το αναλογικό, δηλαδή πέρα από τα 59,4 εκατ. ευρώ που αντιστοιχούν στο 9,9%.
Η διοίκηση της Εθνικής κατηγορεί την Πειραιώς για «πειρατική και ανοίκεια πολιτική», υποστηρίζοντας ότι η κίνηση αυτή δεν έχει προηγούμενο στα ελληνικά τραπεζικά χρονικά. Από την πλευρά της, η Πειραιώς αντεπιτίθεται, υποστηρίζοντας ότι η αγορά είναι ελεύθερη και ότι η Εθνική θα μπορούσε να είχε διεκδικήσει την ασφαλιστική από το CVC, αν είχε την πρόθεση. Στελέχη της Πειραιώς εκφράζουν μάλιστα απορία για την απουσία κινήσεων από την Εθνική, ειδικά δεδομένου ότι δεν υπήρξε ανοικτή διαγωνιστική διαδικασία από το CVC, κάτι που περιόρισε τις δυνατότητες ανταγωνισμού.
Πυροσβεστικές Παρεμβάσεις και Διαρραγμένες Σχέσεις
Η ένταση μεταξύ των δύο τραπεζών έχει προκαλέσει την παρέμβαση οικονομικών και πολιτικών παραγόντων, οι οποίοι επιχειρούν να αποτρέψουν περαιτέρω κλιμάκωση, φοβούμενοι τις επιπτώσεις στο σταθερό κλίμα της ελληνικής οικονομίας. Παρά τις προσπάθειες αυτές, η Εθνική παραμένει ανυποχώρητη, με τη διοίκησή της να δηλώνει αποφασισμένη να «κρατήσει» το 9,9% και να «κάνει παιχνίδι» στην αγορά. Στην ασφαλιστική και τραπεζική αγορά, οι σχέσεις των δύο πλευρών θεωρούνται πλέον «οριστικά διαρραγμένες», με προβλέψεις για περαιτέρω επεισόδια στο μέλλον.
Η στάση της Εθνικής ενισχύεται από την πεποίθηση ότι η Πειραιώς επιχειρεί να κυριαρχήσει στην ασφαλιστική αγορά, εκμεταλλευόμενη τη θέση της ως συστημική τράπεζα. Η εξαγορά της Εθνικής Ασφαλιστικής, μιας εταιρείας με μερίδιο αγοράς 14,5% (17% στις ασφάλειες ζωής και 11% στις ασφάλειες ζημιών), ενεργητικό 4 δισ. ευρώ και κέρδη προ φόρων 100 εκατ. ευρώ το 2023, θεωρείται στρατηγική κίνηση της Πειραιώς για ενίσχυση των εσόδων της από μη τοκοφόρες δραστηριότητες.
Αναταράξεις στην Ασφαλιστική Αγορά
Η διαμάχη δεν περιορίζεται στις δύο τράπεζες, αλλά έχει προκαλέσει ευρύτερη αναστάτωση στον ασφαλιστικό κλάδο. Σύμφωνα με έμπειρους ασφαλιστές, η αβεβαιότητα που έχει δημιουργηθεί επηρεάζει τόσο τις εταιρείες όσο και τους πελάτες. Οι συνεργασίες της Πειραιώς με τις Ergo Hellas και NN Hellas βρίσκονται σε καθεστώς αναμονής, ενώ φημολογείται ότι η Εθνική Τράπεζα έχει ξεκινήσει συζητήσεις με άλλες ασφαλιστικές εταιρείες για πιθανές εξαγορές, πιθανώς ως αντίδραση στην κίνηση της Πειραιώς.
Οι ασφαλιστές, τόσο οι εταιρικοί όσο και οι ανεξάρτητοι, βρίσκονται σε δύσκολη θέση. Οι πρώτοι δηλώνουν ότι η τρέχουσα κατάσταση δυσχεραίνει την εργασία τους, ενώ οι πράκτορες και οι μεσίτες παραμένουν σε αναμονή εξελίξεων, μη γνωρίζοντας με ποιες εταιρείες ή συμβόλαια θα συνεργαστούν στο μέλλον. Παράλληλα, οι ασφαλισμένοι εμφανίζονται διστακτικοί να προχωρήσουν σε αλλαγές ή ανανεώσεις συμβολαίων, καθώς δεν γνωρίζουν το καθεστώς που θα ισχύσει μετά την ολοκλήρωση της εξαγοράς.
