Η συριακή κυβέρνηση έκανε λάθος στην εκτίμησή της για την αντίδραση του Ισραήλ στην αποστολή των στρατευμάτων της στον νότο της Συρίας αυτή την εβδομάδα, έχοντας επηρεαστεί από μηνύματα των ΗΠΑ, τα οποία υποστηρίζουν ότι η Συρία πρέπει να διοικείται ως ενιαίο κράτος, σύμφωνα με οκτώ πηγές που είναι εξοικειωμένες με το ζήτημα και οι οποίες μίλησαν στο Reuters.
Το Ισραήλ πραγματοποίησε αεροπορικές επιθέσεις κατά των συριακών δυνάμεων εκεί και στη Δαμασκό την Τετάρτη, σε μια κλιμάκωση που αιφνιδίασε την ισλαμιστική συριακή ηγεσία, μετά τις κατηγορίες ότι οι κυβερνητικές δυνάμεις σκότωσαν δεκάδες ανθρώπους στην πόλη Σουέιντα των Δρούζων, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές.
Αμερικανικά “μηνύματα”
Η Δαμασκός πίστευε ότι είχε την έγκριση τόσο των ΗΠΑ όσο και του Ισραήλ για να αποστείλει τις δυνάμεις της στον νότο, παρά τους μήνες προειδοποιήσεων από το Ισραήλ να μην το πράξει, σύμφωνα με τις πηγές, που περιλαμβάνουν Σύριους πολιτικούς και στρατιωτικούς αξιωματούχους, δύο διπλωμάτες και περιφερειακές πηγές ασφαλείας.
Αυτή η εκτίμηση βασίστηκε σε δημόσιες και ιδιωτικές δηλώσεις του ειδικού απεσταλμένου των ΗΠΑ για τη Συρία, Thomas Barrack, καθώς και σε πρώιμες συνομιλίες ασφαλείας με το Ισραήλ, σύμφωνα με τις πηγές. Ο Barrack είχε ζητήσει να διοικείται η Συρία κεντρικά ως “μία χώρα” χωρίς αυτονομία για τις ζώνες των Δρούζων, Κούρδων και Αλαουιτών.
Ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ αρνήθηκε να σχολιάσει τις ιδιωτικές διπλωματικές συζητήσεις, δήλωσε ωστόσο ότι οι ΗΠΑ υποστηρίζουν την εδαφική ενότητα της Συρίας. “Η συριακή κυβέρνηση έχει την υποχρέωση να προστατεύει όλους τους Σύριους, περιλαμβανομένων των μειονοτήτων,” ανέφερε ο εκπρόσωπος, καλώντας την συριακή κυβέρνηση να ζητήσει λογοδοσία από τους υπεύθυνους για τη βία.
Σε απάντηση στις ερωτήσεις του Reuters, ανώτερος αξιωματούχος του Υπουργείου Εξωτερικών της Συρίας αρνήθηκε ότι οι δηλώσεις του Barrack είχαν επηρεάσει την απόφαση να αναπτυχθούν στρατεύματα, τονίζοντας ότι η απόφαση βασίστηκε σε “καθαρά εθνικούς λόγους” και είχε στόχο “να σταματήσει η σφαγή, να προστατευθούν οι πολίτες και να αποτραπεί η κλιμάκωση της εσωτερικής σύγκρουσης.”
Η Δαμασκός απέστειλε στρατεύματα και άρματα μάχης στην επαρχία Σουέιντα τη Δευτέρα για να καταστείλει τις συγκρούσεις μεταξύ των φυλών των Βεδουίνων και των ένοπλων φατριών στην κοινότητα των Δρούζων – μιας μειονότητας που ακολουθεί μια ιδιαίτερη θρησκεία που προέρχεται από το Ισλάμ, με πιστούς στη Συρία, το Λίβανο και το Ισραήλ.
Οι συριακές δυνάμεις που εισήλθαν στην πόλη δέχθηκαν πυρά από τις πολιτοφυλακές των Δρούζων, σύμφωνα με συριακές πηγές.
Η επακόλουθη βία που αποδόθηκε στις συριακές δυνάμεις, περιλαμβανομένων των εκτελέσεων στο πεδίο και της ταπείνωσης των Δρούζων πολιτών, προκάλεσε τις ισραηλινές επιθέσεις σε συριακές δυνάμεις ασφαλείας, στο Υπουργείο Άμυνας της Δαμασκού και στις περιοχές γύρω από το προεδρικό μεγάρο, σύμφωνα με δύο πηγές, μεταξύ των οποίων και ανώτερος αξιωματούχος του Κόλπου.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου δήλωσε ότι το Ισραήλ επενέβη για να μπλοκάρει την είσοδο συριακών στρατευμάτων στη νότια Συρία – η οποία το Ισραήλ έχει δηλώσει δημόσια ότι πρέπει να παραμείνει αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη – και για να τηρήσει τη μακροχρόνια δέσμευσή του για την προστασία των Δρουζών.
