Η ελληνική ναυτιλία δεν είναι απλώς μία από τις ισχυρότερες του κόσμου, είναι ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης. Με τεράστιο μερίδιο στον παγκόσμιο και ευρωπαϊκό στόλο και με σταθερές εισφορές δισεκατομμυρίων ευρώ στην ελληνική οικονομία και κοινωνία, οι Eλληνες εφοπλιστές συνεχίζουν να καθορίζουν τον παγκόσμιο χάρτη της ναυτιλίας.
Τα νεότερα στοιχεία της Ενωσης Ελλήνων Εφοπλιστών (ΕΕΕ) αποτυπώνουν την έκταση αυτής της ηγεμονίας και τη στρατηγική σημασία του κλάδου για τη χώρα. Η ελληνική ναυτιλία παραμένει ακλόνητη στην κορυφή της παγκόσμιας ναυτιλιακής βιομηχανίας κατέχοντας το 20% της παγκόσμιας χωρητικότητας και διατηρώντας ηγετικό ρόλο σε όλους τους βασικούς τομείς μεταφοράς φορτίου.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΕΕ, ο ελληνόκτητος στόλος:
■ Κατέχει το 25% του παγκόσμιου στόλου χύδην ξηρού φορτίου
■ Ελέγχει το 30% του παγκόσμιου στόλου δεξαμενόπλοιων
■ Κατέχει το 25% του παγκόσμιου στόλου LNG carriers (υγροποιημένου φυσικού αερίου)
Η πρωτοκαθεδρία της Ελλάδας ενισχύεται ακόμη περισσότερο στο ευρωπαϊκό πλαίσιο καθώς ο ελληνικός στόλος:
■ Αντιπροσωπεύει το 61% της συνολικής χωρητικότητας της ναυτιλίας της Ε.Ε.
■ Αντιστοιχεί στο 81% των bulk carriers και στο 79% των LNG carriers της Ε.Ε.
■ Κατέχει το 77% των δεξαμενόπλοιων της Ε.Ε.
Πέρα από τη διεθνή παρουσία, η ελληνική ναυτιλία αποτελεί βασικό πυλώνα για την εθνική οικονομία. Μόνο το 2024 οι εισροές συναλλάγματος από τη ναυτιλία ξεπέρασαν τα 18 δισ. ευρώ, ενώ τα τελευταία 10 χρόνια η συνολική συνεισφορά της ξεπέρασε τα 150 δισ. ευρώ. Υπολογίζεται ότι ο κλάδος συμβάλλει περίπου 8% στο ελληνικό ΑΕΠ και στηρίζει περίπου 200.000 θέσεις εργασίας.
Η κοινωνική συνεισφορά είναι επίσης σημαντική:
■ 50 εκατ. ευρώ για τις πληγείσες περιοχές της Θεσσαλίας (2024-2025)
■ Περισσότερα από 110 εκατ. ευρώ συνολικής προσφοράς την τελευταία δεκαετία
■ Υποτροφίες αξίας 1 εκατ. ευρώ για το ακαδημαϊκό έτος 2024-2025
Οι αριθμοί αυτοί αναδεικνύουν την ελληνική ναυτιλία όχι μόνο ως οικονομική υπερδύναμη, αλλά και ως κοινωνικό εταίρο με διαρκή προσφορά. Σε έναν κόσμο γεωπολιτικών ανακατατάξεων και παγκόσμιων προκλήσεων, η Ελλάδα συνεχίζει να διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στις θάλασσες και να στηρίζει έμπρακτα την οικονομία και την κοινωνία της.
H Μελίνα Τραυλού
Στο μεταξύ, η πρόεδρος της ΕΕΕ, Μελίνα Τραυλού, απηύθυνε μία σπουδαίας σημασίας ομιλία στη διάρκεια της συνεδρίασης του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ με θέμα την ασφάλεια στη ναυσιπλοΐα, η οποία πραγματοποιήθηκε με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να προεδρεύει, αναδεικνύοντας τη ζωτική σημασία της ναυτιλίας και την επιτακτική ανάγκη για παγκόσμια συνεργασία στην ενίσχυση της θαλάσσιας ασφάλειας.
Η παρέμβασή της κινήθηκε σε τέσσερις βασικούς άξονες:
1/ Τόνισε ότι η ναυτιλία αποτελεί τον «αθόρυβο προστάτη» της παγκόσμιας ευημερίας μεταφέροντας το 90% του παγκόσμιου εμπορίου και υποστηρίζοντας τη διανομή βασικών αγαθών και επικοινωνιακών υποδομών, με την Ελλάδα στην ηγετική θέση του παγκόσμιου στόλου.
2/ Ανέδειξε τη συμβολή της ναυτιλίας σε περιόδους κρίσεων, όπως η πανδημία ή η μεταναστευτική κρίση, επισημαίνοντας τις ανθρώπινες θυσίες των ναυτικών και την αδυναμία του συστήματος να τους στηρίξει επαρκώς.
3/ Περιέγραψε με ρεαλισμό τη νέα εποχή κινδύνων: πειρατεία, γεωπολιτικά χτυπήματα, εγκληματικότητα και κυβερνοεπιθέσεις, τονίζοντας ότι η ναυτιλία στοχοποιείται άδικα και λειτουργεί κάτω από συνεχή απειλή.
4/ Προέτρεψε σε παγκόσμια σύμπραξη υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, ενσωματώνοντας τη φωνή της ναυτιλίας στις αποφάσεις και μεταβαίνοντας από την αντίδραση στην πρόληψη.
