Σημάδια έντονης δυναμικής δίνει ο τουρισμός για το 2025 αλλά και για το 2026 λόγω ενός μείγματος ευνοϊκών διεθνών τάσεων, αφού οι αεροπορικές κρατήσεις για το 1ο τρίμηνο του 2026 κινούνται ήδη 10% υψηλότερα από την αντίστοιχη περίοδο του 2025.
Ωστόσο απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή για να συνεχιστεί αυτή η δυναμική, επισημαίνουν οι αναλυτές της Εθνικής Τράπεζας στο νέο τεύχος της σειράς μελετών «Τάσεις του Επιχειρείν» της Διεύθυνσης Οικονομικής Ανάλυσης της ΕΤΕ.
Καθώς ο ελληνικός τουρισμός οδεύει προς ένα ακόμα ιστορικό υψηλό επίπεδο αφίξεων, προσελκύοντας περισσότερους από 37 εκ τουρίστες το 2025, το ενδιαφέρον μετατοπίζεται στις κινητήριες δυνάμεις της ανόδου αλλά και στα περιθώρια συνέχειάς της. Σύμφωνα με τη μελέτη, η πορεία της δεκαετίας αυτής φαίνεται να είναι συνδυασμός (i) της ανοδικής διεθνούς ζήτησης και (ii) της ουσιαστικής ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της χώρας.
Οι διεθνείς ευνοϊκές τάσεις της δυναμικής του ελληνικού τουρισμού
Αν και η σεισμική δραστηριότητα στην Σαντορίνη φαίνεται πως λειτούργησε συσταλτικά για το 1ο εξάμηνο του 2025 (+0,6%), η δυναμική του κλάδου επιβεβαίωσε την ισχυρή διαρθρωτική της τάση με μια κάθετη άνοδο στο 2ο εξάμηνο του έτους (+7%), αναφέρει η μελέτη. Αξιοσημείωτο δε είναι ότι η δυναμική αυτή δε δείχνει σημεία εξάντλησης, καθώς οι αεροπορικές κρατήσεις για το 1ο τρίμηνο του 2026 κινούνται ήδη 10% υψηλότερα από την αντίστοιχη περίοδο του 2025.
Με τον ελληνικό τουρισμό να καταγράφει συνεχή ρεκόρ αφίξεων από τα μέσα της προηγούμενης 10ετίας (εξαιρώντας την πανδημία), το ερώτημα που προκύπτει είναι το κατά πόσο αποτελεί πραγματική επιτυχία της χώρας και κατά πόσο αντανακλά τη μεγέθυνση της παγκόσμιας τουριστικής αγοράς και όπως δείχνει η πρόσφατη μελέτη της ΕΤΕ, η αύξηση των διεθνών αφίξεων στην Ελλάδα κατά περίπου 13 εκ την τελευταία δεκαετία δεν οφείλεται σε έναν μόνο παράγοντα, αλλά στους εξής τρεις.
-Περίπου το 40% της ανόδου προήλθε από τη συνολική μεγέθυνση της παγκόσμιας τουριστικής αγοράς (+25% στη δεκαετία), η οποία δημιούργησε ευνοϊκές συνθήκες για όλους τους προορισμούς.
– Ένα επιπλέον 20% συνδέεται με τη μετατόπιση της διεθνούς ζήτησης προς την «γειτονιά» μας (την ευρύτερη περιοχή ΕυρώπηςΜεσογείου), η οποία ενίσχυσε τη θέση της στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη (από 45% σε 49%).
-Το υπόλοιπο 40%, ωστόσο, αποτελεί καθαρό κέρδος της Ελλάδας, καθώς αντανακλά την ενίσχυση του μεριδίου της έναντι των άμεσων ανταγωνιστών μέσα στη «γειτονιά» μας.
Με άλλα λόγια, η ελληνική άνοδος αποτελεί ένα μείγμα ευνοϊκών διεθνών τάσεων και της βελτίωσης της ανταγωνιστικής της θέσης. Έτσι, η Ελλάδα κατατάσσεται στην πρώτη 5αδα των χωρών της περιφέρειας με το μεγαλύτερο κέρδος μεριδίου την τελευταία 10ετία με το μερίδιό της στον παγκόσμιο τουρισμό να αγγίζει το 2,5% το 2025 (από 2% το 2016) – δηλαδή, 25 φορές μεγαλύτερο από το μερίδιό μας στην παγκόσμια έκταση (0,1%).