Ο Σύριος ηγέτης Άχμεντ Αλ Σάρα υποσχέθηκε να τιμωρήσει όσους είναι υπεύθυνοι για παραβιάσεις δικαιωμάτων των Δρούζων. Επέρριψε την ευθύνη σε “παράνομες ομάδες” που προσπαθούν να εντείνουν τις εσωτερικές εντάσεις στη χώρα, χωρίς να αναφέρει αν οι κυβερνητικές δυνάμεις ήταν εμπλεκόμενες.
Οι ΗΠΑ και άλλες δυνάμεις παρενέβησαν γρήγορα για να εξασφαλίσουν κατάπαυση του πυρός μέχρι το βράδυ της Τετάρτης. Ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, χαρακτήρισε την έξαρση αυτή ως “παρεξήγηση” μεταξύ Ισραήλ και Συρίας.
Σύριοι και Δυτικοί αξιωματούχοι που γνωρίζουν το ζήτημα δήλωσαν ότι η Δαμασκός πίστευε ότι οι συνομιλίες με το Ισραήλ, που είχαν διεξαχθεί την προηγούμενη εβδομάδα στο Μπακού, είχαν οδηγήσει σε μια συμφωνία για την ανάπτυξη στρατευμάτων στη νότια Συρία προκειμένου να τεθεί υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης η Σουέιντα.
Το γραφείο του Νετανιάχου αρνήθηκε να σχολιάσει τις ερωτήσεις του Reuters.
Το Ισραήλ δήλωσε την Παρασκευή ότι συμφώνησε να επιτρέψει περιορισμένη πρόσβαση των συριακών δυνάμεων στην Σουέιντα για τις επόμενες δύο ημέρες. Λίγο αργότερα, η Συρία ανακοίνωσε ότι θα αναπτύξει δυνάμεις για να τερματίσει τις φυλετικές συγκρούσεις, οι οποίες συνεχίζονταν μέχρι το πρωί του Σαββάτου.
Ο Τζόσουα Λάντις, επικεφαλής του Κέντρου Σπουδών Μέσης Ανατολής στο Πανεπιστήμιο της Οκλαχόμα, δήλωσε πως “φαίνεται ότι το στρατιωτικό του επιτελείο της Συρίας παρερμήνευσε τη στήριξη των ΗΠΑ και δεν κατάλαβε τη στάση του Ισραήλ στο Τζαμπάλ Ντρουζ (στη Σουέιντα) από τις συνομιλίες με το Ισραήλ στο Μπακού“, είπε.
Ανώτερος Σύρος αξιωματούχος δήλωσε ότι η αλληλογραφία με τις ΗΠΑ είχε οδηγήσει τη Δαμασκό να πιστεύει ότι μπορούσε να αναπτύξει δυνάμεις χωρίς το Ισραήλ να τις πλήξει.
Ο αξιωματούχος δήλωσε ότι οι Αμερικανοί αξιωματούχοι δεν είχαν απαντήσει όταν ενημερώθηκαν για τα σχέδια ανάπτυξης στρατευμάτων, γεγονός που ώθησε τη συριακή ηγεσία να πιστέψει ότι είχε εγκριθεί σιωπηρά και “ότι το Ισραήλ δεν θα επενέβαινε”.
Ένας διπλωμάτης με έδρα τη Δαμασκό ανέφερε ότι οι συριακές αρχές ήταν “υπερβολικά σίγουρες” για την επιχείρηση κατάληψης της Σουέιντα, “βασισμένες σε μηνύματα από τις ΗΠΑ που αποδείχθηκε ότι δεν αντανακλούσαν την πραγματικότητα”.
Ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ, Barrack, έχει δηλώσει δημοσίως και σε ιδιωτικές συναντήσεις στη Δαμασκό ότι η Συρία πρέπει να είναι “μία χώρα,” χωρίς αυτονομία για τις κοινότητες των Δρούζων, Κούρδων ή Αλαουιτών, οι οποίες παραμένουν σε μεγάλο βαθμό δυσπιστούσες προς την νέα ισλαμιστή ηγεσία της Δαμασκού.
Ο Λάντις δήλωσε ότι φαίνεται πως ο Αλ Σάρα κατάλαβε τις δηλώσεις του Barrack κατά της ομοσπονδιοποίησης στη Συρία “ως σήμα ότι η κεντρική κυβέρνηση μπορούσε να επιβάλει τη θέλησή της στη μειονότητα των Δρούζων με τη βία”.
Η Συρία σε Μετάβαση, ανεξάρτητο μηνιαίο περιοδικό, ανέφερε σε ανάρτησή του στο X την Πέμπτη, επικαλούμενη καλά πληροφορημένες πηγές, ότι η παρανόηση των μηνυμάτων των ΗΠΑ και του Ισραήλ οδήγησε στην ανάπτυξη στρατευμάτων στη Σουέιντα.
