Προεκλογικά κόμπαζε ότι μπορεί να επιλύσει την ουκρανική κρίση εντός 24ώρου. Μετεκλογικά έκανε λόγο για ένα εξάμηνο. Αλλά στον πέμπτο μήνα της νέας προεδρικής θητείας του Ντόναλντ Τραμπ, η προοπτική ειρήνευσης της Ουκρανίας δείχνει πιο απομακρυσμένη από ποτέ – και ο ίδιος μοιάζει να έχει μετατραπεί από ηγέτη υπερδύναμης απλώς σε διαδικτυακό σχολιαστή των εξελίξεων.
Βέβαια το θέαμα των “εξαιρετικών σχέσεών” του με τον Βλαντίμιρ Πούτιν συντηρείται πάση θυσία – όπως απέδειξε και η τελευταία τηλεφωνική επικοινωνία των δύο ανδρών την Τετάρτη, η οποία, κατά Τραμπ, ήταν “μια καλή συζήτηση, αλλά όχι μια συζήτηση που θα οδηγήσει σε άμεση ειρήνη”.
Το κρισιμότερο, ωστόσο, είναι ότι ο ένοικος του Λευκού Οίκου άκουσε τον συνομιλητή του να τονίζει, και μάλιστα “πολύ έντονα”, ότι θα πρέπει “να απαντήσει” στην πρόσφατη ουκρανική επίθεση σε ρωσικά στρατιωτικά αεροδρόμια. Αυτό αναφέρθηκε, σε ύφος συμφιλίωσης με το αναπόφευκτο, χωρίς ο Τραμπ να δηλώνει κατά πόσον προσπάθησε να αποτρέψει τα ρωσικά αντίποινα ή τι σκοπεύει να πράξει, εάν αυτά εκδηλωθούν.
Ακόμη και στενοί του σύμμαχοι στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, όπως ο γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκρέιχαμ, εισηγητής θηριώδους πακέτου κυρώσεων κατά της Ρωσίας, θεωρούν ότι ο Τραμπ έχει παγιδευτεί από τον Πούτιν και επείγει αλλαγή γραμμής.
Ισορροπία τρόμου
Όμως η αλήθεια είναι, ότι τα όσα εκτυλίχθηκαν την Κυριακή, ένα 24ωρο πριν από τον δεύτερο γύρο ρωσο-ουκρανικών άμεσων συνομιλιών στην Κωνσταντινούπολη, εκφεύγουν κατά πολύ των οικείων παραμέτρων της τριετούς πολεμικής σύγκρουσης.
Στις τολμηρότερες επιθέσεις που επεχείρησε ποτέ η ουκρανική πλευρά επί ρωσικού εδάφους επλήγησαν με drones δύο αμαξοστοιχίες στις περιφέρειες του Κουρσκ και του Μπριανσκ, με απολογισμό 7 αμάχους επιβαίνοντες νεκρούς, ενώ στοχοποιήθηκαν και πέντε στρατιωτικά αεροδρόμια ανά τη Ρωσία, δύο εκ των οποίων επλήγησαν επιτυχώς. Το ότι τα συγκεκριμένα αεροδρόμια βρίσκονται στο Μούρμανσκ του Αρκτικού Ωκεανού, στο μακρινό Ιρκούτσκ της Σιβηρίας, ακόμη και στις όχθες του Αμούρ στην Άπω Ανατολή, το ότι τα drones που τα έπληξαν εξαπολύθηκαν από φορτηγά κινούμενα εντός ρωσικού εδάφους και το ότι ο απολογισμός ήταν η μερική ή ολοκληρωτική καταστροφή στρατηγικών βομβαρδιστικών, δυνάμενων να φέρουν πυρηνικό οπλισμό, καταδεικνύει το μέγεθος του πλήγματος στο γόητρο της Ρωσίας, αλλά και των προκλήσεων ασφαλείας που δημιουργεί διεθνώς η δημιουργία ενός τέτοιου προηγουμένου, είτε σε ό,τι αφορά την τέχνη του πολέμου είτε και την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και του οργανωμένου εγκλήματος.
Πόσω μάλλον που τα ρωσικά στρατηγικά βομβαρδιστικά βρίσκονταν εκτεθειμένα εκτός υποστέγων, ώστε να είναι δορυφορικά διαπιστώσιμη η κατάστασης ετοιμότητάς τους, βάσει των δεσμεύσεων που είχαν αναληφθεί στο πλαίσιο της αμερικανο-ρωσικής συνθήκης New START, η οποία εκπνέει τον προσεχή Φεβρουάριο και αποτελεί τη μόνη εναπομείνασα από το πλαίσιο ελέγχου των εξοπλισμών που είχε οικοδομηθεί στα τέλη του Ψυχρού Πολέμου.
Κατόπιν αυτού, δεν εκπλήσσει η δήλωση του Ρώσου αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Ριάμπκοφ ότι “δεν υπάρχει βάση για πλήρους κλίμακας συνέχιση της New START υπό τις παρούσες συνθήκες – και δεδομένου ότι η συνθήκη κλείνει τον κύκλο ζωής της σε περίπου οκτώ μήνες, το να μιλάμε για ρεαλισμό ενός τέτοιου σεναρίου χάνει όλο και περισσότερο το νόημά του”.
Αν συνυπολογίσουμε το ότι προ μηνών επλήγη ραντάρ του ρωσικού συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης για ενδεχόμενο πυρηνικό “πρώτο πλήγμα” και ότι ταυτόχρονα η κυβέρνηση Τραμπ έχει ήδη εξαγγείλει τη δημιουργία του αντιπυραυλικού συστήματος “Χρυσός Θόλος”, το διακύβευμα έχει μεταφερθεί από τα ουκρανικά πεδία των μαχών στην “ισορροπία του τρόμου” μεταξύ των υπερδυνάμεων.
