Αποτελεί το pasokification παρελθόν; Το πάλαι ποτέ κραταιό κόμμα του Ανδρέα Παπανδρέου βρέθηκε για χρόνια μεταξύ σφύρας και άκμονος, ασθμαίνοντας να κρατηθεί όρθιο. Χρονιά ευρωεκλογών το έτος που έφυγε και το ΠΑΣΟΚ μετά την άνοδο που κατέγραψε στις βουλευτικές εκλογές του 2023, δεν κατάφερε να κερδίσει αρχικά πόντους παρά την κρίση στον ΣΥΡΙΖΑ.
Εντούτοις, το 2024 έκλεισε ανέλπιστα καλά για την Χαριλάου Τρικούπη, καθώς εκεί που ο Νίκος Ανδρουλάκης ήταν με το ένα πόδι εκτός ηγεσίας, δεχόμενος σφοδρά εσωκομματικά πυρά αμφισβήτησης, βρέθηκε στη θέση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Η πρόταση μομφής
Τον Μάρτιο του 2024, μετά από αποκαλύψεις που μιλούσαν για αλλοίωση των συνομιλιών του σταθμάρχη στην τραγωδία των Τεμπών, το ΠΑΣΟΚ παίρνει την πρωτοβουλία να καταθέσει πρόταση δυσπιστίας εναντίον της κυβέρνησης. Πρόταση με την οποία συντάσσεται σύσσωμη η αντιπολίτευση.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης έρχεται σε μετωπική σύγκρουση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Το ΠΑΣΟΚ φαίνεται να βγαίνει κερδισμένο από την κοινοβουλευτική μάχη.
Στο προσκήνιο ξανά οι υποκλοπές
Τον Απρίλιο, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας με την οποία κρίθηκε αντισυνταγματικός ο νόμος του Μαρτίου του 2021, που δεν επέτρεπε στην ΑΔΑΕ (Αρχή Διασφάλισης Απορρήτου των Επικοινωνιών) να ενημερώνει όσους είχαν τεθεί υπό παρακολούθηση, προσφεύγει εκ νέου στην Αρχή. Ο Νίκος Ανδρουλάκης ζητά να επιταχυνθούν οι διαδικασίες ώστε να ενημερωθεί για τους λόγους παρακολούθησής του από την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών.
Λίγους μήνες αργότερα και συγκεκριμένα τον Ιούλιο και ενώ η ΕΥΠ δεν συμμορφώνεται επί της ουσίας με την απόφαση του ΣτΕ, ο επικεφαλής της Χαριλάου Τρικούπη προσφεύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Ο Νίκος Ανδρουλάκης ζητά να εφαρμοστεί πλήρως και απαρέγκλιτα η απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου της χώρας προκειμένου να παραλάβει εγγράφως τους τυπικούς λόγους της παράνομης παρακολούθησής του.
Οι Ευρωεκλογές
Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών του περασμένου καλοκαιριού προκαλεί σεισμικές δονήσεις στο πολιτικό σύστημα, καθώς η αποχή αναδεικνύεται σε μεγάλο νικητή. Το ΠΑΣΟΚ λαμβάνει 12,79% και παραμένει στην 3η θέση. Αν και σε επίπεδο ποσοστών το κόμμα του πράσινου ανατέλλοντος ηλίου καταγράφει μικρή άνοδο σε σχέση με τις βουλευτικές εκλογές (11,84%), σε απόλυτο αριθμό ψήφων καταγράφει αισθητή πτώση. Τον Ιούνιο του 2023 είχε λάβει 617.487 ψήφους, ενώ στις Ευρωεκλογές ψηφίζεται από 508.431 πολίτες. Ο Ανδρέας Σπυρόπουλος δεξί χέρι του Νίκου Ανδρουλάκη και Γραμματέας του ΠΑΣΟΚ δεν εκλέγεται καν ευρωβουλευτής.
Ξεσπά κρίση. Αρκετά στελέχη του κόμματος αμφισβητούν την πορεία της Χαριλάου Τρικούπη και θεωρούν υπεύθυνο για το αρνητικό αποτέλεσμα της κάλπης τον Νίκο Ανδρουλάκη και τις επιλογές του.
Οι «μνηστήρες» και η ανακοίνωση νέων εσωκομματικών εκλογών
«Από την αείμνηστη Φώφη Γεννηματά παρέλαβα κόμμα, το μεγάλωσα και δεν θα αφήσω να γίνει συνιστώσα στα παιχνίδια κανενος». Με αυτά τα λόγια, στις 30 Ιουνίου, από το βήμα της Κεντρικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ, ο Νίκος Ανδρουλάκης σηκώνει το γάντι που του έριξαν οι εσωκομματικοί του αντίπαλοι.
Το ΠΑΣΟΚ βαδίζει προς εσωκομματικές εκλογές μετά από απόφαση του ίδιου του Ανδρουλάκη. Ο Δήμαρχος Αθήνας, Χάρης Δούκας εμφανίζεται ως το αντίπαλον δέος, ασκώντας κριτική στον επικεφαλής της Χαριλάου Τρικούπη τόσο για την λειτουργία όσο και για τον πολιτικό προσανατολισμό του κόμματος. Στην προεδρική κούρσα μπαίνουν και οι Παύλος Γερουλάνος, Μιχάλης Κατρίνης και η Νάντια Γιαννακοπούλου. Οι εκλογές ανάδειξης νέου προέδρου του Κινήματος προγραμματίζονται για τις 6 Οκτωβρίου. Δύο εβδομάδες μετά την Κ.Ε. του ΠΑΣΟΚ, η Άννα Διαμαντοπούλου ανακοινώνει την υποψηφιότητα της.
Στις 9 Σεπτεμβρίου οι υποψήφιοι καταθέτουν τις απαιτούμενες υπογραφές και επισημοποιούν τη συμμετοχή τους στην επικείμενη προεδρική εκλογή. Εκτός αναμέτρησης μένει ο Γιάννης Κανελλάκης, ο οποίος μέσω επιστολής του σημείωσε ότι διαθέτει τις 5.000 υπογραφές μελών, αλλά δεν τις κατέθεσε στην αρμόδια Επιτροπή για να προφυλάξει τα προσωπικά τους δεδομένα.
Η προεδρική κούρσα έχει μόλις ξεκινήσει και η Χαριλάου Τρικούπη φαίνεται να μπαίνει σε μια νέο περίοδο εσωκομματικής περιδίνησης.
Το πράσινο debate και η προεκλογική περίοδος
Στις 24 Σεπτεμβρίου, πραγματοποιείται η τηλεμαχία των υποψηφίων προέδρων του Κινήματος. Το όλον ΠΑΣΟΚ βγαίνει κερδισμένο, καθώς άπαντες αναγνωρίζουν το υψηλό επίπεδο πολιτικού διαλόγου. Ωστόσο, δεν λείπουν τα «καρφιά» και οι αλληλοκατηγορίες μεταξύ των 6 διεκδικητών, με τους Νίκο Ανδρουλάκη και Χάρη Δούκα να ανταλλάσσουν βαριές κουβέντες.
Οι διαφορές μεταξύ των 6 στις δημοσκοπικες μετρήσεις δείχνουν πως ο Νίκος Ανδρουλάκης προηγείται έναντι των εσωκομματικών του αντιπάλων με τις διάφορες, ωστόσο, να είναι οριακές. Η προεκλογική περίοδος είναι έντονη με τους υποψήφιους προέδρους να ξεδιπλώνουν την ατζέντα τους, ενώ δεν λείπουν τα εκατέρωθεν πυρά.
Τα αποτελέσματα της κάλπης
Στις 6 Οκτωβρίου διεξάγεται ο πρώτος γύρος των προεδρικών εκλογών. Στις κάλπες προσέρχονται περισσότεροι από 300.000 πολίτες. Νίκος Ανδρουλάκης και Χάρης Δούκας κερδίζουν το εισιτήριο για τον δεύτερο γύρο, καταγράφοντας, παρ’ όλα αυτά, απώλειες. Ο πρώτος λαμβάνει 89.288 ψήφους (29,64%) και ο δεύτερος 64.490 (21,41%).
Ο Παύλος Γερουλάνος έρχεται τρίτος πανελλαδικά αλλά καταλαμβάνει την πρώτη θέση στην περιφέρεια της Αττικής και στον Δήμο της Αθήνας. Η Άννα Διαμαντοπούλου βρίσκεται στην τέταρτη θέση, αλλά καταλαμβάνει την πρώτη θέση στη Θεσσαλονίκη και τη δεύτερη στην Αθήνα. Οι δύο υποψήφιοι αν και ηττημένοι αναβαθμίζουν την παρουσία τους στα εσωκομματικά πράγματα του ΠΑΣΟΚ.
Στις 13 Οκτωβρίου, ο Νίκος Ανδρουλάκης αναδεικνύεται εκ νέου Πρόεδρος του κόμματος κερδίζοντας τον Χάρη Δούκα. Η προεκλογική κούρσα, παρά τις αντεγκλήσεις και τις διαφωνίες, σχολιάζεται από την κοινή γνώμη με θετικό τρόπο σε αντιδιαστολή με τα όσα συμβαίνουν την ίδια περίοδο στον ΣΥΡΙΖΑ.
Η επόμενη ημέρα και το νέο πολιτικό κέντρο
Μετά από μια τρίμηνη κρίση στη Χαριλάου Τρικούπη, ο Νίκος Ανδρουλάκης καταφέρνει να περάσει τις εσωκομματικές συμπληγάδες, ωστόσο, οι βασικοί ανταγωνιστές του καθιστούν σαφές ότι δεν υπάρχει περίοδος χάριτος.
Ο αναβαπτισμένος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ προχωρά στη δημιουργία 9μελους συντονιστικού πολιτικού κέντρου. Σε αυτό συμμετέχουν Χάρης Δούκας, Παύλος Γερουλάνος, Άννα Διαμαντοπούλου, Νίκος Χριστοδουλάκης, Μιλένα Αποστολάκη, Θανάσης Γλαβίνας, Μυρτώ Σαμαρά, Κατερίνα Σολωμού, Γιάννης Βαρδακαστάνης.
Υπεύθυνη Πολιτικού Σχεδιασμού αναλαμβάνει η Άννα Διαμαντοπούλου και τον συντονισμό της Ομάδας Προγράμματος ο Λευτέρης Καρχιμάκης. Νέος εκπρόσωπος Τύπου ορίζεται ο Κώστας Τσουκαλάς. Για τη θέση του Γραμματέα της Κοινοβουλευτικής Ομάδας προτείνεται ο Δημήτρης Μπιάγκης, Βουλευτής Κέρκυρας και Κοινοβουλευτικοί Εκπρόσωποι οι Παύλος Γερουλάνος και Δημήτρης Μάντζος.
Αλλαγή σκυτάλης στην αξιωματική αντιπολίτευση
Η κρίση στον ΣΥΡΙΖΑ βαθαίνει. Η διάσπαση είναι γεγονός και το κόμμα μένει με 26 βουλευτές, 5 λιγότερους από το ΠΑΣΟΚ. Το κόμμα του πράσινου ανατέλλοντος ηλίου βρίσκεται στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης και ο Νίκος Ανδρουλάκης αρχηγός του δεύτερου πλέον κόμματος. Τα δημοσκοπικά του ποσοστά πλησιάζουν το 20% με τη Χαριλάου Τρικούπη να παίρνει διαδοχικές κοινοβουλευτικές πρωτοβουλίες, εντείνοντας το πρέσινγκ προς την κυβέρνηση.
Στις 4 Δεκεμβρίου, ο Νίκος Ανδρουλάκης περνάει την πόρτα του πρωθυπουργικού γραφείου προκειμένου να συναντηθεί με τον Κυριάκο Μητσοτάκη ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ δέχεται κριτική από τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Αλέξη Τσίπρα, οι οποίοι κάνουν λόγο για εικόνα συναίνεσης.
Λίγο πριν κλείσει η χρονιά, αποκαλύπτεται ότι στη συνάντηση ο Κυριάκος Μητσοτάκης βολιδοσκοπεί τις προθέσεις του προέδρου του ΠΑΣΟΚ αναφορικά με το ενδεχόμενο αλλαγής του εκλογικού νόμου. Η Χαριλάου Τρικούπη τοποθετείται δημόσια μετά από δημοσιεύματα, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν συμφωνεί με την αύξηση του ορίου εισόδου στη Βουλή, χωρίς ωστόσο να απορρίπτει παραμετρικές αλλαγές πάνω στην υπάρχουσα νομοθεσία με το βλέμμα στραμμένο στο ζήτημα του μπόνους.
Λίγο πριν αλλάξει το έτος, ο Νίκος Ανδρουλάκης δίνει το «παρών», ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην προσύνοδο των Ευρωπαίων σοσιαλιστών μετά από έναν χρόνο απουσίας. Οι σύντροφοι του στο PES μιλούν με θετικά λόγια για την πορεία του ελληνικού κόμματος, εκτιμώντας ότι το pasokification αποτελεί πλέον παρελθόν τόσο για το ΠΑΣΟΚ όσο και για τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά σοσιαλιστικά κόμματα.
Πλέον, το 2025 ήλθε και το ΠΑΣΟΚ μπαίνει στη νέα χρονιά έχοντας ούριο άνεμο στα πανιά του. Το ζήτημα της Προεδρίας της Δημοκρατίας φαίνεται πως θα είναι το επόμενο σημείο πολιτικής σύγκρουσης, με τον Νίκο Ανδρουλάκη να κρατά μέχρι στιγμής κλειστά τα χαρτιά του. Μένει να φανεί εάν θα συναινέσει στην πρόταση της κυβέρνησης ή θα δημιουργήσει διαύλους επικοινωνίας με τα υπόλοιπα κόμματα της προοδευτικής αντιπολίτευσης, προκειμένου να βρεθεί κοινός υποψήφιος.
Πάντως, η νέα χρονιά είναι μεταξύ άλλων και χρονιά προγραμματικού συνεδρίου για το ΠΑΣΟΚ το οποίο έχει καταστήσει σαφές ότι στόχος του είναι να βάλει πλώρη για κυβερνητική πορεία. Θα τα καταφέρει; Ίδωμεν…