Ανώτερος αξιωματούχος χώρας του Κόλπου δήλωσε ότι η Δαμασκός έκανε “μεγάλο λάθος” στην προσέγγισή της στη Σουέιντα, λέγοντας ότι τα στρατεύματα είχαν διαπράξει παραβιάσεις, περιλαμβανομένων δολοφονιών και ταπείνωσης των Δρούζων. Η φύση της βίας έδωσε στο Ισραήλ την ευκαιρία να δράσει δυναμικά, δήλωσαν ο αξιωματούχος και άλλη πηγή.
Το Συριακό Δίκτυο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα δήλωσε την Παρασκευή ότι ο αριθμός των θυμάτων από τη βία είχε φτάσει τουλάχιστον τους 321 ανθρώπους, ανάμεσά τους ιατρικό προσωπικό, γυναίκες και παιδιά. Είπε επίσης ότι ο αριθμός περιλάμβανε εκτελέσεις στο πεδίο από όλες τις πλευρές.
Το Reuters μπόρεσε να επαληθεύσει τον χρόνο και την τοποθεσία μερικών βίντεο που δείχνουν νεκρούς στη Σουέιντα, αλλά δεν μπορούσε να επαληθεύσει ανεξάρτητα ποιος πραγματοποίησε τις δολοφονίες ή πότε συνέβησαν.
Πηγή πληροφοριών της περιοχής δήλωσε ότι ο Αλ Σάρα δεν είχε τον έλεγχο των γεγονότων στο έδαφος λόγω της έλλειψης πειθαρχημένων στρατευμάτων και εξαιτίας της εξάρτησής του από μια σειρά από πολιτοφυλακές, οι οποίες συχνά έχουν υπόβαθρο στον ισλαμικό εξτρεμισμό.
Στη σεχταριστική βία στην παράκτια περιοχή της Συρίας τον Μάρτιο, εκατοντάδες άνθρωποι από τη μειονότητα των Αλαουιτών σκοτώθηκαν από δυνάμεις που ευθυγραμμίζονται με τον Σάρα.
Φόβοι για πολυδιάσπαση
Με περισσότερη αίμα να χύνεται και τη δυσπιστία προς την κυβέρνηση να είναι υψηλή ανάμεσα στις μειονότητες, ο ανώτερος αξιωματούχος χώρας του Κόλπου δήλωσε ότι υπάρχουν “πραγματικοί φόβοι ότι η Συρία οδηγείται προς διάσπαση σε κρατίδια”.
Ο αξιωματούχος από το Υπουργείο Εξωτερικών της Συρίας δήλωσε ότι η επιχείρηση στη Σουέιντα δεν είχε σκοπό την εκδίκηση ή την κλιμάκωση, αλλά την προστασία της ειρήνης και της ενότητας της χώρας.
Οι συριακές δυνάμεις ήταν έτοιμες να επαναδραστηριοποιηθούν για να τερματίσουν τη φυλετική βία εκεί “όποτε δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες, περιλαμβανομένων σαφών εγγυήσεων από τις ΗΠΑ ότι το Ισραήλ δεν θα παρέμβει,” δήλωσε ο αξιωματούχος, μιλώντας πριν από την ανακοίνωση του Ισραήλ.
Το Ισραήλ είχε αρχικά ασκήσει πιέσεις στις ΗΠΑ να κρατήσουν τη Συρία αδύναμη μετά την πτώση του Άσαντ, ανέφερε το Reuters τον Φεβρουάριο.
Τον Μάιο, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ συναντήθηκε με τον Σύρο ομόλογό του Αλ Σάρα, δήλωσε ότι θα άρει όλες τις αμερικανικές κυρώσεις και έσπρωξε το Ισραήλ να συνεργαστεί με τη Δαμασκό, παρόλο που μεγάλο μέρος του πολιτικού κατεστημένου του Ισραήλ παραμένει σκεπτικιστικό για τη νέα ηγεσία της Συρίας.
Ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ δήλωσε την Πέμπτη ότι οι ΗΠΑ “δεν υποστήριξαν” τις επιθέσεις του Ισραήλ στη Σουέιντα αυτή την εβδομάδα.
Οι επιθέσεις ήρθαν επίσης ως σοκ για κάποιους Αμερικανούς στη Συρία. Λίγες ώρες πριν το Ισραήλ πλήξει τη Δαμασκό την Τετάρτη, στελέχη τριών αμερικανικών ενεργειακών εταιρειών έφτασαν στη Δαμασκό για σειρά συναντήσεων.
Ο επικεφαλής και οργανωτής της αντιπροσωπείας, CEO της Argent LNG, Jonathan Bass, δήλωσε στο Reuters ότι είχε επαρκώς διασφαλιστεί από την Ουάσιγκτον ότι η βία που εκτυλισσόταν στη Σουέιντα δεν θα κλιμακωνόταν στη Δαμασκό.
