Τίτλους ιδιοκτησίας θα μπορούν να αποκτήσουν από τις 31 Οκτωβρίου οι ιδιοκτήτες που έχουν καταπατήσει ακίνητα σε όλη τη χώρα, καθώς ανοίγει η πλατφόρμα για όλες τις περιφέρειες της Ελλάδας.
Ήδη «τρέχουν», από τις αρχές του τρέχοντος μηνός, οι αιτήσεις από τους ενδιαφερόμενους για ακίνητα στις Περιφερειακές Ενότητες Αιτωλοακαρνανίας, Αρκαδίας, Έβρου, Εύβοιας, Ηρακλείου, Ιωαννίνων, Καρδίτσας, Κέρκυρας, Λάρισας, Λασιθίου, Λέσβου, Μαγνησίας, Ξάνθης, Πιερίας, Ρεθύμνου, Σάμου, Τρικάλων, Φθιώτιδας, Χανίων και Χίου.
Στο πλαίσιο καθολικής εφαρμογής του νέου καθεστώτος στις 31 Οκτωβρίου θα είναι πλέον διαθέσιμη για όλες τις υπόλοιπες Περιφερειακές Ενότητες της χώρας, ενώ η προθεσμία θα λήγει στις 31 Οκτωβρίου 2025.
Επισημαίνεται ότι το τίμημα εξαγοράς εξοφλείται είτε εφάπαξ είτε σε 60 ισόποσες άτοκες μηνιαίες δόσεις, με ελάχιστο ποσό τα 100 ευρώ, ενώ υπάρχουν εκπτώσεις έως και 80% στη συνολική αξία. Ωστόσο για την υποβολή της αίτησης στη νέα πλατφόρμα οι ενδιαφερόμενοι-δικαιούχοι θα πρέπει να πληρώσουν παράβολο 300 ευρώ.
Ποιοι έχουν δικαίωμα εξαγοράς
Για την εξαγορά δικαίωμα έχουν οι ιδιώτες που κατέχουν τα ακίνητα πάνω από τουλάχιστον 30 ή 40 χρόνια ανά περίπτωση. Το ύψος του τιμήματος θα καθορίζεται με βάση την αντικειμενική τιμή του ακινήτου και μειώνεται κλιμακωτά ανάλογα με τον χρόνο κατοχής, το εάν ο κάτοχος ανήκει σε αδύναμη οικονομικά ή ευάλωτη ομάδα του πληθυσμού, το ύψος του εισοδήματός του και το είδος του ακινήτου.
Σε κάθε περίπτωση οι αιτούντες μπορούν να μπουν για να υποβάλλουν αίτηση, κάνοντας χρήση κωδικών taxisnet. Η πρόσβαση γίνεται μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr) στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://aeda.apps.gov.gr.
Στην αίτηση εξαγοράς αναγράφονται το ονοματεπώνυμο, ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.), ο αριθμός τηλεφώνου, η ταχυδρομική διεύθυνση, η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του αιτούντος, καθώς και το προς εξαγορά δημόσιο ακίνητο, με επίκληση του παρόντος νόμου, κατά περίπτωση. Εάν η αίτηση υποβάλλεται για λογαριασμό νομικού προσώπου συμπληρώνονται τα αντίστοιχα στοιχεία του νόμιμου εκπροσώπου του.
Τα 3 στάδια ελέγχου
Η αίτηση εξαγοράς εξετάζεται σε τρία στάδια:
- έλεγχος πληρότητας φακέλου, που γίνεται από τη Διεύθυνση Δημόσιας Περιουσίας
- έλεγχος ουσιαστικού περιεχομένου του φακέλου, που γίνεται από την αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία,
- έλεγχος συνδρομής των προϋποθέσεων , για την εξαγορά του δημόσιου κτήματος, που γίνεται από την ειδική Επιτροπή.
Για κάθε νέα αίτηση δημιουργείται ψηφιακός φάκελος, ενώ μετά την οριστική υποβολή παρέχεται στην πλατφόρμα η δυνατότητα παρακολούθησης της αίτησης εξαγοράς σε κάθε στάδιο, στο οποίο μπορεί να βρίσκεται μέχρι την έγκριση ή την απόρριψή της.
