Στην οικοδόμηση αμυντικής συνεργασίας Ελλάδας – Κυπριακής Δημοκρατίας επί τη βάση των νέων δεδομένων που κυριαρχούν στην περιοχή, αλλά και των δυνατοτήτων που δημιουργεί η προσέγγιση Λευκωσίας – Ουάσιγκτον, μετά τις ανακοινώσεις Μπάιντεν, λίγο πριν την εκπνοή της προεδρίας του στις ΗΠΑ, εστίασε σύμφωνα με αρμόδιες πηγές η επίσκεψη του Υπουργού Εθνικής Άμυνας, Νίκου Δένδια στην Λευκωσία.
Ακόμα και αν κανείς δεν μιλά ακόμα για θεσμοθέτηση Ενιαίου Αμυντικού Χώρου, ο στόχος φέρεται να είναι μία πιο ουσιαστική συνεργασία, που θα ξεπεράσει τις μέχρι σήμερα ισχύουσες τυπικότητες και θα αξιοποιήσει όλες τις νέες δυνατότητες που δίνονται στην Κυπριακή Δημοκρατία για το χτίσιμο της Άμυνας της, σε μία περίοδο που οι ΗΠΑ δείχνουν να επαναχαράσουν την πολιτική τους στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ενώ παράλληλα και η ΕΕ αναζητά τρόπο να ξεπεράσει τις αγκυλώσεις που θα της επιτρέψουν να οικοδομήσει την άμυνα της στη βάση κοινών πρωτοβουλιών των 27 κρατών – μελών.
Αντίβαρο στην Τουρκία
Μία τέτοια συνεργασία θα μπορούσε να λειτουργήσει και ως αντίβαρο στην ενίσχυση του διπλωματικού κεφαλαίου της Τουρκίας, η οποία επιχειρεί να αξιοποιήσει σημαντικά τις σχέσεις της με το νέο καθεστώς στη Συρία, αλλά και να εμφανιστεί ως η κυρίαρχη περιφερειακή δύναμη στην περιοχή.
Ο Δένδιας κατά τη συνάντηση που είχε με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη, συνοδευόταν από τον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ, Στρατηγό, Δημήτρη Χούπη και τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείο Αεροπορίας, Δημοσθένη Γρηγοριάδη, με στόχο όπως ανέφερε ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας η συζήτηση να γίνει «ουσιαστική».
Συναντήθηκα σήμερα σε ιδιαίτερα θερμό κλίμα με τον Υπουργό Άμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας @PalmasVasilis. Μεταξύ άλλων συζητήσαμε για την κατάσταση ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή και την περαιτέρω ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας, τόσο σε διμερές επίπεδο όσο και με φίλες… pic.twitter.com/FI5lJLAPU0
— Nikos Dendias (@NikosDendias) February 5, 2025
Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τις τελευταίες ανακοινώσεις Μπάιντεν η Κυπριακή Δημοκρατία έχει πρόσβαση σε αμερικανικό αμυντικό υλικό μέσω της διαδικασίας FMS, αλλά και σε πλεονάζον υλικό που αποσύρουν οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις (EDA). Πέραν των εκπαιδεύσεων στην Εθνική Φρουρά.
Νέα δεδομένα
Την ίδια στιγμή τα δεδομένα αλλάζουν και στη βάση του ενδιαφέροντος που έχουν ήδη δείξει οι ΗΠΑ, μετά την έναρξη του πολέμου στη Μέση Ανατολή και της σειράς διευκολύνσεων που τους προσέφερε η Κυπριακή Δημοκρατία για αναβάθμιση των βάσεων στο Μαρί και την Πάφο. Κάτι που ήδη προκαλεί αντιδράσεις στην Τουρκία.
Σε αυτό το πλαίσιο ο Δένδιας υπογράμμισε στη συνομιλία του με το Χριστοδουλίδη «τη νέα πρωτοβουλία των Ηνωμένων Πολιτειών που επιτρέπει την εμβάθυνση και της δικής μας αμοιβαίας συνεργασίας όσον αφορά το αμερικανικό υλικό που και εμείς έχουμε».
Σημειώνοντας ότι «είναι κάτι το εξαιρετικά σημαντικό, όπως η προσπάθειά σας να επανατοποθετήσετε το Κυπριακό στις ράγες που το έχουν βάλει οι αποφάσεις του ΟΗΕ».
Την ίδια στιγμή επανέλαβε τη θέση του περί σχιζοφρενικής αντιμετώπισης των αμυντικών δαπανών από την πλευρά της ΕΕ και τα στενά δημοσιονομικά όρια σημειώνοντας πως «δεν μπορεί να επιτευχθεί η αμυντική αυτονομία, την οποία όλοι θέλουν, με αυτό το στενό πλαίσιο».
Χριστοδουλίδης για επέκταση κυπριακών βάσεων
Με το Χριστοδουλίδη να σημειώνει τις προθέσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας για «επέκταση της Αεροπορικής Βάσης ‘Ανδρέας Παπανδρέου’, αναβάθμιση της Ναυτικής Βάσης ‘Ευάγγελος Φλωράκης’, αλλά και για κάποια άλλα θέματα εξοπλισμών».
«Και σε αυτή την προσπάθεια προσδοκούμε στη δική σας βοήθεια, όπως πάντοτε, έτσι ώστε να πετύχουμε τον στόχο μας που είναι ξεκάθαρος: την ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος της Κυπριακής Δημοκρατίας.
»Όχι μόνο επειδή υφίσταται κατοχή σε αυτό τον τόπο πέραν των 50 χρόνων, αλλά λαμβάνοντας υπόψη και τις εξελίξεις στην περιοχή μας τις οποίες γνωρίζεις πολύ καλά και από τις προηγούμενες σου ιδιότητες.
»Ξεκινήσαμε μαζί αρκετές προσπάθειες τότε σε σχέση με την ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας που βλέπουμε σήμερα ότι αφορούσαν πολύ σωστές πρωτοβουλίες που αναλήφθηκαν, έτσι ώστε σήμερα να είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε όλες αυτές τις προκλήσεις» τόνισε ο Χριστοδουλίδης.
Συζήτηση Δένδια – Πάλμα στη σκιά των περιφερειακών εξελίξεων
Στην συνάντηση που είχε με τον ομόλογο του Βασίλη Πάλμα, ο Δένδιας συζήτησαν, σύμφωνα με την ανακοίνωση του κυπριακού Υπουργείου Άμυνας την «κατάσταση ασφάλειας στην Κυπριακή Δημοκρατία, στις υφιστάμενες διεθνείς και περιφερειακές εξελίξεις, στη διμερή στρατιωτική συνεργασία Κύπρου και Ελλάδας, και στις προκλήσεις ασφάλειας που αναδύονται στην περιοχή».
Κατά την επίσκεψή μου στη Λευκωσία έγινα δεκτός από τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας @Christodulides, στο Προεδρικό Μέγαρο, συνοδευόμενος από τον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ Στρατηγό Δημήτριο Χούπη και τον Αρχηγό ΓΕΑ Αντιπτέραρχο Δημοσθένη Γρηγοριάδη. pic.twitter.com/mGf1GUs4Bp
— Nikos Dendias (@NikosDendias) February 5, 2025
Κατά τη συνάντηση οι δύο Υπουργοί εξέφρασαν τη δέσμευση Κύπρου και Ελλάδας στις κοινές ευρωπαϊκές προσπάθειες για την προάσπιση της ειρήνης και της ασφάλειας και συζήτησαν πώς από κοινού μπορούμε να συνεισφέρουμε περισσότερο προς αυτή την κατεύθυνση. Αντάλλαξαν επίσης απόψεις για την υπό διαμόρφωση «Λευκή Βίβλο» της ΕΕ, ώστε αυτή να καταστεί πιο ανθεκτική, αποτελεσματική, αυτόνομη και αξιόπιστη στον τομέα της άμυνας.
Το Κυπριακό και οι τουρκικές προκλήσεις στο Αιγαίο
Ο Δένδιας από την πλευρά του επανέλαβε «την πάγια θέση της Ελλάδας υπέρ των προσπαθειών της Κυπριακής Δημοκρατίας για μια δίκαιη, ισορροπημένη και βιώσιμη λύση μέσα στο δεδομένο πλαίσιο: τις αποφάσεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) και βεβαίως του ευρωπαϊκού κεκτημένου. Έχω πάντα την ευκαιρία να υπογραμμίζω ότι η συμμετοχή της Ελλάδος ως μη μόνιμο μέλος στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών αυτά τα δύο χρόνια (τη διετία 2025-2026) παρέχει μια ευκαιρία».
Ενημέρωσε επίσης όπως ανέφερε στις δηλώσεις του τον κύπριο ΥΠΑΜ «για την κατάσταση στο Αιγαίο. Πάντοτε διατυπώνω την άποψη ότι είναι χρήσιμα τα ήρεμα νερά, όπως και οι ήρεμοι αιθέρες, αλλά η τουρκική συμπεριφορά στην Κάσο, ανατολικά της Κάσου, βόρεια της Κρήτης προχθές, αλλά και η αντίδραση στο ζήτημα των περιβαλλοντικών πάρκων στις Κυκλάδες, δεν με καθιστά ιδιαίτερα αισιόδοξο».
Στο τραπέζι της συζήτησης ήταν επίσης τα ζητήματα της Συρίας, του Λιβάνου, της Γάζας, της Ερυθράς Θάλασσας και αυτό της επιχείρησης «ΑΣΠΙΔΕΣ».
Με το Δένδια να τονίζει πως Ελλάδα και Κύπρος «είναι πυλώνες σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο, και διμερώς και πολυμερώς, μέσω των πολλών σχημάτων στα οποία συμμετέχουμε».
Για τον Ευρωπαϊκό αμυντικό βραχίονα
Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας τάχθηκε υπέρ της δημιουργίας ενός αμυντικού βραχίονα της ΕΕ που θα μπορεί να υπερασπιστεί τον ενιαίο ευρωπαϊκό χώρο. Σημειώνοντας ωστόσο ότι «για να συμβεί αυτό πρέπει η Ευρώπη επιτέλους να αποφασίσει να διαθέσει περισσότερους πόρους και επίσης πρέπει να μεταβάλλει χθες, όχι σήμερα ή αύριο, τους δημοσιονομικούς κανόνες όσον αφορά τις δαπάνες για την Άμυνα».
Υπενθύμισε ότι «η Ελλάδα δαπανά διαχρονικά μεγάλα ποσά χρημάτων για την άμυνά της και θα ήθελα να πω ότι εάν υπήρχαν ρήτρες εξαίρεσης των αμυντικών δαπανών, το ελληνικό δημόσιο χρέος θα ήταν λιγότερο του 40% του ΑΕΠ. Δηλαδή, η Ελλάδα θα είχε το μικρότερο δημόσιο χρέος πιθανότατα από οποιαδήποτε άλλη χώρα της ΕΕ σήμερα. Αλλά βέβαια, δυστυχώς, αυτό δεν συμβαίνει. Χωρίς να λέω με αυτό ότι δεν απαιτούνται κανόνες δημοσιονομικής ευθύνης. Βεβαίως απαιτούνται. Αλλά πρέπει να υπάρχουν ίσα μέτρα. Δεν μπορεί μια χώρα που αναγκάζεται να ξοδεύει για να αντιμετωπίσει υπαρκτή και υπαρξιακή απειλή να προσμετράται με τον ίδιο τρόπο με μια χώρα που βρίσκεται σε ένα απολύτως φιλικό χώρο και δεν χρειάζεται να δαπανά για την Άμυνά της».
Τέλος ο Δένδιας ενημέρωσε τον Πάλμα για την «Ατζέντα 2030», καλώντας την Κύπρο να συνεργαστεί με την Ελλάδα στο Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας.
