Το 2025 ήταν η χρονιά που οι κεντρικές τράπεζες σταμάτησαν να κινούνται σαν «σμήνος» και άρχισαν να χαράζουν ξεχωριστές πορείες, με βάση τρεις πολύ πρακτικές μεταβλητές: πόσο γρήγορα έπεσε ο πληθωρισμός, πόσο άντεξε η αγορά εργασίας και πόσο «ευάλωτη» ήταν η ανάπτυξη σε επιτόκια και πιστωτικές συνθήκες. Η κοινή εμπειρία της πληθωριστικής έκρηξης 2021–2023 άφησε πίσω της ένα κοινό τραύμα: κανείς δεν θέλει να κατηγορηθεί ότι «χαλάρωσε νωρίς» και ξαναάναψε τη φωτιά. Όμως, το 2025 απέδειξε ότι το ίδιο φάρμακο δεν κάνει για όλους.
Στην πράξη, ο κόσμος χωρίστηκε σε τέσσερις «σχολές» νομισματικής πολιτικής:
- όσοι γύρισαν σε καθαρό κύκλο μειώσεων, 2) όσοι κράτησαν στάση αναμονής με ρητορική “higher for longer αλλά όχι για πάντα”, 3) όσοι έκαναν την πιο δύσκολη δουλειά—ομαλοποίηση μετά από χρόνια υπερ-χαλάρωσης, και 4) όσοι πάλευαν με ειδικές κρίσεις (νόμισμα, εμπιστοσύνη, πολιτικό ρίσκο) όπου τα επιτόκια λειτουργούν σαν «συρματόπλεγμα» άμυνας.
Η Fed Το 2025 ως μάθημα ισορροπίας και «διαχείρισης κινδύνων»
Στις ΗΠΑ, η Federal Reserve μπήκε στο 2025 κουβαλώντας δύο αντιφατικά δεδομένα: αφενός ο πληθωρισμός είχε ξεφουσκώσει αρκετά ώστε να ανοίγει παράθυρο χαλάρωσης, αφετέρου η οικονομία δεν έδειχνε να «σπάει» με τον τρόπο που θα δικαιολογούσε επιθετικές μειώσεις. Η Fed, λοιπόν, επέλεξε αυτό που ξέρει να κάνει καλύτερα πολιτικά και τεχνοκρατικά: να αγοράσει χρόνο και να μειώνει με προσεκτικά βήματα, παρουσιάζοντάς το ως διαχείριση ισορροπίας κινδύνων.
Χαρακτηριστικό σημείο ήταν η κίνηση του Δεκεμβρίου: η Fed μείωσε το εύρος-στόχο των fed funds κατά 25 μ.β. στο 3,50%–3,75%, επικαλούμενη «μετατόπιση στην ισορροπία κινδύνων» και αυξημένη αβεβαιότητα, με ταυτόχρονη διατύπωση ότι οι επόμενες αποφάσεις θα εξαρτηθούν από τα δεδομένα. Αυτό είναι ο ορισμός του “cut, but keep the whip”: δίνεις ανάσα χωρίς να υπόσχεσαι τίποτα.
Το άλλο μήνυμα του 2025 για τη Fed δεν ήταν μόνο το επιτόκιο, αλλά και η λειτουργία της αγοράς χρήματος: όταν οι αποθεματικοί λογαριασμοί πλησιάζουν «το όριο άνεσης», η Fed προτιμά να προλάβει τριβές στη ρευστότητα παρά να παίξει με τη φωτιά. Η αναφορά ότι θα προχωρήσει σε αγορές βραχυπρόθεσμων Treasuries «όπως χρειάζεται» για να διατηρεί άφθονα αποθέματα δείχνει μια Fed που δεν θέλει επανάληψη μικρών επεισοδίων έντασης στη διατραπεζική αγορά.
