Κάθε χρόνο, λίγο πριν από το τέλος του Δεκεμβρίου, οι επενδυτές περιμένουν το «Santa Claus Rally», που βασίζεται στην εποχική τάση των αγορών – κυρίως της Wall Street – να κινούνται ανοδικά τις τελευταίες ημέρες του έτους και τις πρώτες του νέου. Το ισχύει, λοιπόν, για αυτό το «χρηματιστηριακό θαύμα» που έρχεται μαζί με τις γιορτές; Είναι αλήθεια ή μύθος;
Τον όρο καθιέρωσε το 1972 ο Yale Hirsch, όταν παρατήρησε ότι το χρηματιστήριο συχνά παρουσιάζει αισθητή άνοδο τις τελευταίες πέντε ημέρες του Δεκεμβρίου και τις δύο πρώτες ημέρες του Ιανουαρίου. Σύμφωνα με το Stock Traders Almanac, η μέση αύξηση της απόδοσης από το 1950 ανέρχεται στο 1,3%.
«Είναι ένα παράξενο φαινόμενο που εμφανίζεται τις τελευταίες ημέρες πριν από τις γιορτές, όπου οι αγορές δείχνουν ανθεκτικότητα», δήλωσε ο Brent Joyce, επικεφαλής στρατηγικής επενδύσεων της BMO Private Wealth, σε συνέντευξή του στο The Canadian Press.
«Ευτυχώς, φέτος θα έλεγα ότι φέτος υπάρχουν καλοί λόγοι γι’ αυτό, με βάση τα πρόσφατα δεδομένα και τη γενική εκτίμηση της αγοράς με ορίζοντα έως το 2026», προσέθεσε ο ίδιος.
Γιατί συμβαίνει
Το Santa Claus rally αποδίδεται συνήθως από τους οικονομικούς αναλυτές σε έναν συνδυασμό παραγόντων.
Μια εικασία είναι πως τα ισχυρά αποτελέσματα κερδοφορίας από τις εταιρείες προς το τέλος του ημερολογιακού έτους και η αύξηση των πωλήσεων λόγω της εορταστικής περιόδου οδηγούν πολλές αποτιμήσεις μετοχών υψηλότερα, καθώς πλήθος επενδυτών εισέρχεται στην αγορά, ενισχύοντας το ράλι.
Παράλληλα, ενδεχομένως να παίζει ρόλο και το ότι κατά την περίοδο των εορτών οι περισσότερες εταιρείες λειτουργούν με μειωμένη δραστηριότητα ή κλείνουν, καθώς αρκετοί εργαζόμενοι βρίσκονται σε άδεια. Έτσι, οι θεσμικοί επενδυτές είναι λιγότερο ενεργοί κατά την εορταστική περίοδο, δίνοντας στην αγορά μεγαλύτερο περιθώριο κίνησης λόγω της μειωμένης δραστηριότητας στο short selling. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι μεγάλες συναλλαγές να ξεχωρίζουν και να οδηγούν σε συνολικά πιο θετική εικόνα της αγοράς.
Άλλοι επισημαίνουν παράγοντες όπως οι πωλήσεις για φορολογικούς λόγους (tax-loss selling) και το γεγονός ότι έχει ολοκληρωθεί η περίοδος των Υποχρεωτικών Ελάχιστων Αναλήψεων (Required Minimum Distributions), ενώ μία ακόμη μία δημοφιλής θεωρία είναι ότι παίζει ρόλο η αισιοδοξία που συνοδεύει την έναρξη μιας νέας χρονιάς.
Σε γενικές γραμμές, πάντως, το φαινόμενο δεν φαίνεται να οφείλεται τόσο στη «μαγεία» των γιορτών, όσο στο ότι πρόκειται για μια προβλέψιμη περίοδο αισιοδοξίας για τις επιχειρήσεις και τον χρηματοοικονομικό τομέα συνολικά.
«Πρόκειται για μια περίοδο αυξημένης επενδυτικής αισιοδοξίας, που τροφοδοτείται από παράγοντες όπως τα ισχυρά εταιρικά κέρδη πριν από το τέλος του έτους, η ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας λόγω των εορταστικών αγορών και οι χαμηλότεροι όγκοι συναλλαγών, οι οποίοι μπορούν να εντείνουν τις διακυμάνσεις των τιμών», εξηγεί συνοπτικά η Rietze Duke and Associates Wealth Management σε ενημερωτικό δελτίο.
Τι δείχνουν τα στατιστικά
Τα μακροχρόνια δεδομένα για τον δείκτη S&P 500 παρουσιάζουν ενδιαφέρον:
- Σε βάθος χρόνου (από τη δεκαετία του 1950 έως σήμερα), η μέση απόδοση αυτής της επταήμερης περιόδου διαμορφώνεται κοντά στο +1,3%.
