Σύμφωνα με τα τελικά στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών για την περίοδο Ιαν-Ιουν-25, ο Κρατικός Προϋπολογισμός (ΚΠ) παρουσίασε βελτίωση στο συνολικό δημοσιονομικό έλλειμμα, σε σχέση με τον στόχο για την ίδια περίοδο, αναφέρει στο ενημερωτικό της δελτίο “7 Ημέρες Οικονομία” η Eurobank. Όπως αναφέρουν οι αναλυτές της τράπεζας, ο στόχος για την περίοδο Ιαν–Ιουν 2025 προέβλεπε έλλειμμα €2,80 δισ., ενώ η πραγματοποίηση κατέγραψε επίσης έλλειμμα, ύψους €0,56 δισεκ., καταγράφοντας βελτίωση κατά €2,23 δισεκ. (-79,8%) έναντι του στόχου του ΚΠ. Το πρωτογενές δημοσιονομικό ισοζύγιο, την ίδια περίοδο, ήταν πλεονασματικό και υπερέβη τον στόχο κατά €2,28 δισεκ. (102,2%).
Σε συνέχεια του Α’ εξάμηνο 2025, τόσο το πρωτογενές ισοζύγιο ΚΠ, όσο και τα αντίστοιχα συνολικά έσοδα, τα φορολογικά έσοδα συμπεριλαμβανομένων των εσόδων του ΦΠΑ αλλά και οι δαπάνες δείχνουν την προσήλωση της κυβέρνησης στη δημοσιονομική πειθαρχία. Σημειώνεται ότι το 2024 ήταν η τρίτη συνεχόμενη χρονιά μετά την περίοδο της πανδημίας (2020-2021) και η έβδομη από το 2014 (με την εξαίρεση του 2015) που η Ελλάδα επιτυγχάνει σημαντικό πρωτογενές πλεόνασμα σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης (ΓΚ). Σημειώνουμε ότι το 2024 το συνολικό δημοσιονομικό ισοζύγιο ΓΚ ήταν θετικό στο 1,3% ΑΕΠ και αναμένεται θετικό τόσο για το 2025 όσο και για το 2026 στο 0,7% και 1,4% του ΑΕΠ αντίστοιχα, σύμφωνα με τις Εαρινές Προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΕ, Μάι-25).
Αναλυτικότερα, για την εκτέλεση ΚΠ το Α’ εξάμηνο 2025, έχουμε:
Δημοσιονομικό Ισοζύγιο: Το δημοσιονομικό ισοζύγιο κατέγραψε έλλειμμα €0,56 δισ., βελτιωμένο κατά €2,23 δισ. (-79,8%) σε σχέση με τον στόχο του Α’ εξαμήνου 2025.
Πρωτογενές Ισοζύγιο: Το πρωτογενές δημοσιονομικό ισοζύγιο κατέγραψε πλεόνασμα €4,52 δισ., που αντιπροσωπεύει βελτίωση κατά €2,28 δισεκ. (+102,2%) σε σύγκριση με τον στόχο του Α’ εξαμήνου 2025. Στην πράξη, η βελτίωση του πρωτογενούς ισοζυγίου είναι σημαντικά χαμηλότερη αφού στο παραπάνω ποσό περιλαμβάνονται δημοσιονομικά ουδέτερα έσοδα, έσοδα που αντιστοιχούν σε προηγούμενους μήνες και ετεροχρονισμός δαπανών (καθυστέρηση πληρωμών). Χωρίς τα εν λόγω ποσά, η υπεραπόδοση του πρωτογενούς ισοζυγίου περιορίζεται σε €0,72 δισεκ.
