Νέα έρευνα της Metro Analysis παρουσιάστηκε στο συνέδριο του Κύκλου Ιδεών, σε συνεργασία με το Delphi Economic Forum.
Την παρουσίαση της έρευνας έκαναν ο Στράτος Φαναράς και ο Γιάννης Μπαλαμπανίδης, ενώ τη συζήτηση μεταξύ τους συντόνισε η Σία Κοσιώνη.
Η έρευνα έγινε από τις 26 Φεβρουαρίου μέχρι τις 5 Μαρτίου σε 1.506 άτομα.
Η σημασία των ημερομηνιών υπογραμμίστηκε από τα στελέχη της Metron Analysis αφού η έρευνα «πιάνει» και την 28η Φεβρουαρίου.
Εκείνη την ημέρα έγιναν τα μεγαλειώδη συλλαλητήρια για τα Τέμπη στην Ελλάδα και σε άλλες πόλεις του κόσμου, ενώ συνέβη και το επεισόδιο στο Οβάλ Γραφείο με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ και τον αντιπρόεδρό του Τζέι Ντι Βανς να κατακεραυνώνουν on camera τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, πρόεδρο της Ουκρανίας.
Χαρακτηριστική είναι η κάρτα που παρουσιάστηκε από την Metron Analysis με τίτλο: «Η 28η Φεβρουαρίου 2025 και ο καταιγισμός των εξελίξεων».
Η έρευνα ήταν χωρισμένη σε τέσσερις ενότητες:
- Προσδοκίες, ανησυχίες και συγκυρία
- Δημοκρατία και πολιτική κουλτούρα
- Κράτος και διακυβέρνηση
- Η Ευρώπη και η Δύση σε ιστορική καμπή
Ενότητα 1: Προσδοκίες, ανησυχίες και συγκυρία
Η απαισιοδοξία/λύπη και ο θυμός είναι τα συναισθήματα που κυριαρχούν αυτή την εποχή. Ωστόσο, έχει ενδιαφέρον ότι το συναίσθημα της απαισιοδοξίας μειώθηκε μετά τις τεράστιες διαδηλώσεις για τα Τέμπη στις 28/2, όπως επισήμαναν και οι αναλυτές της Metron Analysis.
Σε σχέση με τα ζητήματα που απασχολούν τους πολίτες σήμερα, στην πρώτη θέση με μεγάλη διαφορά έρχεται η οικονομία/ακρίβεια (63%), ενώ ακολουθεί το ζήτημα της Δικαιοσύνης και του Κράτους Δικαίου, το οποίο έχει σκαρφαλώσει στη δεύτερη θέση, με μια σταδιακή άνοδο τους τελευταίους 2-3 μήνες, όπως επισημάνθηκε.
Για το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, οι αναλυτές της Metron Analysis τόνισαν ότι η πλειονότητα των πολιτών πιστεύουν ότι δεν δικαιώνει κανέναν από τους δύο (59%). Ωστόσο, υπάρχει διαφορά σε σχέση με το πού τοποθετεί κανείς τον εαυτό του πολιτικά. Όσο πιο κεντροαριστερά κοιτάμε, τόσο οι ερωτηθέντες λένε ότι δικαιώνεται η αντιπολίτευση, κάτι που συγκεντρώνει το 28% στο σύνολο.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι απαντήσεις σχετικά με τους λόγους που οδήγησαν τον κόσμο στα συλλαλητήρια. «Η ανάγκη να αποδοθεί δικαιοσύνη» με 76%, η συμπαράσταση στις οικογένειες των θυμάτων με 52% και η διαμαρτυρία κατά της κυβέρνησης στο 33% είναι οι τρεις πρώτες αιτίες (σ.σ. οι πολίτες μπορούσαν να δώσουν δύο απαντήσεις).
Το 10% απαντάει ότι ένας από τους λόγους ήταν η προσπάθεια της αντιπολίτευσης να πιέσει την κυβέρνηση, ωστόσο αυτό πέφτει στο 4% όταν την απάντηση δίνει κάποιος που συμμετείχε στα συλλαλητήρια.
Ενότητα 2. Δημοκρατία και Πολιτική Κουλτούρα
Η ικανοποίηση από το πόσο δημοκρατικά κυβερνάται η χώρα κινείται «κάτω από τη βάση» (μέση τιμή 4,1 σε μια κλίμακα 1-10) και συνδέεται με μια οιονεί «αντισυστημική» προδιάθεση, η οποία περιορίζει το κοινό επιρροής των «συστημικών» πολιτικών δυνάμεων (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ).
Στη δημοσκόπηση καταγράφεται υποχώρηση της κλασικής διάκρισης των κομμάτων σε «αριστερά, κεντρώα και δεξιά», κάτι που οι αναλυτές της Metron Analysis είπαν ότι παρατηρείται σε περιόδους κρίσης.