- Περίπου στο 76%–79% των ετών η περίοδος κλείνει με θετικό πρόσημο, ποσοστό σαφώς υψηλότερο από έναν «τυχαίο» χρονικό ορίζοντα μέσα στο έτος.
Ωστόσο, παρά τα εντυπωσιακά μακροχρόνια στατιστικά, το Santa Claus Rally δεν εμφανίζεται κάθε χρόνο.
Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια, η μέση απόδοση της περιόδου είναι χαμηλότερη σε σχέση με το παρελθόν.
Μελέτες που εξέτασαν νεότερα δείγματα (π.χ. από το 2000 και μετά) δείχνουν ότι το φαινόμενο δεν είναι στατιστικά βέβαιο, ειδικά σε περιόδους έντονης αβεβαιότητας. Έτσι, σε χρονιές με οικονομικές κρίσεις, υψηλό πληθωρισμό ή γεωπολιτικές εντάσεις, το ράλι συχνά «εξανεμίζεται».
Για τους λόγους αυτούς, το Santa Claus Rally δεν αποτελεί αυτόνομη επενδυτική στρατηγική, αφού η εποχικότητα δεν εγγυάται αποδόσεις, δεν υποκαθιστά τη θεμελιώδη και τεχνική ανάλυση και λειτουργεί περισσότερο ως ένδειξη κλίματος και ψυχολογίας της αγοράς.
Τι συμβαίνει φέτος
Φέτος, η συνολική πορεία των χρηματιστηρίων ενδέχεται να καθιστά πιο δύσκολη την ακριβή ταυτοποίηση ενός ράλι, δεδομένων των γενικά θετικών επιδόσεων στις αγορές.
Για παράδειγμα, ο S&P 500, ένας από τους σημαντικότερους χρηματιστηριακούς δείκτες παγκοσμίως στις Ηνωμένες Πολιτείες, έχει αυξηθεί σχεδόν κατά 18% από την αρχή του έτους. Τον τελευταίο μήνα μόνο καταγράφει άνοδο περίπου 2,3%.
Παράλληλα, ο Nasdaq περιλαμβάνει πολλές τεχνολογικές μετοχές, μεταξύ των οποίων και η Nvidia, που έχει εκτοξευθεί κατά 35% από την αρχή του 2025, καθώς η άνθηση της τεχνητής νοημοσύνης συνεχίζει να τροφοδοτεί τη ραγδαία ανάπτυξη της εταιρείας μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο δείκτης έχει ενισχυθεί κατά περισσότερο από 22% φέτος και κατά 3% τον τελευταίο μήνα, με τις τεχνολογικές εταιρείες – και ιδιαίτερα εκείνες που δραστηριοποιούνται στην τεχνητή νοημοσύνη, όπως η Nvidia – να οδηγούν το μεγαλύτερο μέρος αυτής της ανόδου.
Αυτό σημαίνει ότι ένα πιθανό Santa Claus rally το 2025 ενδέχεται να εξαρτηθεί κυρίως από τις τεχνολογικές μετοχές, καθώς αυτές αποτελούν τον βασικό μοχλό της συνολικής ανόδου των χρηματιστηρίων φέτος.
«Αν υπάρξει φέτος Santa Claus rally, τότε ο σάκος δώρων του Άγιου Βασίλη θα πρέπει πιθανότατα να είναι γεμάτος με θετικό κλίμα για την τεχνολογία», ανέφερε το Associated Press, επικαλούμενο τον Chris Larkin, διευθύνοντα σύμβουλο trading και επενδύσεων στην E-Trade της Morgan Stanley.
Όσο για την Ευρώπη, ο Δεκέμβριος έχει ιστορικά δώσει ισχυρά ανοδικά αποτελέσματα στις ευρωπαϊκές μετοχές, ιδιαίτερα στους βασικούς δείκτες όπως ο EURO STOXX 50, ο DAX και ο CAC 40. Πέραν αυτών, και ο FTSE στο Λονδίνο έχει παρουσιάσει θετικές αποδόσεις τον Δεκέμβριο σε πολλές χρονιές, ενώ το ποσοστό ευρωπαϊκών αγορών που κλείνουν ανοδικά αυτή την εποχή είναι σημαντικό.
Το μοτίβο αυτό θεωρείται μέρος μιας ευρύτερης εποχικής τάσης που μοιάζει με ευρωπαϊκό Santa Claus Rally, κυρίως λόγω συμπεριφοράς των fund managers και εποχικών παραγόντων αγοράς.