Έσοδα ΚΠ: Τα συνολικά έσοδα ανήλθαν σε €34,38 δισεκ., σημειώνοντας αύξηση κατά €0,48 δισεκ. (1,40%) σε σχέση με τον στόχο του Α’ εξαμήνου 2025. Τα φορολογικά έσοδα διαμορφώθηκαν στα €32,21 δισεκ., υπερβαίνοντας τον στόχο του Α’ εξαμήνου κατά €2,24 δισεκ. (7,46%). Η υπεραπόδοση οφείλεται κυρίως στον ΦΠΑ, τον ΕΝΦΙΑ και τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων. Πέρα από τον ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ που αναμένεται στο 2,3% αλλά και τον Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή που αναμένεται στο 2,8%, σύμφωνα με τις Εαρινές Προβλέψεις της ΕΕ, η εν λόγω υπεραπόδοση των εσόδων μπορεί να αποδοθεί και στις παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και την ενίσχυση των ψηφιακών συναλλαγών. Λεπτομερέστερα:
Φόρος Εισοδήματος: Τα έσοδα από το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων ανήλθαν σε €7,45 δισεκ. το Α’ εξάμηνο 2025, υπερβαίνοντας τον στόχο κατά 17,23%, ενώ τα αντίστοιχα έσοδα από νομικά πρόσωπα ήταν αυξημένα έναντι του στόχου κατά 1,78%.
Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ): Τα συνολικά έσοδα από ΦΠΑ έφτασαν τα €12,89 δισεκ., καταγράφοντας αύξηση κατά €0,32 δισεκ. (2,51%) σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο για το Α’ εξάμηνο 2025. Ο ΦΠΑ προϊόντων και υπηρεσιών εκτός καπνικών προϊόντων και πετρελαιοειδών και παραγώγων, ήταν στα €11,65 δισεκ., αυξημένος κατά €0,41 δισεκ. (3,66%) έναντι του αντίστοιχου στόχου του Α’ εξαμήνου 2025.
Φόρος Ακίνητης Περιουσίας: Τα έσοδα από τον φόρο ακίνητης περιουσίας, (εδώ συμπεριλαμβάνονται κυρίως τα έσοδα από τον ΕΝΦΙΑ), ανέρχονταν στα €1,70 δισεκ. βελτιωμένα κατά €0,12 δισεκ. (7,61%), έναντι του αντίστοιχου στόχου για το Α’ εξάμηνο 2025.
Συνολικές Δαπάνες ΚΠ: Οι συνολικές δαπάνες του ΚΠ ανήλθαν σε €34,95 δισεκ., καταγράφοντας μείωση κατά €1,75 δισεκ. (-4,76%) σε σύγκριση με τον στόχο Α’ εξαμήνου 2025.
Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ): Τα έσοδα από το ΠΔΕ ανέρχονταν στα €1,92 δισεκ., μειωμένα κατά €0,58 δισεκ. (-23,08%) σε σύγκριση με τον στόχο Α’ εξαμήνου 2025. Οι δαπάνες του ΠΔΕ ήταν στα €3,59 δισεκ., μειωμένες κατά €0,14 δισεκ. (-3,67%) έναντι του στόχου Α’ εξαμήνου 2025. Το ισοζύγιο του ΠΔΕ ήταν αρνητικό, καταγράφοντας έλλειμμα €1,67 δισεκ., καταγράφοντας αύξηση κατά €0,44 δισεκ. (35,77%) σε σχέση με τον στόχο του Α’ εξαμήνου 2025. Σημειώνεται ότι καθυστερήσεις στην εκτέλεση του ΠΔΕ (σκέλος δαπανών), ενδέχεται να επηρεάσουν αρνητικά την πορεία των επενδύσεων, τη συνολική πρόοδο των έργων που συγχρηματοδοτούνται από το ΤΑΑ και τελικά την εξέλιξη του ΑΕΠ.
Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (TAA): Τα έσοδα από το ΤΑΑ ανήλθαν σε €1,35 δισεκ. στο ίδιο επίπεδο με τον στόχο του Α’ εξαμήνου 2025. Οι δαπάνες του ΤΑΑ διαμορφώθηκαν στα €1,46 δισεκ., αύξηση κατά €0,05 δισεκ. έναντι του στόχου του Α’ εξαμήνου 2025. Το ισοζύγιο του ΤΑΑ ήταν ελλειμματικό στα €0,11 δισεκ., αλλά βελτιωμένο κατά €0,05 δισεκ. σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο.