Η στρατηγική σε μία φράση: «Μειώνω όσο χρειάζεται για να μη στραγγαλίσω την οικονομία, αλλά κρατάω τη ρητορική σφιχτή για να μη μου ξεφύγουν οι προσδοκίες».
Η ΕΚΤ Η “νίκη” του 2% δεν σημαίνει πανηγύρι
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα το 2025 κινήθηκε πιο “ευρωπαϊκά”: λιγότερο θέατρο, περισσότερη θεσμική πειθαρχία. Με τον πληθωρισμό να έχει πλησιάσει αρκετά τον στόχο, η ΕΚΤ βρέθηκε σε δίλημμα: να συνεχίσει να χαλαρώνει ώστε να βοηθήσει την ανάπτυξη ή να σταματήσει για να σιγουρέψει ότι ο πυρήνας (και ειδικά οι υπηρεσίες/μισθοί) δεν θα ξαναγίνουν πρόβλημα.
Το αποτέλεσμα ήταν μια στρατηγική «σταθεροποίησης» του κύκλου: στο τέλος του 2025 κράτησε αμετάβλητα τα βασικά της επιτόκια, με το deposit facility στο 2,00%. Με άλλα λόγια: “πάγωμα” για να δει αν η αποκλιμάκωση έχει βάθος.
Η ΕΚΤ, σε αντίθεση με τη Fed, έχει ένα πιο σύνθετο πολιτικό πεδίο μάχης: διαφορετικές οικονομίες, διαφορετική ένταση στεγαστικού προβλήματος, διαφορετική ευαισθησία στο κόστος δανεισμού, και μια πραγματικότητα όπου οι μισθολογικές πιέσεις στις υπηρεσίες κάνουν την επιστροφή στο 2% λιγότερο «καθαρή» από όσο φαίνεται στους τίτλους. Αυτό εξηγεί γιατί το 2025 η ΕΚΤ έμοιαζε να λέει: “το 2% το βλέπω, αλλά δεν το εμπιστεύομαι ακόμη”.
Η στρατηγική σε μία φράση: «Κρατάω το τιμόνι ακίνητο, γιατί ο τελευταίος χιλιόμετρος του πληθωρισμού είναι ο πιο ύπουλος».
Τράπεζα της Αγγλίας Κόβει, αλλά με εσωτερική ένταση
Η BoE το 2025 ήταν ίσως το πιο καθαρό παράδειγμα “κόβω, αλλά με νεύρο”. Ο πληθωρισμός υποχωρούσε, αλλά όχι τόσο «άνετα» όσο θα ήθελε, ενώ η οικονομία έδειχνε κόπωση. Στα μέσα Δεκεμβρίου, η BoE μείωσε το Bank Rate κατά 25 μ.β. στο 3,75% — και το έκανε με οριακή πλειοψηφία (5–4). Αυτό δεν είναι λεπτομέρεια: είναι σήμα ότι μέσα στην ίδια την Επιτροπή υπήρχε πραγματική σύγκρουση ανάμεσα στον φόβο αναθέρμανσης του πληθωρισμού και την ανάγκη στήριξης της δραστηριότητας.
Η στρατηγική σε μία φράση: «Χαλαρώνω προσεκτικά, γιατί το λάθος εδώ πληρώνεται διπλά—και σε πληθωρισμό και σε αξιοπιστία».
Ιαπωνία Η μεγάλη “έξοδος” από την εποχή του μηδενός
Η Τράπεζα της Ιαπωνίας το 2025 έπαιξε σε άλλη πίστα: δεν έκανε απλώς fine-tuning. Έκανε ιστορική ομαλοποίηση μετά από δεκαετίες σχεδόν μηδενικών επιτοκίων και τεράστιας νομισματικής στήριξης. Το γεγονός ότι ανέβασε το βραχυπρόθεσμο επιτόκιο γύρω στο 0,75% (από 0,50%) και μάλιστα στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων περίπου 30 ετών δείχνει ότι το 2025 ήταν έτος «αλλαγής καθεστώτος».
