Του Κώστα Ράπτη
Πραγματικοί “απομονωτιστές” και πραγματικές “περιστερές” μάλλον δεν υπάρχουν στην Ουάσιγκτον – το αποτρέπει αυτό η επίγνωση του ότι η ίδια η επιβίωση των ΗΠΑ ως σταθερά ελλειμματικής δύναμης εξαρτάται από τη διαιώνιση της διεθνούς πολιτικοστρατιωτικής τους ηγεμονίας. Όμως, διαφορετικές πτέρυγες της αμερικανικές πολιτικής σκηνής έχουν διαφορετικές ιεραρχήσεις ή απλώς προτιμήσεις ως προς τα διεθνή μέτωπα που προέχουν.
Οι Δημοκρατικοί, λόγου χάριν, με όλη την αφοσίωσή τους στην υπόθεση της Ουκρανίας, δεν εμφανίζονται εξίσου θερμοί με τις πολεμικές περιπέτειες του Ισραήλ στη Μέση Ανατολή. Ή τουλάχιστον, παρά την υλική, διπλωματική και επιχειρησιακή στήριξη που προσφέρει η κυβέρνηση Μπάιντεν στο εβραϊκό κράτος, αισθάνονται αναγκαία την τήρηση δημοσίως κάποιων αποστάσεων, απευθύνοντας διαρκώς εκκλήσεις για “αυτοσυγκράτηση” και “κατάπαυση του πυρός”. Είναι αυτό αναγκαίο όχι μόνο για λόγους διεθνών δημοσίων σχέσεων, αλλά και γιατί η εκλογική βάση των Δημοκρατικών έχει μετατοπισθεί επί του θέματος, σε σχέση με ό,τι ίσχυε προ ετών.
Το ζήτημα του Ισραήλ δεν είναι πλέον αντικείμενο αυτόματης διακομματικής συναίνεσης, παρά έχει καταστεί ταυτοτικό στοιχείο της αντιπαράθεσης Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικανών. Ευθύνεται γι’ αυτό ο ίδιος ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο οποίος ήδη από το 2014 παρενέβη στα εσωτερικά των ΗΠΑ, αποδεχόμενος λ.χ. πρόσκληση των Ρεπουμπλικανών να απευθυνθεί στο Κογκρέσο, ερήμην του Λευκού Οίκου, προκειμένου να καταγγείλει την πρόθεση του τότε ενοίκου του, Μπαράκ Ομπάμα να προχωρήσει σε συμφωνία με το Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα.
Κάτι ανάλογο μοιάζει να εκτυλίσσεται μπροστά στα μάτια μας σε ό,τι αφορά τη σχέση των Ρεπουμπλικανών (βάσης και ηγεσίας) με την ουκρανική περιπέτεια. Και η αποστασιοποίηση αυτή επισφραγίσθηκε την προηγούμενη εβδομάδα με την επίσκεψη του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι στις ΗΠΑ, επ΄ αφορμής της ετήσιας Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών.
Αν ο Ζελένσκι έγινε θερμά δεκτός την Πέμπτη στον Λευκό Οίκο από τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν και την αντιπρόεδρο (και υποψήφια πρόεδρο στις εκλογές του Νοεμβρίου) Κάμαλα Χάρις, δεν υπήρξε εξίσου ευπρόσδεκτος στον Λόφο του Καπιτωλίου, καθώς ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος της ομοσπονδιακής Βουλής των Αντιπροσώπων Μάικ Τζόνσον επικαλέσθηκε κώλυμα κατά τις προγραμματισμένες επαφές του Ουκρανού προέδρου με την κοινοβουλευτική ηγεσία.
Η λυπηρή αλήθεια είναι ότι ο Ζελένσκι κατέστησε ήδη το ζήτημα της στηρίξεως προς τη χώρα του αντικείμενο της αμερικανικής προεκλογικής αντιπαράθεσης επιλέγοντας, μεσούσης της προεκλογικής περιόδου, να επισκεφθεί εργοστάσιο κατασκευής οπλισμού στη διαφιολονικούμενη πολιτεία της Πενσυλβάνια, συνοδευόμενος από τον τοπικό κυβερνήτη Τζος Σαπίρο, ένθερμο υποστηρικτή της Χάρις, τον γερουσιαστή Μπομπ Κέισι και τον βουλευτή Ματ Κάρτράιτ – άπαντες Δημοκρατικούς.
“Η επίσκεψη ήταν ξεκάθαρα μια κομματική προεκλογική εκδήλωση με στόχο να βοηθήσει τους Δημοκρατικούς και αποτελεί ξεκάθαρα παρέμβαση στις εκλογές”, κατήγγειλε ο Τζόνσον, ενώ ζήτησε από τον Ζελένσκι να αποπέμψει αμέσως την Ουκρανίδα πρεσβεύτρια στην Ουάσινγκτον, χωρίς να εξηγήσει τους λόγους.