«Η Ελλάδα είναι ένα έθνος θαλασσινό, στην ταυτότητα και την Ιστορία. Η ελληνική ναυτιλία αποτελεί το 20% της παγκόσμιας και το 61% της ευρωπαϊκής ναυτιλιακής δύναμης. Αυτό δεν είναι μόνο εθνική υπερηφάνεια. Είναι απόδειξη του διαχρονικού ελληνικού αποτυπώματος στην αριστεία της ναυτιλίας».
Για την παγκόσμια σημασία της ναυτιλίας επεσήμανε:
«■ Η ασφάλεια των θαλασσών μάς αφορά όλους. Είναι ένα κρίσιμο, αλλά συχνά παραμελημένο ζήτημα. Οι θάλασσες δεν είναι απλώς σύνορα· είναι η αρτηρία του παγκόσμιου εμπορίου και της σταθερότητας.
■ 110.000 πλοία διακινούν το 90% του παγκόσμιου εμπορίου. Περισσότεροι από 12 δισεκατομμύρια τόνοι αγαθών μεταφέρονται κάθε χρόνο – τρόφιμα, φάρμακα, ενέργεια, πρώτες ύλες.
■ Ακόμα και το 1,3 εκατομμύριο χιλιόμετρα καλωδίων επικοινωνίας και ηλεκτροδότησης πλοία τα έχουν τοποθετήσει».
Εστίασε ακόμη στον κομβικής σημασίας ρόλο των ναυτικών:
«Στην καρδιά της βιομηχανίας μας στέκονται σχεδόν 2 εκατομμύρια ναυτικοί. Χωρίς αυτούς ο κόσμος μας κυριολεκτικά θα κατέρρεε μέσα σε 90 ημέρες».
Για τη συμβολή της ναυτιλίας σε παγκόσμιες κρίσεις ανέφερε ότι είναι κάτι περισσότερο από μέσο εμπορίου· είναι αθόρυβος προστάτης της παγκόσμιας ευημερίας.
«Στην πανδημία, όταν όλα σταμάτησαν, εμείς κρατήσαμε τις αλυσίδες εφοδιασμού ζωντανές. Ομως, οι ναυτικοί μας απομονώθηκαν και στερήθηκαν βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, όπως η ιατρική περίθαλψη». Και συνέχισε: «Σε ανθρωπιστικές κρίσεις, όπως η μετανάστευση, συμμετέχουμε σε διασώσεις. Ομως, τα εμπορικά πλοία δεν είναι ούτε σχεδιασμένα, ούτε εξοπλισμένα για τέτοιες αποστολές. Κάνουμε το καθήκον μας, αλλά τα κράτη πρέπει να αναλάβουν τη δική τους ευθύνη».
Κυβερνοασφάλεια
Για τις νέες απειλές από την πειρατεία στην κυβερνοασφάλεια σχολίασε:
«Σήμερα, οι κίνδυνοι δεν είναι μόνο οι θάλασσες. Η ναυτιλία οπλοποιείται – οικονομικά, πολιτικά και φυσικά. Η πειρατεία επιστρέφει με 116 περιστατικά το 2024, αύξηση 50%. Εμπορικά πλοία πλήττονται από στρατιωτικά όπλα.
Μέλη πληρωμάτων σκοτώνονται ή καταλήγουν όμηροι. Ναρκωτικά, όπλα, άνθρωποι διακινούνται από εγκληματικά δίκτυα. Και τώρα, η νέα απειλή: οι κυβερνοεπιθέσεις».
Και πρόσθεσε: «Η Τεχνητή Νοημοσύνη και η ψηφιακή παρακολούθηση κάνουν τα πλοία ευάλωτους στόχους. Μια μόνο επίθεση μπορεί να φέρει καταστροφή. Παρ’ όλα αυτά εμείς συνεχίζουμε. Ανανεώνουμε συνεχώς τις πρακτικές ασφαλείας, συνεργαζόμαστε με ναυτικές δυνάμεις, υιοθετούμε μέτρα προστασίας – ακόμα και οπλισμένους φρουρούς. Ομως, δεν μπορούμε και δεν πρέπει να επωμιζόμαστε το βάρος μόνοι μας. Η ανθεκτικότητά μας δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Πρέπει να διασφαλίζεται».
Διεθνής συνεργασία
Η πρόεδρος της ΕΕΕ έκανε έκκληση για διεθνή συνεργασία και πρόληψη:
«Χρειαζόμαστε παγκόσμια δέσμευση. Χρειαζόμαστε συνοχή, ολοκληρωμένη διακυβέρνηση θαλάσσιας ασφάλειας με συμμετοχή της ναυτιλιακής κοινότητας. Πρέπει να περάσουμε από την αντίδραση στην πρόληψη. Από τη διαχείριση κρίσεων στην ετοιμότητα. Θα χρησιμοποιούσα την ελληνική λέξη “συνέργεια” για να περιγράψω την κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσουμε. Δεν μπορούμε να πετύχουμε χωρίς ενότητα».
Και κατέληξε λέγοντας: «Αναγνωρίζουμε και χειροκροτούμε τη σταθερή στάση του ΟΗΕ για την αλληλεγγύη.
Επαινούμε προσωπικά τον γενικό γραμματέα, Αντόνιο Γκουτέρες. Ολοι μας πρέπει να ενσαρκώσουμε το πνεύμα των Ηνωμένων Εθνών όχι απλώς με λόγια, αλλά με σκοπό. Οι θάλασσες πρέπει να μείνουν ανοιχτές. Πρέπει να υπερασπιστούμε συλλογικά την ελευθερία της ναυσιπλοΐας ως κοινή ευθύνη και θεμέλιο ειρήνης και ανθρωπιάς. Οι θάλασσες πρέπει να παραμείνουν ανοιχτές».