Η Ιαπωνία έχει έναν μόνιμο φόβο: ότι αν σφίξει πολύ, θα σκοτώσει μια ανάκαμψη που ιστορικά ήταν εύθραυστη. Όμως το 2025 το μείγμα μισθολογικών αυξήσεων και επίμονου πληθωρισμού έδωσε πολιτικό χώρο στην BoJ να πει: “δεν είμαστε πια στην εποχή του αποπληθωρισμού”. Το πρόβλημα είναι πως κάθε βήμα της BoJ επηρεάζει και τον υπόλοιπο κόσμο μέσω των ιαπωνικών κεφαλαίων: όταν τα εγχώρια επιτόκια ανεβαίνουν, μέρος του χρήματος που ήταν «παρκαρισμένο» σε ξένα ομόλογα μπορεί να επιστρέψει στην Ιαπωνία, πιέζοντας αποδόσεις διεθνώς.
Η στρατηγική σε μία φράση: «Ομαλοποιώ μεθοδικά, γιατί η παλιά πολιτική δεν είναι πια βιώσιμη».
Κίνα Σταθερότητα επιτοκίων, στήριξη μέσω “στοχευμένων εργαλείων”
Η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας κινήθηκε το 2025 με προτεραιότητα τη σταθερότητα και τη διαχείριση μιας δύσκολης μετάβασης: αδύναμη εσωτερική ζήτηση, συνεχές βάρος από την αγορά ακινήτων, και εξωτερικές πιέσεις από εμπορικές εντάσεις. Αντί για μεγάλες κινήσεις «σοκ», η PBoC έδειξε προτίμηση σε σταθερά βραχυπρόθεσμα εργαλεία και διατήρηση των βασικών δεικτών σε χαμηλά επίπεδα, με το πλαίσιο να στηρίζεται σε επιτόκια όπως το 7ήμερο reverse repo και τα LPR.
Η κινεζική προσέγγιση είναι ουσιαστικά “credit guidance”: δεν θέλουν απαραίτητα να ρίξουν απότομα τα επιτόκια, όσο να κατευθύνουν τη ρευστότητα εκεί που τους πονάει (βιομηχανία, τεχνολογία, υποδομές, επιλεγμένη στήριξη), χωρίς να ανοίξουν νέο γύρο φούσκας.
Η στρατηγική σε μία φράση: «Κρατάω το σύστημα όρθιο με χειρουργικά εργαλεία, όχι με γενικευμένη πλημμύρα ρευστότητας».
Ελβετία Το “μηδέν” ως επιλογή αμυντικής σταθερότητας
Η SNB ξεχώρισε το 2025 με μια σχεδόν “αντι-εποχική” στάση: κράτησε το policy rate στο 0%. Σε άλλες εποχές αυτό θα ακουγόταν σαν υπερβολική χαλαρότητα. Στο ελβετικό πλαίσιο, όμως, είναι εργαλείο διαχείρισης νομίσματος και πληθωρισμού, σε μια οικονομία που συχνά εισάγει αποπληθωρισμό μέσω ισχυρού φράγκου. Η SNB επανέλαβε επίσης ότι είναι έτοιμη να δραστηριοποιηθεί στην αγορά συναλλάγματος αν χρειαστεί.
Η στρατηγική σε μία φράση: «Δεν κυνηγάω “υψηλά επιτόκια” για να δείξω πυγμή—κυνηγάω σταθερότητα τιμών και ισορροπία στο νόμισμα».
Καναδάς και Αυστραλία Πειθαρχία με προσεκτική χαλάρωση και «παύσεις»
Ο Καναδάς το 2025 βρέθηκε σε πιο καθαρό κύκλο χαλάρωσης σε σχέση με τις ΗΠΑ, καταλήγοντας στο 2,25% για το overnight rate στο τέλος της χρονιάς, μετά από διαδοχικές μειώσεις μέσα στο 2025. Η λογική ήταν απλή: ο πληθωρισμός υποχωρεί, η ανάπτυξη θέλει στήριξη, και η αξιοπιστία του 2% παραμένει άγκυρα.
