Του Κώστα Ράπτη
Ισορροπία τρόμου ή ανεξέλεγκτη κλιμάκωση; Το πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση στη Μέση Ανατολή, έναν χρόνο ακριβώς μετά τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου, συναρτάται πλέον ευθέως από τη συνέχεια που υπολογίζει να δώσει (ή όχι) η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν στα πυραυλικά πλήγματα που εξαπέλυσε το βράδυ της Τρίτης εναντίον της επικράτειας του Ισραήλ και κυρίως από την ανταπάντηση που σχεδιάζει το εβραϊκό κράτος, είτε με την ενεργό σύμπραξη των ΗΠΑ είτε χωρίς.
Ο φόβος για μια ανεξέλεγκτη περιφερειακή κλιμάκωση δικαιολογείται από την ίδια τη λογική των πραγμάτων, καθώς η ισραηλινή κυβέρνηση του Βενιαμίν Νετανιάχου, ενθαρρυμένη από τα βαριά πλήγματα που επέφερε τις προηγούμενες ημέρες στην σιιτική οργάνωση Χεζμπολάχ του Λιβάνου, μοιάζει αποφασισμένη να αναμετρηθεί απευθείας με την “κεφαλή του χταποδιού”, όπως αποκαλεί το Ιράν, ηγέτιδα δύναμη του λεγόμενου “άξονα της αντίστασης”.
Άλλωστε, με σειρά κινήσεών του το Ισραήλ δείχνει να καλωσορίζει τον πολλαπλασιασμό των μετώπων και την κλιμάκωση της σύγκρουσης, καθώς μόνο η επίσπευση των εξελίξεων (με τη διόλου υποκρυπτόμενη ελπίδα ότι αυτή θα εμπλέξει άμεσα και τις ΗΠΑ) μπορεί να ακυρώσει τον σχεδιασμό των αντιπάλων του για έναν μακρόσυρτο, ελεγχόμενης έντασης, πολυμέτωπο πόλεμο φθοράς, κατά τον οποίο το εβραϊκό κράτος θα υπονομεύεται επιχειρησιακά, δημογραφικά και οικονομικά (οι πρόσφατες υποβαθμίσεις από τη Moody’s και την S&P αποτελούν χαρακτηριστικό σημάδι).
Άλλωστε τα ιρανικά πλήγματα της Τρίτης, που με τη σειρά τους αποτέλεσαν απάντηση στη δολοφονία από το Ισραήλ του ηγέτη της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, δεσμεύουν την ισραηλινή ηγεσία σε μια ανταπόδοση, η οποία λέγεται ότι θα είναι συντριπτική.
Οι δεύτερες σκέψεις
Όμως μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές η ισραηλινή επίθεση στο Ιράν δεν είχε εκδηλωθεί. Και τα μηνύματα που εξέπεμπε από την άλλη άκρη του Ατλαντικού ο Τζο Μπάιντεν ήταν ασαφή και αντιφατικά, υποδηλώνοντας ότι πέρα από τη δίχως συζήτηση συμπαράσταση Αμερικανών και Ευρωπαίων στο Ισραήλ, επικρατεί περίσκεψη. Μάλιστα ο ένοικος του Λευκού Οίκου, μιλώντας εξ ονόματος και των λοιπών χωρών της G7, τάχθηκε κατά της στοχοποίησης των εγκαταστάσεων του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος. Μένει να φανεί βέβαια κατά πόσον η τοποθέτησή του αυτή θα αποδειχθεί στην πράξη ισχυρότερη των προηγούμενων άκαρπων εκκλήσεών του για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα ή για μη προώθηση των ισραηλινών δυνάμεων στη Ράφα…
Αλλά και αν υποθέσουμε ότι τα πλήγματα θα “περιορισθούν” σε ιρανικές πετρελαϊκές εγκαταστάσεις, δεν είναι ασφαλώς μικρή υπόθεση οι αναταράξεις που θα προκύψουν στις διεθνείς αγορές, όπου η νευρικότητα είναι ήδη αισθητή.
Η ομιλία Χαμενεΐ
Το Ιράν από την πλευρά του “χορογραφεί” τις κινήσεις του, έτσι ώστε να διαφανεί ότι επιθυμεί να μπει “άνω τελεία” στην απευθείας αναμέτρηση με το Ισραήλ.
