Οι μεγαλύτερες στρατιωτικές δυνάμεις της Ευρώπης καταρτίζουν σχέδια για να αναλάβουν μεγαλύτερες ευθύνες για την άμυνα της ηπείρου από τις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της πρότασης στην κυβέρνηση Τραμπ για μια ομαλή μετάβαση σε μια αμιγώς ευρωπαϊκή Άμυνα μέσα στα επόμενα πέντε έως 10 χρόνια, σημειώνονυν σε ρεπορτάζ τους οι Financial Times.
Οι συζητήσεις είναι μια προσπάθεια να αποφευχθεί το χάος μιας μονομερούς αποχώρησης των ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ, ένας φόβος που πυροδοτήθηκε από τις επανειλημμένες απειλές του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αποδυναμώσει ή να αποχωρήσει εντελώς από τη διατλαντική συμμαχία που προστατεύει την Ευρώπη για σχεδόν οκτώ δεκαετίες.
Το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Γερμανία και οι χώρες της Σκανδιναβίας είναι μεταξύ των χωρών που συμμετέχουν στις ανεπίσημες αλλά δομημένες συζητήσεις, σύμφωνα με τέσσερις Ευρωπαίους αξιωματούχους που συμμετείχαν και τους οποίους επικαλούνται οι FT. Στόχος τους είναι να καταλήξουν σε ένα σχέδιο για να μεταφέρουν το οικονομικό και στρατιωτικό βάρος στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και να το παρουσιάσουν στις ΗΠΑ ενόψει της ετήσιας συνόδου κορυφής των ηγετών του ΝΑΤΟ στη Χάγη τον Ιούνιο.
Η πρόταση θα περιλαμβάνει σταθερές δεσμεύσεις για την αύξηση των ευρωπαϊκών αμυντικών δαπανών και τη δημιουργία στρατιωτικών δυνατοτήτων, σε μια προσπάθεια να πειστεί ο Τραμπ να συμφωνήσει σε μια σταδιακή παράδοση που θα επιτρέψει στις ΗΠΑ να επικεντρωθούν περισσότερο στην Ασία.
Οι ΗΠΑ, οι οποίες ξοδεύουν περισσότερα για την άμυνα από όλους τους υπόλοιπους συμμάχους του ΝΑΤΟ μαζί, είναι σήμερα απαραίτητες για την ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Εκτός από την πυρηνική αποτρεπτική τους ισχύ, η οποία είναι ενσωματωμένη στην άμυνα της Ευρώπης με πολλές ευρωπαϊκές αεροπορικές δυνάμεις που φέρουν πυρηνικά όπλα των ΗΠΑ, η Ουάσινγκτον παρέχει στρατιωτικές δυνατότητες που δεν διαθέτουν οι σύμμαχοι της ηπειρωτικής Ευρώπης, διευθύνει αεροπορικές, ναυτικές βάσεις και βάσεις στρατευμάτων και έχει 80.000 στρατιώτες σταθμευμένους στην Ευρώπη.
Χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο κινήθηκαν για να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες ή να επιταχύνουν τις ήδη προγραμματισμένες αυξήσεις μετά την εκλογή Τραμπ, ενώ η ΕΕ έχει αναπτύξει πρωτοβουλίες για τα κράτη-μέλη της προκειμένου να επιταχύνει τις αυξημένες στρατιωτικές επενδύσεις.
Εκτιμάται ότι θα χρειαστούν πέντε έως δέκα χρόνια από αυτές τις αυξημένες δαπάνες για να αυξηθούν οι ευρωπαϊκές ικανότητες σε ένα επίπεδο όπου θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τις περισσότερες αρμοδιότητες των ΗΠΑ, είπαν οι αξιωματούχοι, χωρίς σε αυτές να περιλαμβάνεται η πυρηνική αποτροπή των ΗΠΑ.