Η Στρατηγική Σημασία της Εξαγοράς
Η εξαγορά της Ε Εθνικής Ασφαλιστικής από την Πειραιώς θεωρείται κομβικής σημασίας για την τελευταία, καθώς ενισχύει τη θέση της στον χρηματοπιστωτικό κλάδο και διαφοροποιεί τις πηγές εσόδων της. Ο διευθύνων σύμβουλος της Πειραιώς, Χρήστος Μεγάλου, έχει τονίσει ότι η συναλλαγή θα αυξήσει τα κέρδη ανά μετοχή κατά 5% και την απόδοση επί των ιδίων κεφαλαίων κατά 1%, φτάνοντας το 14% το 2026 και το 15% το 2028. Επιπλέον, η Πειραιώς στοχεύει στη χρήση του «δανέζικου συμβιβασμού», που θα μειώσει την κεφαλαιακή επιβάρυνση από την εξαγορά, διατηρώντας τα κεφαλαιακά αποθέματα σε υψηλά επίπεδα.
Από την άλλη πλευρά, η Εθνική Τράπεζα, έχοντας χάσει την πλήρη ιδιοκτησία της Εθνικής Ασφαλιστικής το 2021, όταν το CVC την εξαγόρασε έναντι 505 εκατ. ευρώ, φαίνεται να βλέπει το ποσοστό του 9,9% ως στρατηγικό εργαλείο για να διατηρήσει επιρροή στον κλάδο. Η άρνησή της να συνεργαστεί με την Πειραιώς υποδηλώνει μια προσπάθεια να διατηρήσει κάποια μορφή ελέγχου ή να αποτρέψει την πλήρη κυριαρχία της ανταγωνίστριας στον ασφαλιστικό τομέα.
Ερωτήματα και Προοπτικές
Η διαμάχη εγείρει σοβαρά ερωτήματα για το μέλλον της Εθνικής Ασφαλιστικής και τις σχέσεις της με το δίκτυο της Εθνικής Τράπεζας, το οποίο διαθέτει αποκλειστική συμφωνία διάθεσης των προϊόντων της. Επιπρόσθετα, η Πειραιώς θα πρέπει να διευθετήσει τις υπάρχουσες συνεργασίες της με τις NN και Ergo, καθώς και να αποφασίσει για το μέλλον του εμβληματικού ονόματος της Εθνικής Ασφαλιστικής, που παραμένει στενά συνδεδεμένο με την Εθνική Τράπεζα.
Προσφυγή της ΕΤΕ στην Επιτροπή Ανταγωνισμού
Στην Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει προσφύγει η Εθνική Τράπεζα σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες, για την εξαγορά της Εθνικής Ασφαλιστικής από την Τράπεζα Πειραιώς. Πρόκειται για μία αμυντική κίνηση της Εθνικής Τράπεζας, που αποσκοπεί στο να προστατεύσει το πελατολόγιό της, στο οποίο εκτιμάται ότι μπορεί να αποκτήσει πρόσβαση η Τράπεζα Πειραιώς.
Όπως είναι γνωστό, κάθε συμφωνία εξαγοράς ή συγχώνευσης, τελεί υπό την αίρεση των αρμοδίων αρχών και μεταξύ αυτών είναι και η Επιτροπή Ανταγωνισμού. Έτσι η δεσμευτική συμφωνία για την εξαγορά της Εθνικής Ασφαλιστικής εκ των πραγμάτων τελεί υπό την έγκριση που θα δώσει η Επιτροπή Ανταγωνισμού. Αλλά εδώ δεν πρόκειται περί της συνήθους πλην απαραίτητης αυτής πρακτικής.
Αντίθετα, πέρα από την εξέταση της εξαγοράς από την Επιτροπή Ανταγωνισμού σχετικά με τα μερίδια αγοράς και την απόκτηση ή όχι δεσπόζουσας θέσης που γίνεται τυπικά και ουσιαστικά σε όλες τις περιπτώσεις και τώρα στην περίπτωση εξαγοράς της Εθνικής Ασφαλιστικής, υπάρχει και προσφυγή της Εθνικής Τράπεζας για συγκεκριμένο ζήτημα, που θέτει.
