Μια ακόμη δύσκολη ενεργειακή χρονιά για την Ευρώπη βλέπουν διεθνείς οργανισμοί και αναλυτές, με άνοδο στις τιμές του φυσικού αερίου και του ηλεκτρισμού και με καταλύτη πάντοτε τη γεωπολιτική αστάθεια και τις εξελίξεις στο ρωσοουκρανικό μέτωπο.
Οι τρεις παράγοντες που το 2025 θα οδηγήσουν σε νέα άνοδο τις τιμές είναι, σύμφωνα με το Reuters, η ταχύτερη μείωση των αποθεμάτων λόγω της εποχικής αύξησης της ζήτησης, η προοπτική μείωσης της προσφοράς από τη Ρωσία και η κλιμάκωση του ανταγωνισμού με την Κίνα για τις προμήθειες υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).
Στις τελευταίες προβλέψεις της η Κομισιόν προεξοφλεί την αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας το 2025 στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τονίζοντας πως η συνέχιση του ρωσοουκρανκού πολέμου και της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή καθιστούν ξανά ευάλωτη την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης.
Η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (ΙΕΑ) προβλέπει ότι παγκοσμίως η ζήτηση φυσικού αερίου θα φθάσει σε νέο ιστορικό υψηλό φέτος, ενώ ειδικά για την Ευρώπη αναμένει αυξημένη ζήτηση κατά 1%. Εκτιμά επίσης ότι η Ευρώπη θα χρειαστεί περισσότερο υγροποιημένο φυσικό αέριο το 2025, γεγονός που θα οδηγήσει και σε άνοδο των τιμών λόγω του σκληρού ανταγωνισμού με την Ασία για το ποιος θα πάρει τις περισσότερες προμήθειες.
«Η προσφορά φυσικού αερίου παραμένει περιορισμένη, με αβεβαιότητες να βαραίνουν τις προοπτικές για το 2025», επισημαίνει η ΙΕΑ.
Ρωσικό φυσικό αέριο
Βασική πηγή της ανησυχίας είναι η λήξη της μεταβατικής συμφωνίας με τη Μόσχα για τη μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
Όπως λέει ο Φρανσίσκο Μπλανς, επικεφαλής αναλυτής της αγοράς εμπορευμάτων και παραγώγων στην Bank of America, η εκπνοή της συμφωνίας θα μπορούσε να ωθήσει τις τιμές του φυσικού αερίου στην Ε.Ε. έως και στα 70 ευρώ/MWh το επόμενο έτος από σχεδόν 50 ευρώ/MWh τώρα.
Επισημαίνεται πως στην πενταετία προ της πανδημίας η μέση τιμή του φυσικού αερίου στην Ε.Ε. ήταν 17,58 ευρώ/MWh, με βάση τα στοιχεία του LSEG.
Σε ό,τι αφορά την ηλεκτρική ενέργεια, η Κομισιόν εκτιμά ότι η μέση χονδρεμπορική τιμή θα αυξηθεί φέτος στα 86 ευρώ/MWh για να υποχωρήσει ελαφρώς, στα 81 ευρώ/MWh, το 2026.
Ευρωπαϊκή βιομηχανία
Το υψηλό ενεργειακό κόστος πιέζει κυρίως την ευρωπαϊκή βιομηχανία η οποία έχει ήδη πληγεί βαριά από τη μεγάλη ενεργειακή κρίση του 2022: «Είμαστε σε επιφυλακή, παρά το γεγονός ότι οι τιμές βρίσκονται σε χαμηλότερα επίπεδα από εκείνα της κρίσης του 2022» λέει στο Reuters ο Τόρε Χόλσεδερ, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας λιπασμάτων Yara που είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο του Όσλο. «Είναι σημαντικό», προσθέτει, «να θυμόμαστε ότι στην Ευρώπη εξακολουθούμε να έχουμε πολύ υψηλότερα επίπεδα τιμών από άλλες περιοχές του πλανήτη όπως οι ΗΠΑ, η Μέση Ανατολή και η Ρωσία».
Οι τρέχουσες τιμές του αερίου στην Ε.Ε., σύμφωνα με τα στοιχεία του Reuters, είναι πια σχεδόν πέντε φορές υψηλότερες από εκείνες του αμερικανικού φυσικού αερίου, το οποίο διαπραγματεύεται στα 3,095 δολάρια/mmBtu, που ισοδυναμεί με 10,02 ευρώ/MWh.
Παράγοντας Τραμπ
Αστάθμητος παράγοντας, πάντως, για την εξέλιξη της προσφοράς και των τιμών παραμένει η ενεργειακή πολιτική που θα εφαρμόσει τελικά ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Ο Τραμπ έχει ατζέντα απομάκρυνσης από την πράσινη ενέργεια και πριμοδότησης των ορυκτών καυσίμων, μια ατζέντα που μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα προσφοράς και ζήτησης παγκοσμίως.
Προσώρας η ΙΕΑ αναμένει αύξηση της προσφοράς πετρελαίου πάνω από 1 εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα το 2025, προοπτική που δείχνει συγκράτηση των πετρελαϊκών τιμών σε χαμηλά επίπεδα, με δεδομένη και την υποτονική ζήτηση από την Κίνα.
