Ο ελληνικός τραπεζικός τομέας παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στον εμπορικό πόλεμο των ΗΠΑ. Οι τράπεζες εκφράζουν ανησυχία για την παγκόσμια οικονομική κατάσταση και αναμένουν οδηγίες από την ΕΕ. Οι πρώτες ημέρες μετά τις ανακοινώσεις του Τραμπ προκάλεσαν πτώσεις στις αγορές, με διεθνείς οίκους να προβλέπουν υψηλό ποσοστό πιθανότητας ύφεσης. Στον ελληνικό τραπεζικό κλάδο δεν επικρατεί πανικός, ωστόσο, το θέμα αποτελεί κύριο σημείο συζήτησης και ενδέχεται να απαιτηθεί επαναπροσδιορισμός των στόχων.
Λίγες ημέρες πριν, η αισιοδοξία για υψηλή πιστωτική επέκταση διακατείχε όλη την αγορά, με τα business plan των τραπεζών να θέτουν υψηλούς στόχους, ειδικά στον δείκτη Rote (ενσώματης αξίας ιδίων κεφαλαίων), κεφαλαιακής επάρκειας και κερδών ανά μετοχή. Στόχοι που υπό την παρούσα κατάσταση δεν τίθενται – προς το παρόν τουλάχιστον – σε αμφισβήτηση. Από την άλλη πλευρά όμως, τα επιχειρησιακά σχέδια των τραπεζών έχουν στηθεί πάνω σε παραδοχές ανάπτυξης οι οποίες αν τυχόν ανατραπούν, με τη σειρά τους θα προκαλέσουν αναθεώρηση προβλέψεων.
Για παράδειγμα, στο καθοδικό περιβάλλον επιτοκίων – και για όσο αυτό υπάρχει – οι τράπεζες επιχειρούν να αντισταθμίσουν τις απώλειες στα έσοδα από τόκους, κυρίως από μια αυξημένη πιστωτική επέκταση. Όταν όμως ανεβαίνει το «κοντέρ» της αβεβαιότητας, είτε από γεωπολιτικές εξελίξεις, είτε με την τρέχουσα αναστάτωση (πόσο μάλλον όταν οι λόγοι αυτοί συντρέχουν ταυτόχρονα) η σταθερότητα επηρεάζεται. Έστω και από ψυχολογικούς στην αρχή λόγους, είναι σύνηθες να παγώνει το ενδιαφέρον για επενδύσεις κάτι που αν συμβεί, «παγώνει» τις συναφείς χρηματοδοτήσεις, που με τη σειρά του, ρίχνει τους ρυθμούς πιστωτικής επέκτασης, άρα επηρεάζει τους στόχους δανείων των τραπεζών και μια σειρά παραμέτρων.
Τα «φώτα» με ενδιαφέρον θα πέσουν τόσο στο κοντινό Ecofin (11-12 Απριλίου) όσο και στη συνεδρίαση του ΔΣ της ΕΚΤ (17 Απριλίου) για το τι θα κάνει η Κεντρική Τράπεζα από πλευράς νομισματικής πολιτικής. Αν το δει κανείς από την οπτική της τόνωσης του δανεισμού και των επενδύσεων, τα χαμηλά επιτόκια θα πρέπει να συνεχίζουν την πορεία αποκλιμάκωσης, αλλά αυτό θα κριθεί από τις ισορροπίες «γερακιών- περιστεριών» στους κόλπους της ΕΚΤ και φυσικά από την πολιτική Κριστίν Λαγκάρντ.
Στο μεταξύ, η νομισματική πολιτική της ευρωζώνης θα είναι ένα από τα θέματα των ημερών, καθώς η Φρανκφούρτη θα κληθεί να αποφασίσει ποια στάση θα κρατήσει, αν η διεθνής αναταραχή και κυρίως αποτέλεσμα των δασμών οδηγήσουν σε πληθωριστικές πιέσεις. Θα εμείνει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στην ενθάρρυνση των επενδύσεων και της ανάπτυξης με χαμηλά επιτόκια ή θα ρίξει το βάρος στον πληθωρισμό σε βάρος της ανάπτυξης; Ερωτήματα που αναμένεται να απαντηθούν μέσα στο επόμενο δεκαπενθήμερο.
Καθησυχαστικό είναι το γεγονός ότι οι ελληνικές τράπεζες που είναι στα καλύτερα τους επίπεδα εδώ και πάνω από 15 χρόνια, δεν έχουν να παλέψουν με το «βουνό» των κόκκινων δανείων και ήδη διαχειρίζονται με πολύ αυστηρά κριτήρια τις νέες χορηγήσεις. Με χαμηλό ποσοστό Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων και κεφαλαιακά αποθέματα (buffers) έχουν «τις πλάτες» να στηρίξουν την οικονομία και τις ανάγκες ιδιωτών και επιχειρήσεων, χωρίς να απειλείται ο ισολογισμός τους. Εξίσου θετική παράμετρος είναι η αναβάθμιση της πιστοληπτικής τους ικανότητας και των προοπτικών τους, με κάποιους οίκους να τους έχουν ήδη δώσει την κατάταξη επενδυτικής βαθμίδας (μέσα στην εβδομάδα που πέρασε η Fitch πέρασε την Εθνική και τη Eurobank στην οικογένεια του investment grade).
Στο μεταξύ, φέτος είναι χρονιά stress tests για τις ελληνικές και άλλες τράπεζες της ευρωζώνης, με τη διαδικασία να έχει ξεκινήσει από τις αρχές του έτους. Με ανταλλαγή στοιχείων, εμπλουτισμό πληροφοριών και επιμέρους παρατηρήσεις, ο κύκλος των τεστ αντοχής αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Ιούλιο, ώστε αρχές Αυγούστου να έρθουν τα τελικά αποτελέσματα. Ούτως ή άλλως, τα ακραία σενάρια των τεστ λαμβάνουν παραδοχές και ρίσκα πολύ πιο «επιθετικά» από αυτά που συμβαίνουν σήμερα.