Ήδη η Επιτροπή Εποπτείας της Βουλής των Αντιπροσώπων, όπου την πλειοψηφία έχουν οι Ρεπουμπλικάνοι, έχει ανακοινώσει ότι θα εξετάσει αν η επίσκεψη Ζελένσκι ήταν απόπειρα να χρησιμοποιηθεί ένας ηγέτης για να προωθηθεί η προεκλογική εκστρατεία της Κάμαλα Χάρις.
Ο ίδιος ο Ντόναλντ Τραμπ εκπέμπει, με τον ιδιόμορφο τρόπο του πάντοτε, ψυχρά μηνύματα προς την Ουκρανία.
“Αυτές οι πόλεις έχουν χαθεί, έχουν χαθεί και εμείς συνεχίζουμε να δίνουμε δισεκατομμύρια δολάρια σε έναν άνδρα που αρνείται να συνάψει συμφωνία, τον Ζελένσκι”, τόνισε ο Τραμπ την Τετάρτη, στη διάρκεια προεκλογικής συγκέντρωσης στη Βόρειο Καρολίνα.
“Δεν υπάρχει καμία συμφωνία που θα μπορούσε να έχει υπογράψει η οποία θα ήταν χειρότερη από την κατάσταση που έχουμε τώρα”, συνέχισε, προσθέτοντας, σε ευθεία αμφισβήτηση του κυρίαρχου αφηγήματος περί “εφικτής νίκης” της Ουκρανίας, ότι “έχουμε μια χώρα που έχει εξαλειφθεί, δεν είναι δυνατό να ανοικοδομηθεί”.
“Κάθε φορά που έρχεται στη χώρα μας, φεύγει με 60 δισ. δολάρια, πιστεύω ότι είναι ο καλύτερος έμπορος στον πλανήτη”, ειρωνεύτηκε ο Τραμπ. Και τα πράγματα δεν έγιναν καλύτερα όταν ήρθε η ώρα της συνάντησης του Ρεπουμπλικανού υποψηφίου προέδρου με τον Ζελένσκι την Παρασκευή.
Ενώ ο Ουκρανός πρόεδρος θέλησε σε αυτή τη συνάντηση να παρουσιάσει το “σχέδιο νίκης” του, ο Τραμπ από τη μεριά του αναφερόταν στις δυνατότητες κλεισίματος της ουκρανικής σύγκρουσης, κατόπιν ενεργειών του ασφαλώς, ακόμη και πριν την είσοδό του, όπως προεξοφλεί, στις 20 Ιανουαρίου στον Λευκό Οίκο.
“Έχουμε πολύ καλή σχέση”, δήλωσε ενώπιον των δημοσιογράφων για τον επισκέπτη του, προσθέτοντας ωστόσο αυτομάτως: “Έχω επίσης μια πολύ καλή σχέση, όπως ξέρετε, με τον πρόεδρο Πούτιν. Και αν νικήσουμε, νομίζω ότι μπορούμε να τα επιλύσουμε όλα πολύ γρήγορα”.
Ο εμβρόντητος Ζελένσκι παρεμβλήθηκε λέγοντας: “Ελπίζω να έχουμε περισσότερο καλές σχέσεις μεταξύ μας”. Για να λάβει την απάντηση: “Χρειάζονται δύο για να χορέψουν ταγκό”.
Ούτως ή άλλως, η συνάντηση διοργανώθηκε βιαστικά, καθώς ο Τραμπ ήταν αρχικά απρόθυμος, μετά το επεισόδιο της Πενσιλβάνια, να συναντήσει τον Ουκρανό πρόεδρο, πλην άλλαξε γνώμη μετά τη συνάντηση του τελευταίου με τη Χάρις και αφού δέχθηκε έγγραφη παράκληση Ζελένσκι, την οποία και δημοσιοποίησε.
Υπενθυμίζεται ότι ο Τραμπ έχει κατηγορηθεί ότι σε τηλεφώνημά του το 2019 εκβίασε τον Ζελένσκι με αναστολή της αποστολής αμερικανικών αντιαρματικών Javelin, προκειμένου το Κίεβο να του αποστείλει ενοχοποιητικά στοιχεία για την αργομισθία του υιού Μπάιντεν στην ουκρανική ενεργειακή εταιρεία Burisma.
Σε κάθε περίπτωση, ο Ζελένσκι έφυγε από τις ΗΠΑ μάλλον αποδυναμωμένος, παρά ενδυναμωμένος. Η εμπλοκή του στις ασυμφιλίωτες εσωτερικές αντιπαραθέσεις της προστάτιδας δύναμης ήταν μέγα λάθος.