Η πρόσφατη επίτευξη του στόχου του 2% για τον πληθωρισμό στην ευρωζώνη παρουσιάζεται ως επιτυχία για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Ωστόσο, η εικόνα είναι πιο σύνθετη σε επίπεδο κρατών-μελών.
Ενώ ο στόχος αυτός αποτελεί τον πιο πρόσφατο δείκτη για τη συνολική ευρωζώνη, μόνο ένα μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου που έφυγε από τη Φρανκφούρτη μετά την τελευταία συνάντηση που έληξε στις 24 Ιουλίου επέστρεψε σε μια οικονομία που βρίσκεται ακριβώς στο στόχο: ο Φινλανδός Όλι Ρεν.
Μεταξύ των 19 άλλων μελών, ορισμένοι δεν βλέπουν σχεδόν καμία αύξηση στις τιμές καταναλωτή, ενώ άλλοι έχουν επίπεδα πάνω από δύο ή σχεδόν τρεις φορές το επίπεδο του 2%, όπως μεταδίδει το Bloomberg.
Η απόκλιση μεταξύ των οικονομιών της ευρωζώνης σε βασικούς δείκτες -συμπεριλαμβανομένου του πληθωρισμού- αποτελεί μέρος της πρόκλησης με την οποία πάντα ασχολούνται οι αξιωματούχοι κατά τη χάραξη πολιτικής σε μια τεράστια περιοχή με πάνω από 350 εκατομμύρια κατοίκους. Ωστόσο, σε μια περίοδο εύθραυστης ανάπτυξης και αυξημένων εμπορικών εντάσεων, αυτό περιπλέκει ένα ήδη δύσκολο έργο.
Το Διοικητικό Συμβούλιο διατήρησε τα επιτόκια αμετάβλητα τον Ιούλιο, μετά από οκτώ μειώσεις σε ένα χρόνο, και η Πρόεδρος Κριστίν Λαγκάρντ δήλωσε ότι η ΕΚΤ βρίσκεται σε “καλή θέση, επειδή ο πληθωρισμός είναι στο 2%” και “οι προβλέψεις μας δείχνουν ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί στο στόχο μεσοπρόθεσμα”.
Αν και αρνήθηκε να απαντήσει στο ερώτημα αν οι αξιωματούχοι θα συνεχίσουν να μειώνουν το επιτόκιο καταθέσεων -που σήμερα είναι στο 2%- τον Σεπτέμβριο ή θα παραμείνουν σταθεροί, οι επενδυτές μείωσαν τις προσδοκίες τους για ένα ακόμη βήμα φέτος.
Ανάγνωση των δεδομένων
Πριν από την επόμενη απόφαση της ΕΚΤ αναμένεται ακόμη μία έκθεση για τον πληθωρισμό, ενώ οι επικαιροποιημένες προβλέψεις που θα είναι διαθέσιμες κατά τη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου θα αποτελέσουν ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο για τους αξιωματούχους.
Τα στοιχεία του Ιουλίου έδειξαν ότι το χάσμα μεταξύ των χαμηλότερων και των υψηλότερων τιμών για την αύξηση των τιμών στην ευρωζώνη συνέχισε να διευρύνεται από το πρόσφατο χαμηλό επίπεδο που είχε σημειωθεί στην αρχή του έτους.
Σε 5,5 ποσοστιαίες μονάδες, συγκρίνεται με το υψηλό των 18,6 ποσοστιαίων μονάδων λίγο μετά την έναρξη της αύξησης των επιτοκίων από την ΕΚΤ για την καταπολέμηση της ραγδαίας αύξησης των τιμών. Το χάσμα ήταν κατά μέσο όρο 3,6 ποσοστιαίες μονάδες από τη δημιουργία του ευρώ έως τον μήνα που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, προκαλώντας μια τιμολογιακή κρίση που συμβαίνει μία φορά σε κάθε γενιά.
Μεταξύ των χωρών που υπολείπονται του στόχου του 2% της ευρωζώνης τον Ιούλιο ήταν τα τρία μεγαλύτερα μέλη της -η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία- μαζί με την Ιρλανδία και την Κύπρο. Οι υπόλοιπες 14 χώρες ανέφεραν υψηλότερα ποσοστά.
Το Διοικητικό Συμβούλιο λαμβάνει τις αποφάσεις του με βάση το τι είναι καλύτερο για την ευρωζώνη, αλλά αυτό δεν υποχρεώνει τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να αγνοούν τις οικονομίες των χωρών τους. Υπάρχει μάλιστα μια αξιοσημείωτη σύμπτωση μεταξύ ορισμένων από τις πρόσφατες απόψεις τους και του αν η αύξηση των τιμών καταναλωτή στην τοπική αγορά είναι πάνω ή κάτω από τον στόχο.
