Του Κώστα Ράπτη
Αποτελεί ο πρόσφατος τερματισμός του “Πολέμου των Δώδεκα Ημερών” μεταξύ Ισραήλ και Ιράν (με παρεμβολή και των ΗΠΑ) “σκαλοπάτι” για την προ πολλού αναγκαία κατάπαυση του πυρός και στη Λωρίδα της Γάζας; Ή απλώς μια επιβεβλημένη ανάπαυλα με στόχο την επανέναρξη της σύγκρουσης το συντομότερο και σε κλίμακα περισσότερο καταστροφική;
Στο δεύτερο ενδεχόμενο παραπέμπει η δήλωση του Ισραηλινού υπουργού Άμυνας, Ισραέλ Κατς, σε υψηλόβαθμους στρατιωτικούς αξιωματούχους, ότι ο στρατός του Ισραήλ ετοιμάζει σχέδιο επιβολής για να διασφαλίσει, σε επίπεδο πληροφοριών και αεροπορικής υπεροχής, ότι “το Ιράν δεν θα μπορεί να επιστρέψει για να απειλήσει το Ισραήλ”.
Από την άλλη πλευρά, η απόφαση του Ιράν να διακόψει τη συνεργασία του με τους επιθεωρητές της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (μολονότι, όπως διευκρίνισε, εξακολουθεί να δεσμεύεται από τη Συνθήκη Μη Διάδοσης των Πυρηνικών Όπλων) καταδεικνύει ότι οι εντάσεις περί το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν παραμένουν στην ημερήσια διάταξη.
Αλλά η πραγματική απάντηση στα ερωτήματα δεν αναμένεται να προκύψει παρά από τη συνάντηση που θα έχουν την εβδομάδα που έρχεται ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, και ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Βενιαμίν Νετανιάχου, στην Ουάσινγκτον.
Το κρίσιμο ραντεβού
Ο ένοικος του Λευκού Οίκου έχει δηλώσει δημοσίως ότι θα αντιμετωπίσει “αυστηρά” τον καλεσμένο του. Ωστόσο, ο τελευταίος, γνωρίζοντας μάλλον κάτι παραπάνω, εμφανίζεται αγέρωχος.
Ο Νετανιάχου υποσχέθηκε εκ νέου την Πέμπτη, κατά τη διάρκεια άκρως συμβολικής επίσκεψής του στο κιμπούτς Νιρ Οζ που πλήρωσε βαρύ τίμημα στις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου 2023, ότι θα επιστρέψουν στα σπίτια τους “όλοι ανεξαιρέτως” οι Ισραηλινοί όμηροι που κρατούνται στη Λωρίδα της Γάζας.
Την ίδια ώρα ο Τραμπ, μιλώντας σε δημοσιογράφους, έθετε ως πρώτη προτεραιότητα την ασφάλεια των κατοίκων της Γάζας που, όπως είπε, “έχουν περάσει κόλαση”. Παρέκαμψε έτσι το ερώτημα κατά πόσον εμμένει στο ευφάνταστο σχέδιό του για ανάληψη από τις ΗΠΑ του ελέγχου του παλαιστινιακού θύλακα, τον οποίο μάλιστα οραματιζόταν να μετατρέψει σε “Ριβιέρα”.
Προς το παρόν, ο Αμερικανός πρόεδρος εμφανίζεται αισιόδοξος, προεξοφλώντας σύναψη συμφωνίας για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα εντός της εβδομάδας. Στην πραγματικότητα, όμως, φέρνει προ τελεσιγράφου τη Χαμάς, έχοντας εκ των προτέρων συνεννοηθεί με το Ισραήλ για μια δέσμη προτάσεων, που τη χαρακτηρίζει “τελική”.
Προσηλωμένος στη “μεγάλη εικόνα” των αμερικανικών στόχων για μια “νέα Μέση Ανατολή”, ο Τραμπ πρόσθεσε ότι συνομίλησε με τον υπουργό Άμυνας της Σαουδικής Αραβίας για το ενδεχόμενο και άλλες (αραβικές) χώρες να ενταχθούν στις “Συμφωνίες του Αβραάμ”, που ο ίδιος είχε λανσάρει κατά την πρώτη τετραετία του, για την εξομάλυνση των σχέσεών τους με το Ισραήλ.
Από τη δική της πλευρά, η Χαμάς ανέφερε πως μελετά τις προτάσεις για την κήρυξη κατάπαυσης του πυρός και ότι πλέον διαβουλεύεται με άλλα παλαιστινιακά κινήματα. Υποσχέθηκε δε την Τετάρτη να δώσει απάντηση “με μεγάλη υπευθυνότητα”.
