«Δεν ξέρουν πώς βγαίνουν τα χρήματα, δεν έχουν δουλέψει, δεν έχουν επαφή με την πραγματική κοινωνία». Από την πλούσια συνεισφορά του βουλευτή Κιλκίς, Πέτρου Παππά, σε ένα ακόμη επεισόδιο του νέου αγαπημένου ριάλιτι της ελληνικής κοινωνίας ΣΥΡΙΖΑ: The Show -το πρώτο ισομερώς μοιρασμένο σε όλα τα κανάλια- αυτά τα λόγια χτυπούν μια ευαίσθητη φλέβα.
Ομολογουμένως, όπως είθισται με τα λεγόμενα πολλών άλλων προσώπων που αναδείχθηκαν ως αντ’ αυτού της ηγεσίας του Στέφανου Κασσελάκη στα τηλεπαράθυρα τον τελευταίο χρόνο, οι συγκεκριμένοι μύδροι του κ. Παππά κατά των εσωκομματικών του αντιπάλων αποτελούν άλλη μια δικαίωση μιας δημοφιλούς κοινοτοπίας.
Το ξέρουμε, βέβαια, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πια αλλάξει. Δεν είναι μόνο ότι έχει αποβάλλει τους καθηγητές και τους διανοούμενους από την πρώτη γραμμή στην οποία πρωτοστατούσαν κάποτε, αλλά ντρέπεται ενεργά και για τους ελάχιστους εναπομείναντες στους κόλπους του. Απ’ όταν κατάπιε την καραμέλα μιας εξέγερσης της μεσαίας τάξης εναντίον του που τον καταβαράθρωσε εκλογικά, όλες οι δυνάμεις του είναι αφοσιωμένες στην επιδιόρθωση αυτού του φαντασιακού ρήγματος με τους νοικοκυραίους, μικρούς και μεγάλους.
Έτσι, δύσκολα θα έβρισκε κάποιον πέριξ της Κουμουνδούρου σήμερα η Γουέντι Μπράουν να συζητήσει για την «Αριστερή Μελαγχολία» και ελάχιστοι από τους ούτως ή άλλως ελάχιστους νεολαίους του κόμματος που περιμένουν στην επετηρίδα να ανελιχθούν σε κανονικά στελέχη θα πάστωναν ένα αμφιθέατρο να ακούσουν τον Αλαίν Μπαντιού να μιλάει για τον υποδόριο κομμουνισμό του Αποστόλου Παύλου.
Το κοκτέιλ της επόμενης ημέρας έχει άλλα συστατικά και συγκεκριμένα αυτά με τα οποία η «μεσαία τάξη» καταλαβαίνει τον εαυτό της και τον κόσμο: τυχοδιωκτικό εθνικισμό, μια ολίγη από «υπευθυνότητα», έναν «σεβασμό στο επιχειρείν» που μετατρέπει το ταξικό μίσος των από κάτω σε μια λιγότερο απαιτητική ταξική ζήλια, ένα ατελείωτο παιάνισμα των ανδραγαθημάτων διαφόρων «αυτοδημιούργητων» καταφερτζήδων, εύπεπτες κοτσάνες που εχθρεύονται τις εμβριθείς αναλύσεις και περισσότερες κοινοτοπίες απ’ ό,τι μπορεί να αντέξει κανείς υπό κανονικές συνθήκες.
Μία από αυτές τις κοινοτοπίες έχουν αναγάγει οι Κασσελακίστας σε επαναλαμβανόμενη προσβολή κατά των εσωκομματικών τους αντιπάλων και την εξέφρασε χθες τέλεια ο κ. Παππάς. Η ουσία του επιχειρήματος λέει ότι είναι άνθρωποι του κομματικού σωλήνα, ανεπάγγελτοι στο διηνεκές και άρα στερούμενοι από εμπειρίες της πραγματικής ζωής που θα τους χάριζαν την αναγκαία εγκοσμιότητα προκειμένου να παράγουν πολιτικό έργο.
Ως εκεί βέβαια θα μπορούσε να συμφωνήσει κανείς – για κάποιους. Όμως αυτή είναι η μισή σκέψη. Η άλλη μισή είναι ότι στον αντίποδα αυτής της φιγούρας βρίσκονται οι άνθρωποι της «πιάτσας» που είναι τέτοιοι απλά και μόνο επειδή κάποτε μπήκαν σε κάποιο μισθολόγιο ή έστησαν μια δουλίτσα που πήγε καλά. Αυτό τους χαρίζει σύμφωνα με τον κασσελακικό θρύλο την απόλυτη σοφία για όλα: για την οικονομία, την κοινωνία, τη γεωπολιτική, τις διεθνείς σχέσεις και οτιδήποτε άλλο χρειαστεί να μπει ποτέ στην ημερήσια ατζέντα. Βέβαια, τόσο ο κ. Παππάς, όσο και ο κ. Κασσελάκης και οι συν αυτοίς φαίνεται ότι αδυνατούν να παρατηρήσουν πως στην πράξη η ικανότητά τους εξαντλείται στο να βάζουν πέντε λέξεις στη σειρά – κι αυτές όχι πάντα με ιδιαίτερη επιτυχία.
Η αλήθεια είναι ωστόσο ότι το «πώς βγαίνουν τα χρήματα» που ευαγγελίζεται ο κ. Παππάς ως αξία δεν το καταλαβαίνει κανείς στη δουλειά του. Αντιθέτως, είναι το ίδιο το βόλεμα της μεσαίας τάξης μέσα από τη δουλίτσα της που την καθηλώνει στο στενό κοσμοείδωλό της και την καθιστά κατά κανόνα την πλέον ανίκανη να μιλήσει για τα κοινά. Αυτό φάνηκε άλλωστε και στην πράξη, όταν υπερασπίστηκε ξανά και ξανά την πολυτέλεια της να παραμένει κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά ανίδεη μέχρι την στιγμή που το ΔΝΤ της είχε πια τραβήξει και το τελευταίο εκατοστό του χαλιού κάτω απ’ τα πόδια.
Κανείς στην πραγματικότητα δεν ξέρει «πώς βγαίνουν τα χρήματα». Οι διαφορετικές απαντήσεις σε αυτό το ερώτημα συνιστούν το ίδιο το πεδίο της πολιτικής και για να έχουν μια στοιχειώδη σοβαρότητα, απαιτούν τη δυνατότητα ενός κριτικού αναστοχασμού πάνω στο πώς ζούμε και πώς δουλεύουμε. Πράγμα συνυφασμένο με τον συνεχή προβληματισμό και σίγουρα τελείως ασύμβατο με τη γαλήνη που προσφέρουν οι ισορροπημένοι ισολογισμοί της επιχειρησούλας.
Για να είμαστε δίκαιοι, βέβαια, και οι προκάτοχοι του κομματικού μηχανισμού του ΣΥΡΙΖΑ, καίτοι πιο φιλοπερίεργοι στην όψη, με παρόμοια ελαφρότητα με αυτή των καταφερτζήδων της κοινοτοπίας αντιμετώπισαν τη σκληρή πραγματικότητα γύρω τους.