“Η αύξηση των δαπανών είναι το μόνο όπλο που έχουμε: ο επιμερισμός του βάρους και η μετατόπιση από την εξάρτηση από τις ΗΠΑ”, είπε ένας από τους αξιωματούχους. “Ξεκινάμε αυτές τις συνομιλίες, αλλά είναι τόσο μεγάλο έργο που πολλοί έχουν τρομάξει από την κλίμακα του”.
Ενώ οι Αμερικανοί διπλωμάτες έχουν διαβεβαιώσει τους Ευρωπαίους ομολόγους τους ότι ο Τραμπ παραμένει προσηλωμένος στην ένταξη στο ΝΑΤΟ και στη ρήτρα αμοιβαίας άμυνας του Άρθρου 5, πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ανησυχούν ότι ο Λευκός Οίκος μπορεί να αποφασίσει να περιορίσει γρήγορα τις αναπτύξεις στρατευμάτων ή εξοπλισμού του ή να απεμπλακεί από τα κοινά καθήκοντα στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ.
Ορισμένες πρωτεύουσες δεν ήταν πρόθυμες να συμμετάσχουν στις συνομιλίες για τη μετατόπιση των βαρών, φοβούμενες μήπως ενθαρρύνουν τις ΗΠΑ να προχωρήσουν πιο γρήγορα, είπαν αξιωματούχοι, με την πεποίθηση ότι – παρά τη ρητορική του, ο Τραμπ δεν σκοπεύει να προχωρήσει σε σημαντικές αλλαγές στην παρουσία της χώρας στην Ευρώπη. Άλλοι είναι δύσπιστοι ότι η κυβέρνησή του θα συμφωνούσε ακόμη και σε μια δομημένη διαδικασία δεδομένου του απρόβλεπτου χαρακτήρα του.
“Χρειάζεστε μια συμφωνία με τους Αμερικανούς και δεν είναι σαφές αν θα είναι διατεθειμένοι να την κάνουν”, είπε έτερος αξιωματούχος. “Μπορείς να τους εμπιστευτείς ότι θα την τηρήσουν;”.
Αξιωματούχοι επισημαίνουν τις συνεχιζόμενες και τακτικές συζητήσεις, υπό την ηγεσία της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, για τη συγκρότηση ενός “συνασπισμού των πρόθυμων” για να υποστηρίξουν την Ουκρανία στον πόλεμό της εναντίον της Ρωσίας και να επενδύσουν στην ευρωπαϊκή άμυνα, ως ενδεικτικό της κατεύθυνσης του σχεδίου. Αυτές οι συζητήσεις μεταξύ περισσότερων από 12 ευρωπαϊκών αμυντικών δυνάμεων δεν περιλαμβάνουν τις ΗΠΑ.
Ερωτηθείς τι σημαίνει ευρωπαϊκός πυλώνας εντός του ΝΑΤΟ και αν ήταν δυνατός, ένας τρίτος ανώτερος δυτικός αξιωματούχος απάντησε: “Το βλέπουμε τώρα: το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία αναλαμβάνουν την πρωτοβουλία για μια ειρηνευτική δύναμη στην Ουκρανία χωρίς τους Αμερικανούς”.
Αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ υποστηρίζουν ότι η διατήρηση της συμμαχίας με λιγότερη ή καθόλου εμπλοκή των ΗΠΑ θα ήταν πολύ πιο απλή από τη δημιουργία μιας νέας δομής, δεδομένης της δυσκολίας αναδημιουργίας ή επαναδιαπραγμάτευσης των υπαρχόντων στρατιωτικών σχεδίων για την άμυνα της ηπείρου, των στόχων και κανόνων δυνατοτήτων της, της δομής διοίκησης και του άρθρου 5.
Η βασική άμυνα της Ευρώπης θα απαιτούσε πάντα το Ηνωμένο Βασίλειο και άλλες ναυτικές δυνάμεις του Ατλαντικού, τους Σκανδιναβούς για τον βορρά της ηπείρου και την Τουρκία για τη νοτιοανατολική άμυνα, είπαν αξιωματούχοι, με όλες τις παραπάνω χώρες να ανήκουν στο ΝΑΤΟ.