Εκτίμηση επίτευξης στόχου πρωτογενούς πλεονάσματος 2025 με βάση τα αποτελέσματα του B’ τριμήνου
Η εκτίμηση του πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2025 πραγματοποιήθηκε μέσω του υποδείγματος SARIMAX, το οποίο λαμβάνει υπόψη την αυτοσυσχέτιση και την ετήσια εποχικότητα των μηνιαίων δημοσιονομικών δεδομένων της περιόδου 2013-2025. Το μοντέλο επιλέχθηκε με βάση τα κριτήρια πληθώρας πληροφοριών (AIC, BIC) και αξιολογήθηκε μέσω διαγνωστικών ελέγχων διασφαλίζοντας τη σταθερότητα και την αξιοπιστία της πρόβλεψης. Η εκτίμηση του υποδείγματος βασίστηκε σε μηνιαία δεδομένα για την περίοδο Ιαν-18 – Ιουν-25, όπως δημοσιεύονται από το Υπουργείο Οικονομικών στο πλαίσιο της ταμειακής εκτέλεσης του ΚΠ για το σύνολο της ΓΚ. Το υπόδειγμα χρησιμοποιήθηκε για την πρόβλεψη του πρωτογενούς ισοζυγίου ΚΠ σε μηνιαία βάση για την περίοδο Ιουλ–Δεκ-25 ώστε να εξαχθεί η συνολική πρόβλεψη για το εν λόγω έτος.
Η εφαρμογή του υποδείγματος κατέληξε σε εκτιμώμενη σωρευτική επίδοση πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους περίπου €5,8 δισεκ. ευρώ για το σύνολο του 2025, σε ταμειακή βάση. Η επίδοση αυτή υπερβαίνει τον ετήσιο στόχο του Προϋπολογισμού (€3,3 δισεκ. ευρώ), υποδεικνύοντας μια θετική δημοσιονομική απόκλιση της τάξης των €2,5 δισεκ. ευρώ. Η προβολή δείχνει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα αναμένεται να υπερβεί σημαντικά τον στόχο του έτους, προσφέροντας πρόσθετο δημοσιονομικό περιθώριο για την κάλυψη αναγκών ή νέων παρεμβάσεων. Η υπεραπόδοση αποδίδεται κατά κύριο λόγο στη σημαντικά καλύτερη εκτέλεση του Α’ εξαμήνου, καθώς και σε ενισχυμένες προβλεπόμενες ροές κατά τη θερινή περίοδο (Ιούλ–Αύγ). Η εικόνα αντισταθμίζεται μερικώς από την προβλεπόμενη επιδείνωση των αποτελεσμάτων κατά το τελευταίο τρίμηνο του έτους, αντανακλώντας εποχικά επαναλαμβανόμενα πρότυπα σε ό,τι αφορά την εξόφληση των δαπανών.
Σε όρους ΑΕΠ, ο στόχος Προϋπολογισμού 2025 για το πρωτογενές πλεόνασμα του ΚΠ ανέρχεται σε 1,3% ενώ η πρόβλεψη του υποδείγματος ανέρχεται σε 2,3%. Σημειώνεται εδώ ότι ο ΚΠ αποτελεί μέρος του Προϋπολογισμού ΓΚ. Σύμφωνα με τις Εαρινές Προβλέψεις της ΕΕ, το πρωτογενές πλεόνασμα της ΓΚ για την Ελλάδα το 2025 αναμένεται ακόμη ψηλότερα στο 3,8% του ΑΕΠ. Η ανάλυση του Α’ εξαμήνου και οι τεχνικές προβολές για το υπόλοιπο του έτους συνηγορούν υπέρ της επίτευξης του στόχου πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2025.
* Δείτε δεξιά στη στήλη Σχετικά Αρχεία το Ενημερωτικό Δελτί “7 Ημέρες Οικονομία”