Σύμφωνα με πληροφορίες της εφημερίδας New York Times, που επικαλέστηκε ισραηλινές και παλαιστινιακές πηγές της, προβλέπεται η απελευθέρωση 10 ομήρων εν ζωή και η παράδοση 18 σορών θανόντων ομήρων σε πέντε φάσεις σε 60 ημέρες, με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση Παλαιστινίων που κρατούνται από τις ισραηλινές αρχές.
Στο Ισραήλ, η πολιτική τάξη συνεχίζει να διχάζεται ανάμεσα σε όσους τάσσονται υπέρ συμφωνίας που θα εξασφαλίσει την επιστροφή των ομήρων και εκείνους, πρωτίστως τους ακροδεξιούς εταίρους της κυβέρνησης Νετανιάχου, που θέλουν οι επιχειρήσεις να συνεχιστούν ωσότου να πάψει να υπάρχει η Χαμάς.
Παρά τις εκκλήσεις και τις διαδηλώσεις των οικογενειών των ομήρων, ο Νετανιάχου δεσμεύθηκε την Τετάρτη ότι θα εξαλείψει τη Χαμάς “ως τη ρίζα”. Και η εικόνα επί του πεδίου μαρτυρεί κλιμάκωση των στρατιωτικών επιχειρήσεων, με δεκάδες αμάχους νεκρούς καθημερινά. Για την εξέλιξη αυτή η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου εξέφρασε τη “βαθιά ανησυχία” της.
Πολλαπλασιάζονται οι καταγγελίες
Χρησιμοποιώντας ασυνήθιστα ευθεία γλώσσα, η Ειδική Εισηγήτρια των Ηνωμένων Εθνών για τα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη, Φραντσέσκα Αλμπανέζε, δήλωσε καταχειροκροτούμενη σε ομιλία της στο Συμβούλιο του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα: “Το Ισραήλ είναι υπεύθυνο για μία από τις πιο σκληρές γενοκτονίες στη σύγχρονη ιστορία”.
Η Αλμπανέζε παρουσίασε την τελευταία έκθεσή της, στην οποία κατονομάζει περισσότερες από 60 εταιρείες, για τις οποίες λέει πως είναι αναμιγμένες στην υποστήριξη των ισραηλινών οικισμών και της ισραηλινής στρατιωτικής δράσης στη Γάζα.
Στο στόχαστρο ο ρόλος του GHF
Την ίδια στιγμή, ο επικεφαλής του νεοσύστατου ιδιωτικού δικτύου διανομής επισιτιστικής βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας, το οποίο στηρίζεται από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, απέκρουε τις καταγγελίες για τον ρόλο του.
Το Ανθρωπιστικό Ίδρυμα για τη Γάζα (GHF), μια ιδιωτική ανθρωπιστική οργάνωση που επισήμως εδρεύει στο Ντελάγουερ των ΗΠΑ και πλαισιώνεται από μισθοφόρους, άρχισε τη λειτουργία του στις 26 Μαΐου, αφού το Ισραήλ είχε διακόψει την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας στον παλαιστινιακό θύλακα επί δύο και πλέον μήνες, παρά τις προειδοποιήσεις ότι υπήρχε κίνδυνος λιμού.
Ο ΟΗΕ και οι κυριότερες οργανώσεις παροχής βοήθειας αρνήθηκαν να συνεργαστούν με το GHF, εκτιμώντας ότι εξυπηρετεί τους ισραηλινούς στρατιωτικούς στόχους και παραβιάζει τις θεμελιώδεις ανθρωπιστικές αξίες.
Ο πρόεδρος του Ιδρύματος, Τζόνι Μουρ, ευαγγελιστής πάστορας σύμμαχος του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, απέρριψε τις εκκλήσεις 170 ΜΚΟ (ανάμεσά τους η Oxfam, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, η Save the Children, το Νορβηγικό Συμβούλιο Προσφύγων και η Διεθνής Αμνηστία) που ζητούν να σταματήσει αυτό το αμφιλεγόμενο πρόγραμμα. Σύμφωνα με τον Μουρ, το GHF έχει παραδώσει περισσότερα από ένα εκατομμύριο δέματα με τρόφιμα αφού ξεκίνησε τις επιχειρήσεις του.
Σύμφωνα με την υπηρεσία Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, ο ισραηλινός στρατός επανειλημμένα “βομβάρδισε και πυροβόλησε Παλαιστίνιους που προσπαθούσαν να φτάσουν στα σημεία διανομής”.