Η Αυστραλία, αντίθετα, έδειξε μίγμα «μείωσης και παύσης»: το cash rate target διαμορφώθηκε στο 3,60%, με προηγούμενες μειώσεις μέσα στο 2025 και στη συνέχεια παραμονή σε αυτό το επίπεδο προς το τέλος της χρονιάς. Το μήνυμα: δεν υπάρχει λόγος να τρέξεις, όταν η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού έχει “θορύβους”.
Τι σημαίνει συνολικά το 2025 Μια νέα εποχή “κατακερματισμένης” νομισματικής πολιτικής
Το 2025 επιβεβαίωσε κάτι που οι αγορές υποψιάζονταν: ο συγχρονισμός των κεντρικών τραπεζών ήταν προϊόν ενός κοινού σοκ (ενέργεια, εφοδιαστικές αλυσίδες, δημοσιονομικές παρεμβάσεις). Μόλις το σοκ έσβησε, η πραγματική οικονομική ταυτότητα κάθε περιοχής επέστρεψε στο προσκήνιο. Και μαζί της επέστρεψαν τα τοπικά προβλήματα:
- Στις ΗΠΑ, η εμμονή στην αγορά εργασίας και στις χρηματοπιστωτικές συνθήκες.
- Στην Ευρωζώνη, η μάχη με το μισθολογικό/υπηρεσιακό “sticky” κομμάτι του πληθωρισμού.
- Στην Ιαπωνία, η ιστορική έξοδος από το μηδέν χωρίς να τιναχτεί η αγορά ομολόγων.
- Στην Κίνα, η ανάγκη για ανάπτυξη χωρίς νέα φούσκα.
- Στην Ελβετία, η ιδιαιτερότητα του νομίσματος και ο κίνδυνος εισαγόμενου αποπληθωρισμού.
Αυτός ο κατακερματισμός είναι το «υλικό» που θα χτίσει το 2026.
Πρόβλεψη για το 2026 Προς πιο πολλές μειώσεις, αλλά με άνισο ρυθμό
Αν πρέπει να το πούμε ωμά: το 2026 δύσκολα θα είναι χρονιά ενιαίας κατεύθυνσης. Θα είναι χρονιά διαφορετικών ρυθμών χαλάρωσης—και σε ορισμένες περιπτώσεις, συνέχισης σύσφιξης.
ΗΠΑ Πιθανή συνέχιση μειώσεων, αλλά όχι «καταιγίδα»
Με δεδομένο ότι η Fed ήδη έκοψε στο 3,50%–3,75% και κρατά το πλαίσιο “data dependent”, το πιθανότερο σενάριο για το 2026 είναι συνέχιση μειώσεων με σταδιακό βηματισμό—όχι επειδή η Fed θα ερωτευτεί τη χαλάρωση, αλλά επειδή θα θέλει να κρατήσει την οικονομία σε «ήπια προσγείωση» χωρίς να ρισκάρει επαναφορά πληθωριστικών προσδοκιών. Αν ο πληθωρισμός στις υπηρεσίες και οι μισθοί επιμείνουν, η Fed θα φρενάρει. Αν η ανεργία ανέβει γρηγορότερα, θα επιταχύνει. Το 2026 για τη Fed θα είναι χρονιά «διαχείρισης εύρους» και όχι νέου μεγάλου κύκλου.