Ενισχύεται η τουριστική «γειτονιά»
Συμπληρωματικά στους παραπάνω παράγοντες φαίνεται να λειτουργεί και η αλλαγή του τουριστικού τοπίου στην ευρύτερη περιοχή των νότιων βαλκανικών χωρών και της Τουρκίας. Ειδικότερα, όπως αναφέρει η μελέτη εκτυλίσσονται τα εξής:
-Στη βόρεια Μεσόγειο, η Τουρκία και η Αλβανία κινούνται επιθετικά, καταγράφοντας σημαντικές ανόδους μεριδίου στην περιφερειακή μας αγορά (+3,0 και +0,8 ποσοστιαίες μονάδες, αντίστοιχα, την τελευταία δεκαετία).
-Στη νότια Μεσόγειο, η Αίγυπτος, η Τυνησία και το Μαρόκο επανεμφανίζονται δυναμικά αυξάνοντας το αθροιστικό μερίδιο τους στην περιφερειακή μας αγορά κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες, καθώς αξιοποιούν τις ανταγωνιστικές τιμές, το χαμηλότερο κορεσμό και τη βελτιωμένη γεωπολιτική σταθερότητα.
-Παράλληλα, ώριμοι ευρωπαϊκοί προορισμοί (όπως το ΗΒ και η Γαλλία) καθώς και παραδοσιακοί μεσογειακοί προορισμοί (όπως η Ιταλία και η Ισπανία) χάνουν έδαφος (με αθροιστική απώλεια των 4 χωρών κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες) – δείχνοντας ότι πλησιάζουν τα φυσικά όρια της τουριστικής ανάπτυξής τους με τους όρους των προηγούμενων δεκαετιών.
Οι υποστηρικτικοί παράγοντες
Όπως αναφέρει η μελέτη, το σημαντικό από εδώ και πέρα είναι το αν θα συνεχιστεί αυτή η πορεία του τουρισμού και αν θα διατηρηθεί. Σε μια ανταγωνιστική τουριστική γειτονιά και με νέες τάσεις ζήτησης να αναδύονται, κερδισμένοι θα είναι μόνον όσοι καταφέρουν να ανταποκριθούν με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα, επισημαίνει η μελέτη.
Μέχρι σήμερα, η πορεία αυτή στηρίχθηκε σε διαρθρωτικά θεμέλια – κυρίως αναβάθμιση ποιότητας ξενοδοχείων και ενίσχυση αεροπορικών συνδέσεων. Ειδικότερα, οι παράγοντες που λειτούργησαν υποστηρικτικά είναι οι εξής δύο:
-Σε μια περίοδο όπου οι ταξιδιώτες μεγάλων αποστάσεων αναμένεται να καλύψουν περίπου το ¼ της νέας ζήτησης στην περιφερειακή μας αγορά, οι συνδέσεις της χώρας μας με ώριμες μακρινές αγορές, όπως οι ΗΠΑ, και με αναδυόμενες μακρινές αγορές, όπως η Κίνα και η Ινδία, ενισχύονται.
-Η έντονη εποχικότητα του ελληνικού τουρισμού αρχίζει, αργά αλλά σταθερά, να υποχωρεί, με τις διαρκώς αυξανόμενες τουριστικές ροές να κατανέμονται σχετικά πιο ομοιόμορφα στο έτος. Συγκεκριμένα, η καλοκαιρινή περίοδος συγκεντρώνει πλέον 50% των αφίξεων, από 53% πριν 5 χρόνια, αν και εξακολουθεί να υπερβαίνει τον μεσογειακό μέσο όρο (40%).
Τα επόμενα βήματα
Όπως επισημαίνει η μελέτη, «ο ελληνικός τουρισμός βρίσκεται σε σημείο καμπής, καθώς στρατηγικές ώριμων προορισμών πλησιάζουν τα όρια τους και νέες πηγές ανταγωνισμού αναδύονται». Γι’ αυτό απαιτείται οργανωμένη προσπάθεια σε δύο άξονες:
-Πρώτον, ανάδειξη των «κρυμμένων θησαυρών» της χώρας με προώθηση εναλλακτικών προορισμών (δεδομένου ότι τα νησιά μας απορροφούν σχεδόν το ½ των αφίξεων ενώ καλύπτουν μόλις το 15% της έκτασης της χώρας). –
-Δεύτερον, επιστροφή των επενδύσεων σε βασικές υποδομές στα προ κρίσης επίπεδα (καθώς κατά την τελευταία 5ετία παραμένουν 8% χαμηλότερα) ώστε να συμβαδίσουν με την τουριστική επενδυτική δυναμική (η οποία είναι 14% υψηλότερα από τα προ κρίσης επίπεδα) – αποδεικνύοντας έτσι την ικανότητά μας ως χώρα να διαχειριστούμε την ίδια μας την επιτυχία.