Ο Γιάννης Στουρνάρας από την Ελλάδα, ο οποίος τείνει να είναι πιο μετριοπαθής, υποστήριξε ήδη από τον Ιούνιο ότι η ΕΚΤ είχε επιτύχει ισορροπία όσον αφορά τον πληθωρισμό, τις εξελίξεις στον τραπεζικό τομέα και την οικονομική ανάπτυξη, και έδειξε απροθυμία να μειώσει περαιτέρω τα επιτόκια. Ο πληθωρισμός στην Ελλάδα ήταν 3,7% τον Ιούλιο.
Ο συνάδελφός του Jose Luis Escriva από την Ισπανία προέτρεψε σε “υπομονή” για να αποφευχθούν βιαστικές αποφάσεις που ενδέχεται να αποδειχθούν λανθασμένες, φαινομενικά επίσης υπέρ της διατήρησης του κόστους δανεισμού σε στάση αναμονής. Η πιο πρόσφατη μέτρηση της αύξησης των τιμών ήταν 2,7%.
Εν τω μεταξύ, ο διοικητής της Τράπεζας της Γαλλίας Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλό, τόνισε ότι είναι “σημαντικό να παραμείνουμε εντελώς ανοιχτοί” σχετικά με τις μελλοντικές αποφάσεις. Ο πληθωρισμός στη Γαλλία είναι κάτω από 2% για σχεδόν ένα χρόνο, και πρόσφατα ήταν 0,9%.
Ο Ιταλός Fabio Panetta, ο οποίος παρατήρησε πιέσεις στις τιμές της τάξης του 1,7% στη χώρα του τον περασμένο μήνα, δήλωσε ότι “θα ήταν σκόπιμο να συνεχιστεί η νομισματική χαλάρωση” εάν η ασθενέστερη ανάπτυξη επιβαρύνει περισσότερο τον πληθωρισμό.
Όποια και αν είναι η απόφαση της ΕΚΤ για τα επιτόκια τον Σεπτέμβριο, το δίλημμα της διαφοράς στον πληθωρισμό μεταξύ των χωρών της ευρωζώνης δεν θα εξαφανιστεί.
Οι προβλέψεις του προσωπικού της ΕΚΤ για τον Ιούνιο δείχνουν ότι η αύξηση των τιμών καταναλωτή θα είναι κατά μέσο όρο 2% σε όλη την ευρωζώνη το 2027, ενισχύοντας την πεποίθηση της Λαγκάρντ “ότι ο πληθωριστικός σοκ των τελευταίων ετών έχει πλέον περάσει”. Δείχνουν επίσης ότι μόνο τρεις χώρες αναμένεται να επιτύχουν το ίδιο αποτέλεσμα.
Ωστόσο, οι κίνδυνοι παραμένουν και στη σύνθεση του πληθωρισμού πέρα από τη γεωγραφία.
Οι τιμές των υπηρεσιών αυξάνονται με ταχύτερο ρυθμό από τον γενικό δείκτη για περισσότερο από δύο χρόνια, αποδεικνύοντας ότι είναι ανθεκτικές λόγω της αύξησης των μισθών που μόλις πρόσφατα έφτασε στο αποκορύφωμά της.
Ενώ οι υπηρεσίες έχουν υπερβεί τις τακτικές αυξήσεις των τιμών καταναλωτή τις περισσότερες φορές από την εισαγωγή του ευρώ το 1999, η τρέχουσα υπέρβαση κατά 1,1 ποσοστιαίες μονάδες είναι μεγαλύτερη από τον μέσο όρο.
Αυτός μπορεί να είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους η Λαγκάρντ επιμένει ότι η αποστολή της ΕΚΤ δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, ακόμη και αν επιτευχθεί ο στόχος του 2% για τον πληθωρισμό.
Η αύξηση των τιμών θα μπορούσε να αποδειχθεί χαμηλότερη από την προβλεπόμενη λόγω του ισχυρότερου ευρώ, των φθηνών προϊόντων που εισέρχονται στην ευρωζώνη από χώρες που αντιμετωπίζουν υψηλούς δασμούς από τις ΗΠΑ, της ασθενέστερης ζήτησης για τις εξαγωγές της περιοχής και της αβεβαιότητας που κρατά τους καταναλωτές στο σπίτι, δήλωσε μετά την τελευταία απόφαση.
Οι ανοδικοί κίνδυνοι περιλαμβάνουν περιορισμούς στην παραγωγική ικανότητα λόγω διαταραχών στην εφοδιαστική αλυσίδα, υψηλότερες δαπάνες για υποδομές και άμυνα, καθώς και ακριβότερα τρόφιμα λόγω ακραίων καιρικών φαινομένων.
“Οι προοπτικές για τον πληθωρισμό είναι πιο αβέβαιες από το συνηθισμένο”, εξήγησε η Λαγκάρντ. “Το καθήκον μας τώρα είναι να εξετάσουμε τι μας επιφυλάσσει το μέλλον και να προσπαθήσουμε, πρώτα απ’ όλα, να περιμένουμε, επειδή υπάρχουν πολλά στοιχεία που θα διαμορφωθούν τους επόμενους μήνες και να δούμε τι αντίκτυπο θα έχουν στην οικονομία μας”.