Για κάθε αίτηση εμφανίζεται:
- ο μοναδικός κωδικός της αίτησης,
- ο Α.Φ.Μ. του φυσικού ή νομικού προσώπου που υποβάλλει την αίτηση,
- η κατάσταση της αίτησης,
- οι δυνατές ενέργειες (προβολή/επεξεργασία/διαγραφή).
Η Επιτροπή Εξαγοράς, προβαίνει στον έλεγχο, μέσω του πληροφοριακού συστήματος της αίτησης εξαγοράς και των δικαιολογητικών λαμβάνοντας υπόψη της το συνοπτικό σημείωμα της Κτηματικής Υπηρεσίας για την αποδοχή ή την απόρριψη της αίτησης εξαγοράς.
Εάν διαπιστωθούν ελλείψεις, ο φάκελος επιστρέφεται στον αιτούντα αυτόματα από το Ο.Π.Σ., για να τον συμπληρώσει και να προβεί στην επανυποβολή του προς την Επιτροπή, προκειμένου να συνεχιστεί ο έλεγχος.
Εάν ο αιτών δεν συμπληρώσει τα ελλείποντα δικαιολογητικά εντός της προθεσμίας της, η αίτηση εξαγοράς αρχειοθετείται αυτόματα και ο αιτών ενημερώνεται σχετικά μέσω μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Η έγκριση της αίτησης και το τίμημα
Η Επιτροπή, αφού ελέγξει ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την εξαγορά του δημόσιου κτήματος, προτείνει αιτιολογημένα την έγκριση ή την απόρριψη της αίτησης. Εάν η αίτηση εξαγοράς αφορά ακίνητο που ανήκει στην ιδιοκτησία του Ταμείου Εθνικής Άμυνας (Τ.ΕΘ.Α.), η αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία ζητεί τη σύμφωνη γνώμη από το τελευταίο.
Από την πλευρά του το αρμόδιο όργανο του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών προχωρά στην έκδοση είτε απορριπτικής απόφασης είτε πιστοποιητικού εξαγοράς, τα οποία ενσωματώνονται στον ψηφιακό φάκελο της αίτησης.
Το τίμημα της εξαγοράς θα υπολογίζεται με βάση τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων και κοινωνικά κριτήρια (για ευπαθείς ομάδες, πολύτεκνους, άτομα με αναπηρία). Επιπρόσθετα, το τίμημα εξαγοράς σε ειδικές περιπτώσεις αμφισβήτησης της κυριότητας του δημοσίου ακινήτου διαμορφώνεται με έκπτωση:
- 50% για αιτούντα που έχει αναγνωρισθεί από πρωτοβάθμιο δικαστήριο ως κύριος του ακινήτου ή που έχει αναγραφεί ως κύριος στις πρώτες κτηματολογικές εγγραφές και έχει ασκηθεί αγωγή από το Δημόσιο ή δεν έχει παρέλθει η προθεσμία άσκησης αγωγής.
- 70% αν ο αιτών έχει ασκήσει ένδικο μέσο κατά δικαστικής απόφασης για την αναγνώριση της κυριότητας του ακινήτου έως την 31η.12.2022.
- Ειδική πρόβλεψη υπάρχει για ακίνητο που καλύπτει τις στεγαστικές ανάγκες του αιτούντα ή του αρχικού δικαιοπαρόχου ως αποτέλεσμα μαζικής εγκατάστασης πληθυσμιακών ομάδων πριν το 1964. Σε αυτή την περίπτωση το τίμημα αντιστοιχεί στο 20% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.
Οι προϋποθέσεις
Βασική προϋπόθεση του δικαιώματος υποβολής αίτησης εξαγοράς, είναι η άσκηση από τον ίδιο τον αιτούντα ή τους δικαιοπαρόχους, επί δημοσίου ακινήτου, αδιαλείπτως κατοχή:
α) επί 30 τουλάχιστον έτη με τίτλο,
β) επί 40 τουλάχιστον έτη χωρίς τίτλο, εφόσον ο αιτών χρησιμοποιεί το ακίνητο ως την κύρια κατοικία του ή ως βοηθητικό χώρο αυτής ή για να ασκεί τουριστική, βιοτεχνική, βιομηχανική, εμπορική ή αγροτική δραστηριότητα,
γ) η δήλωση του ακινήτου στο έντυπο «Ε9» για τα 5 τουλάχιστον έτη που προηγούνται της αίτησης, προκειμένου να είναι σαφές ότι οι αιτούντες θεωρούσαν πως το ακίνητο είναι δικό τους.