Σχετικά με τον αντισυστημισμό, οι αναλυτές της Metron Analysis υπογράμμισαν ότι χρειάζεται μια προσοχή όταν χρησιμοποιείται ο συγκεκριμένος όρος έτσι ώστε να μη χαρακτηρίζουμε τα πάντα με αυτόν.
«Είναι μια έκφραση διαμαρτυρίας απέναντι στο κατεστημένο» είναι αυτό που περιγράφει καλύτερα όσους θεωρούν τον εαυτό τους «αντιστυστημικό», σύμφωνα με την έρευνα.
Μεταξύ Δεκεμβρίου 2024 και Μαρτίου 2025 το κοινό επιρροής (potentiality) της ΝΔ έχει μειωθεί κατά 15 μονάδες (από 44 σε 29) και τώρα καταγράφεται στην τρίτη θέση, ενώ του ΠΑΣΟΚ που καταγράφεται στην πρώτη θέση έχει μειωθεί κατά 7 μονάδες (από 47 σε 44).
Στη δεύτερη θέση βρίσκεται η Πλεύση Ελευθερίας, με τους αναλυτές της Metron Analysis να εκτιμούν ότι η Πλεύση Ελευθερίας μπορεί να αποτελέσει «πόλο», όπως χαρακτηριστικά είπαν, ωστόσο αυτό δεν έχει αποκρυσταλλωθεί ακόμη.
Ενότητα 3. Κράτος και διακυβέρνηση
Σε σχέση με τις κυβερνήσεις συνεργασίες, οι αναλυτές της Metron Analysis σημείωσαν χαρακτηριστικά ότι «ξαναγίνεται juicy ερώτημα» το ενδεχόμενο μιας κυβέρνησης συνεργασίας, ιδιαίτερα όσο κοιτάμε προς την κεντροαριστερά.
Όπως σημειώνει η Metron Analysis: «Οι 2 στους 3 διαφωνούν με την άποψη ότι πέραν του σημερινού πρωθυπουργού η χώρα δεν διαθέτει πολιτικό προσωπικό ικανό για αυτόν τον ρόλο ενώ κυριαρχούν οι αρνητικές αξιολογήσεις για το κράτος».
Καταγράφεται όμως και ένα αίτημα αλλαγών: η πλειοψηφία προτιμά κυβερνήσεις συνεργασίας (57%) και θεωρεί αναγκαία την απλοποίηση διαδικασιών στη Δικαιοσύνη (83%) ή την ενίσχυση της βιομηχανίας αντί της «μονοκαλλιέργειας» μιας οικονομίας υπηρεσιών (71%).
Ενότητα 4. Η Ευρώπη και η Δύση σε ιστορική καμπή
Ως προς το διεθνές περιβάλλον, η πολιτική Τραμπ επιδρά ήδη στις αντιλήψεις των πολιτών. Θεωρείται απειλή για την Ελλάδα (με 31%, μετά την «παραδοσιακή» απειλή της Τουρκίας με 52%) και αναμένεται να επηρεάσει αρνητικά ιδίως τις σχέσεις των ΗΠΑ με την Ευρώπη αλλά και της Δύσης με τον υπόλοιπο κόσμο.
Έτσι, αναδεικνύεται μια σαφής προτίμηση για μεγαλύτερη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ έναντι της συνεργασίας με τις ΗΠΑ (63% έναντι 34%).
Οι αναλυτές της Metron Analysis επισήμαναν ότι οι νεότεροι θεωρούν μικρότερη απειλή την Τουρκία, ενώ τους πολίτες στην Ελλάδα δεν φοβίζουν η Ρωσία και Κίνα.
Δείτε τις σχετικές κάρτες:
Η Metron Analysis καταληκτικά σημειώνει ότι: «Φαίνεται, λοιπόν, ότι η 28η Φεβρουαρίου δεν είναι μια τομή αλλά μια συμπύκνωση διεργασιών που επωάζονταν επί μακρόν και τώρα εισβάλλουν στην πολιτική σκηνή. Στην Ελλάδα βαθαίνει η κρίση πολιτικής εμπιστοσύνης, ο ευρω-ατλαντικός δεσμός διαρρηγνύεται και αποσταθεροποιείται η Δύση, που θεωρείται ότι έχει μπει σε πορεία παρακμής (για το 59%).Φαίνεται να διαμορφώνεται ένας κόσμος πιο αυταρχικός, πιο περίκλειστος, πιο κυνικός. Ένας κόσμος που δεν «χωράει» στις προδιαγραφές της μεταπολεμικής κανονικότητας που επιβλήθηκαν πρωτίστως από τις ΗΠΑ. Είναι όμως ο κόσμος με τον οποίο είμαστε αναγκασμένοι να αναμετρηθούμε».