Αυτό σχετίζεται με τον μεγάλο αριθμό πελατών της Εθνικής Ασφαλιστικής, που εκτιμάται από πηγές της αγοράς, ότι είναι και πελάτες της Εθνικής Τράπεζας. Άλλωστε αρκετοί έγιναν πελάτες της Εθνικής Ασφαλιστικής αγοράζοντας τραπεζοασφαλιστικά προϊόντα, από την Εθνική Τράπεζα της οποίας ήταν πελάτες.
Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που έθετε η πραγματικότητα του πολύκροτου deal, ήταν εξαρχής, σύμφωνα με πηγές της ασφαλιστικής αγοράς, το ζήτημα του πελατολογίου της Εθνικής Ασφαλιστικής. Η Εθνική Ασφαλιστική είχε περίπου 1,1 εκατομμύρια πελάτες όταν εξαγοράστηκε από το CVC, και σήμερα έχει πάνω από 1,7 εκατομμύρια πελάτες.
Με την εξαγορά της Ασφαλιστικής, ειδικοί του ασφαλιστικού κλάδου επισήμαιναν ότι η Τράπεζα Πειραιώς, αποκτά μεταξύ άλλων πρόσβαση σε αυτούς τους πελάτες, από τους οποίους, πολλοί, έχουν λογαριασμούς καταθέσεων στην Εθνική Τράπεζα και μάλιστα εξοφλούν τα συμβόλαιά τους και τις ασφαλιστικές καταβολές τους, μέσω αυτών των λογαριασμών.
Το ζήτημα της πιθανής πρόσβασης της Τράπεζας Πειραιώς στους πελάτες της ΕΤΕ, είναι αυτό που θέτει η τράπεζα, θέλοντας να διασφαλίσει αυτή τη σχέση και το προνόμιο που έχει μέχρι τώρα.
Υπενθυμίζεται ότι στις 12 Μαρτίου, η Τράπεζα Πειραιώς, ανακοίνωσε την υπογραφή συμφωνίας για την εξαγορά ποσοστού 90,1% της Εθνικής Ασφαλιστικής από τη CVC για ποσό 540 εκατ. ευρώ που αποτιμά το σύνολο της ασφαλιστικής εταιρίας στα 600 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η Συναλλαγή αυξάνει τα Κέρδη ανά Μετοχή της Πειραιώς, “κατά περίπου 5% και την Απόδοση Ενσώματων Ιδίων Κεφαλαίων κατά περίπου μία ποσοστιαία μονάδα, ενώ αυξάνει την παραγωγή προμηθειών σε επίπεδο εφάμιλλο της διεθνούς αγοράς, διατηρώντας παράλληλα την ανταγωνιστικότητα της αποτελεσματικότητας του λειτουργικού κόστους”.
Η Εθνική Ασφαλιστική κατείχε σύνολο ενεργητικού 4 δισ. ευρώ και μετοχικό κεφάλαιο 400 εκατ. ευρώ στη λήξη του 2023. Η Πειραιώς ανέφερε ότι προτίθεται να επιτύχει την ταξινόμησή της ως Xρηματοοικονομικού Oμίλου (Financial Conglomerate, FICO) και να επιδιώξει την εφαρμογή του εποπτικού μηχανισμού του άρθρου 49 του κανονισμού CRR, (κοινώς αναφερόμενου ως Danish Compromise), η οποία εάν επιτευχθεί, θα ενισχύσει περαιτέρω το CET1 κεφαλαιακό δείκτη κατά περίπου 50 μονάδες βάσης.
Η Εθνική Ασφαλιστική είναι κορυφαία ασφαλιστική εταιρεία στην Ελλάδα, η οποία καλύπτει όλο το φάσμα των ασφαλιστικών προϊόντων, με μερίδιο αγοράς περίπου 14,5% (περίπου 17% στον κλάδο ασφαλειών ζωής και περίπου 11% στον κλάδο ασφαλειών ζημιών) και με Μικτά Εγγεγραμμένα Ασφάλιστρα (“GWP”), άνω των 800 εκατ. ευρώ το 2024, ενώ έχει ευρύτατο δίκτυο πωλήσεων σε όλη την Ελλάδα.
