Μια σειρά από λάθη και παραλείψεις, αλλά και δικαστικές αποφάσεις, που είτε εκδόθηκαν είτε αναμένονται, οδηγούν δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχους στην αναμονή για να λάβουν αναδρομικά ποσά που τους οφείλονται.
Πρόκειται για μια νέα δημοσιονομική πίεση που ασκείται στον ΕΦΚΑ και πρέπει να διαχειριστεί, καθώς το κόστος φαίνεται να κυμαίνεται στα επίπεδα των 800 εκατ. ευρώ. Γι’ αυτό και η καταβολή των όποιων αναδρομικών έχουν ανακύψει ή πρόκειται να προκύψουν θα γίνει ανά τμήματα. Στην πρώτη γραμμή βρίσκεται η εκκρεμής δικαστική διαμάχη για τις περικοπές σε επικουρικές συντάξεις και δώρα.
Υπολογίζεται ότι οι δικαιούχοι που έχουν υποβάλει αγωγές κατά του Δημοσίου ανέρχονται σε 370.000, ενώ ενδεχόμενη θετική απόφαση δεν αποκλείεται να προκαλέσει αίτημα για καθολική ικανοποίηση του συνόλου των συνταξιούχων. Το ζητούμενο είναι να υπάρξει οριστική απόφαση από το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο (ΑΕΔ), κάτι που αναμένεται να συμβεί εντός του φθινοπώρου.
Η απόφαση στο υπουργείο Εργασίας
Εν συνεχεία και με βάση αυτή την απόφαση, θα κληθεί να αποφασίσει το υπουργείο Εργασίας εάν θα καλύψει καταβάλλοντας αναδρομικά ποσά μόνο όσους έχουν προσφύγει στη Δικαιοσύνη ή όλους τους συνταξιούχους. Η συγκεκριμένη δικαστική διαμάχη αφορά περικοπές σε επικουρικές συντάξεις και σε δώρα, κύριων και επικουρικών, που πραγματοποιήθηκαν το 2012. Από τότε έχουν προκύψει τουλάχιστον τέσσερις θετικές δικαστικές αποφάσεις, με τελευταία εκείνη που εκδόθηκε από το ΣτΕ και αφορά τους συνταξιούχους που προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα.
Οι αποφάσεις αυτές, όμως, έρχονται σε αντίθεση με ανάλογες που έλαβε το Ελεγκτικό Συνέδριο και επικεντρώνονται σε συνταξιούχους του Δημοσίου. Τώρα, το ΑΕΔ καλείται να γεφυρώσει τις όποιες διαφορές και να καταλήξει εάν οι συνταξιούχοι που διεκδικούν ποσά, ως αναδρομικά, πρέπει να δικαιωθούν ή όχι. Παράλληλα, υπολογίζονται από τον ΕΦΚΑ σε περίπου 45.000 οι απόστρατοι των Ενόπλων Δυνάμεων, οι οποίοι έχουν άθροισμα συντάξεων που υπερβαίνει τα 1.000 ευρώ και δικαιούνται αναδρομικά 27 μηνών από τον επανυπολογισμό των κρατήσεων.
Πρόκειται για λάθος που εντοπίστηκε τον Μάρτιο του 2023 και διορθώθηκε τον αμέσως επόμενο μήνα, με τις συντάξεις των συγκεκριμένων δικαιούχων να αυξάνονται από τότε. Κανονικά, όμως, θα έπρεπε οι μειωμένες κρατήσεις να έχουν εφαρμοστεί από την 1η Ιανουαρίου 2021.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, ο ΕΦΚΑ προσανατολίζεται να πραγματοποιήσει τις συγκεκριμένες αναδρομικές καταβολές, το αργότερο μέχρι τα φετινά Χριστούγεννα ή στις αρχές Ιανουαρίου. Επίσης, σε περίπου 50.000 συνταξιούχους του πρώην ΕΤΑΑ (μηχανικούς, συμβολαιογράφους, δικηγόρους και υγειονομικούς), βάσει πρόσφατων δικαστικών αποφάσεων, θα πρέπει να χορηγηθούν αυξήσεις, αφού επανυπολογιστούν οι συντάξεις που λαμβάνουν. Το συγκεκριμένο λάθος πρόκειται να διορθώσει ο ΕΦΚΑ αφού πρώτα λάβει καθαρογραμμένες τις οριστικές δικαστικές αποφάσεις που δικαιώνουν τους συνταξιούχους.
Ποιοι άλλοι δικαιούνται αυξήσεις στις επικουρικές συντάξεις
Εκτός των παραπάνω, περίπου 100.000 νέοι συνταξιούχοι, από το 2015 και μετά, δικαιούνται αυξήσεις και αναδρομικά στις επικουρικές συντάξεις, διότι εκδόθηκαν χωρίς να υπολογιστούν οι επιπλέον εισφορές που κατέβαλαν ως ασφαλισμένοι. Επίσης, έχουν υπολογιστεί ότι ανέρχονται στους 10.000 οι συνταξιούχοι του ΝΑΤ με λάθη στον επανυπολογισμό των συντάξεών τους, που πρέπει να λάβουν αυξήσεις και τα ανάλογα αναδρομικά. Την ίδια στιγμή, χιλιάδες συνταξιούχοι του Δημοσίου αναμένουν αναδρομικά διετίας (από το 2018 και το 2019) από την Εισφορά Αλληλεγγύης στις κύριες συντάξεις. Ωστόσο, εκτιμάται ότι θα υπάρξουν εξελίξεις και αύξηση του αριθμού των δικαιούχων, διότι πέραν των ατομικών δικαστικών αποφάσεων, η κράτηση κρίθηκε αντισυνταγματική για τη συγκεκριμένη περίοδο, ανεξάρτητα από το πόσοι είχαν ασκήσει προσφυγή. Σε κάθε περίπτωση, τίθεται ζήτημα ερμηνείας της δικαστικής απόφασης, αν και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας έχει ξεκαθαρίσει ότι θα τη σεβαστεί απόλυτα