Αποστασιοποίηση των ΗΠΑ
“Οι άνθρωποι πρέπει να κατανοήσουν ότι στον χώρο της ασφάλειας, όταν επιτίθεσαι σε ένα μέρος του συστήματος εθνικής επιβίωσης του αντιπάλου σου που είναι η πυρηνική του τριάδα, αυτό σημαίνει ότι το επίπεδο κινδύνου αυξάνεται επειδή δεν γνωρίζεις τι θα κάνει η άλλη πλευρά. Δεν είσαι σίγουρος”, εξήγησε χαρακτηριστικά ο Αμερικανός προεδρικός απεσταλμένος για την Ουκρανία, Κιθ Κέλογκ, υποδηλώνοντας αποστασιοποίηση της Ουάσινγκτον από την τολμηρή ουκρανική πρωτοβουλία.
Σε μια συγκυρία που οι φιλοδοξίες του για διπλωματικές επιτυχίες έχουν μεταφερθεί στις συνομιλίες με το Ιράν (οι οποίες επίσης εθίγησαν με τον Πούτιν), ο Τραμπ εμφανίζεται να αποτραβιέται από το ουκρανικό ζήτημα. Την Πέμπτη μάλιστα έκανε λόγο για “δύο παιδιά που τσακώνονται και είναι κάποτε προτιμότερο να τα αφήσεις για λίγο μέχρι να τα χωρίσεις”.
Ανοιχτά ερωτήματα
Όμως η ρωσική πλευρά θεωρεί (όπως λ.χ. το δήλωσε ρητά η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα) ότι επιθέσεις σαν αυτές της Κυριακής δεν είναι δυνατόν να εξαπολυθούν δίχως δορυφορική υποστήριξη, την οποία η Ουκρανία μόνο από τους Δυτικούς συμμάχους της μπορεί να εξασφαλίσει. Μένει συνεπώς στους Ρώσους ιθύνοντες να προσφέρουν στον εαυτό τους μιαν απάντηση στο κρίσιμο ερώτημα, αν ο Τραμπ παρακάμφθηκε στη λήψη της σχετικής απόφασης (και άρα δεν έχει έλεγχο των υφισταμένων και των εταίρων του) ή απλώς καλύπτεται πίσω από προσχήματα “διαψευσιμότητας”, την ώρα που ήδη δίνει το πράσινο φως στα “κακά” που προειδοποιούσε ότι θα συμβούν, αν η Μόσχα δεν φανεί συνεργάσιμη.
Και από την απάντηση στην οποία θα καταλήξει το Κρεμλίνο θα κριθεί και το αν ο Πούτιν θα επιλέξει δραστικά αντίποινα ή θα τα αποφύγει, θεωρώντας τα παγίδα και επενδύοντας για ένα διάστημα ακόμη στη σχέση του με τον Τραμπ. Πάντως ο πρώην πρόεδρος, νυν αντιπρόεδρος του ισχυρού Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας της Ρωσίας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, δήλωσε χαρακτηριστικά: “Ό,τι πρέπει να ανατιναχθεί θα ανατιναχθεί και όσοι πρέπει να εξοντωθούν θα εξοντωθούν”, ενώ αντίθετα ο υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσε πως η Μόσχα δεν πρέπει να ξεγελαστεί από τις εγκληματικές προκλήσεις της Ουκρανίας και θα πρέπει να χρησιμοποιήσει διαπραγματεύσεις και όλα τα μέσα για να επιτύχει τους στόχους της στρατιωτικής επιχείρησης στην Ουκρανία. Κάπου μεταξύ των δύο αυτών πόλων ο Πούτιν αναρωτήθηκε δημοσίως: “Τι υπάρχει να συζητήσουμε; Πώς μπορούμε να διαπραγματευτούμε με όσους βασίζονται στην τρομοκρατία;”.
Κλιμακώνεται η στρατιωτική δράση
Επιδρομή με drones και βαλλιστικούς πυραύλους που εξαπέλυσαν οι ρωσικές δυνάμεις στο Κίεβο και αλλού τις πρώτες ώρες της Παρασκευής είχε αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τουλάχιστον τέσσερις άνθρωποι, ενώ ο πρόεδρος Ζελένσκι ζήτησε από τους συμμάχους του να αντιδράσουν “με αποφασιστικό τρόπο”. Κατά την έναρξη της συνόδου των υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, ο Ουκρανός πρόεδρος είπε πως οι ειρηνευτικοί όροι που πρότεινε η Μόσχα κατά τις συνομιλίες της Δευτέρας στην Κωνσταντινούπολη είναι “τελεσίγραφα” που δεν μπορεί να δεχθεί η Ουκρανία, καθώς η Ρωσία απαιτεί κυρίως από το Κίεβο να αποσύρει τα στρατεύματά του από τέσσερις ουκρανικές περιφέρειες των οποίων έχει ανακοινώσει την προσάρτηση.
Παράλληλα, συνεχίζεται η προέλαση των ρωσικών στρατευμάτων στην περιφέρεια Σούμι της βορειοανατολικής Ουκρανίας, ενώ η συνολική προέλαση των ρωσικών δυνάμεων τον Μάιο συνεχίστηκε με τον ταχύτερο ρυθμό από την αρχή του έτους, σύμφωνα με τον ουκρανικό ιστότοπο Deep State, που μεταδίδει πληροφορίες για τις θέσεις των στρατιωτικών δυνάμεων.