Ευρωζώνη Μικρός χώρος για χαλάρωση, με προϋπόθεση τους μισθούς
Η ΕΚΤ, με deposit στο 2,00% στο τέλος του 2025, έχει θεωρητικά περιθώριο να κόψει κι άλλο αν η ανάπτυξη υποχωρήσει ή αν ο πυρήνας δείξει καθαρή αποκλιμάκωση. Όμως το βασικό εμπόδιο είναι το ίδιο: υπηρεσίες και μισθολογικές πιέσεις. Αν αυτά «μαλακώσουν», το 2026 μπορεί να δούμε επιλεκτικές μειώσεις. Αν όχι, θα δούμε παρατεταμένη ακινησία.
Ηνωμένο Βασίλειο Περισσότερες μειώσεις, αλλά με υψηλή μεταβλητότητα
Η BoE ήδη έδειξε πόσο διχασμένη μπορεί να είναι. Το πιθανότερο για το 2026 είναι περισσότερες μειώσεις, αλλά με διαστήματα παύσης, γιατί η BoE φοβάται την «αναβίωση» πληθωρισμού περισσότερο από άλλους. Με άλλα λόγια, το 2026 μπορεί να είναι ζιγκ-ζαγκ ρητορικής, ακόμη κι αν η κατεύθυνση παραμένει καθοδική.
Ιαπωνία Συνέχιση ομαλοποίησης, με ρίσκο διεθνών επιπτώσεων
Η BoJ άνοιξε μια πόρτα που δύσκολα ξανακλείνει. Το 2026 έχει σοβαρή πιθανότητα να φέρει νέες αυξήσεις (ή τουλάχιστον συνέχιση ομαλοποίησης), αν ο πληθωρισμός και οι μισθοί παραμείνουν πάνω από τα όρια άνεσης. Αυτό είναι το μεγάλο “wild card” για τις παγκόσμιες αγορές ομολόγων: η Ιαπωνία έχει το βάρος να μετακινεί κεφάλαια διεθνώς.
Κίνα Περισσότερη στήριξη, αλλά όχι «δωρεάν χρήμα»
Το 2026 η Κίνα πιθανότατα θα πιέζεται να στηρίξει ανάπτυξη και εμπιστοσύνη, άρα το bias θα είναι προς χαλαρότερες συνθήκες—είτε με σταθεροποίηση/μικρές μειώσεις επιτοκίων είτε, πιθανότερα, με στοχευμένα εργαλεία ρευστότητας και πιστωτική καθοδήγηση. Το κλειδί θα είναι το νόμισμα και οι εξωτερικές πιέσεις: αν οι εμπορικές εντάσεις αυξηθούν, η PBoC θα προσέχει διπλά για να μη δημιουργήσει φυγή κεφαλαίων.
Ελβετία Το μηδέν μπορεί να κρατήσει περισσότερο απ’ όσο νομίζει η αγορά
Με policy rate στο 0%, η SNB έχει την «πολυτέλεια» να περιμένει, ειδικά αν ο πληθωρισμός παραμείνει πολύ χαμηλός και το φράγκο πιέζει τις τιμές. Το 2026 μπορεί να συνεχίσει στο ίδιο μοτίβο, με το FX εργαλείο πάντα στο τραπέζι.
Το συμπέρασμα Το 2026 θα είναι χρονιά “διαφορών”, όχι ομοφωνίας
Αν το 2024–2025 ήταν η μετάβαση από τον πόλεμο κατά του πληθωρισμού στη φάση της “λεπτής ρύθμισης”, το 2026 θα είναι η χρονιά που οι κεντρικές τράπεζες θα κριθούν για κάτι πιο δύσκολο: αν μπορούν να μειώνουν χωρίς να χάσουν τον έλεγχο των προσδοκιών και χωρίς να προκαλέσουν νέες ανισορροπίες (φούσκες, υπερβολικό ρίσκο, νέο κύμα πληθωρισμού υπηρεσιών).
Με απλά λόγια: το 2025 έδειξε τους δρόμους. Το 2026 θα δείξει ποιος είχε σχέδιο και ποιος απλώς ακολουθούσε την αγορά.