Ο ανώτατος ηγέτης της Ισλαμικής Δημοκρατίας, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ ηγήθηκε χθες των προσευχών της Παρασκευής στην Τεχεράνη, κίνηση στην οποία προβαίνει μόνο σε κρίσιμες στιγμές (όπως για τελευταία φορά τον Ιανουάριο του 2020, μετά τη δολοφονία του στρατηγού Κάσεμ Σολεϊμανί). Φρόντισε μάλιστα να έχει δίπλα του ένα όπλο. Όμως στην ομιλία που εκφώνησε, εν μέρει στα αραβικά, η φράση-κλειδί υποδήλωνε αυτοσυγκράτηση: “Ούτε θα διστάσουμε, ούτε θα βιαστούμε”.
Άλλωστε, η ομιλία του επικεντρώθηκε στο γεγονός ότι το σύνολο του ισλαμικού κόσμου αντιμετωπίζει απειλή, η οποία προέρχεται από τις ΗΠΑ (με το Ισραήλ ως όργανό τους), εξ ού και μόνο ενωμένος μπορεί αυτός να την αντιμετωπίσει.
Αυτό το πνεύμα ισλαμικής ενότητας διαπνέει άλλωστε και την πρωτοβουλία του Ιράν να αποστείλει τον μεν υπουργό Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί στη Βηρυτό, τον δε πρόεδρό του Μασούντ Πεζεσκιάν σε συνέδριο στην Ντόχα του Κατάρ για επαφές με τον εκεί Εμίρη και άλλους Άραβες ηγέτες, από τους οποίους φέρεται να απέσπασε δέσμευση ουδετερότητας (άρα μη χρησιμοποίησης των αμερικανικών βάσεων του Περσικού Κόλπου εναντίον του Ιράν).
Η Τεχεράνη στηρίζει τις προσπάθειες για κατάπαυση πυρός στον Λίβανο, υπό τον όρο ότι θα έχει τη στήριξη της Χεζμπολάχ και θα είναι ταυτόχρονη με μια κατάπαυση πυρός στη Λωρίδα της Γάζας, δήλωσε από τη Βηρυτό ο Αραγτσί.
Την ίδια ώρα, οι Φρουροί της Επανάστασης διαμήνυαν, δια του αναπληρωτή διοικητή τους Αλί Φανταβί, ότι αν το Ισραήλ πλήξει τις υποδομές του Ιράν, θα στοχοποιηθούν “όλες οι πηγές ενέργειας, οι εγκαταστάσεις και όλα τα διυλιστήρια και τα κοιτάσματα φυσικού αερίου” του εβραϊκού κράτους.
Προσφυγική κρίση στον Λίβανο
Προς το παρόν, τον λογαριασμό εξακολουθεί να τον πληρώνει ο Λίβανος.
Τα περισσότερα από τα σχεδόν 900 ομαδικά καταφύγια που έχει δημιουργήσει η κυβέρνηση στον Λίβανο δεν έχουν πλέον διαθεσιμότητα, δήλωσε η Ρούλα Αμίν της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες σε συνέντευξη Τύπου χθες στη Γενεύη.
Οι λιβανικές αρχές δηλώνουν ότι πάνω από 1,2 εκατ. Λιβανέζοι έχουν εκτοπιστεί και σχεδόν 2.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί από την έναρξη της σύγκρουσης του Ισραήλ με τη λιβανική, φιλοϊρανική οργάνωση Χεζμπολάχ κατά τον τελευταίο χρόνο, οι περισσότεροι εκ των οποίων τις δύο τελευταίες εβδομάδες.
“Στους δρόμους επικρατεί κυκλοφοριακή συμφόρηση. Άνθρωποι κοιμούνται σε δημόσια πάρκα, στον δρόμο, στην παραλία”, δήλωσε ο Μάθιου Λουτσιάνο, επικεφαλής του γραφείου του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης στον Λίβανο. Πολλά από τα υφιστάμενα καταφύγια είναι σχολεία, δήλωσε, το οποίο σημαίνει επιπλέον προβλήματα για την εκπαίδευση.
Κλειστή η οδός προς Δαμασκό
Στο επιχειρησιακό επίπεδο οι συγκρούσεις στα σύνορα συνεχίζονται, μολονότι η προαναγγελθείσα χερσαία επίθεση του Ισραήλ δεν εκδηλώνεται σε κάποιο αξιοσημείωτο βάθος.
Ο ισραηλινός στρατός προειδοποίησε χθες τους κατοίκους τουλάχιστον 20 ακόμη οικισμών του νοτίου Λιβάνου να εγκαταλείψουν τις εστίες τους.
Λίγο νωρίτερα οι λιβανικές αρχές είχαν ανακοινώσει ότι πλήγμα του ισραηλινού στρατού στο ανατολικό τμήμα της χώρας, στα σύνορα μεταξύ του Λιβάνου και της Συρίας, απέκλεισε τον δρόμο που χρησιμοποιούν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι, οι οποίοι προσπαθούν να διαφύγουν από τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς.