Το βασικό «στοίχημα» της νέας χρονιάς είναι να ξεπεράσουν τα ετήσια φορολογικά έσοδα τα 70-71 δισ. ευρώ, για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας.
Η επίτευξη ρεκόρ φορολογικών εσόδων θα ανοίξει τον δρόμο για ισοσκελισμό του κρατικού προϋπολογισμού, αλλά και εξασφάλιση ποσού άνω του 1-1,5 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση νέων φορολογικών ελαφρύνσεων, κυρίως στην άμεση φορολογία.
Ο προϋπολογισμός που ψηφίστηκε προχθές από τη Βουλή προβλέπει ότι θα πρέπει να επιτευχθούν μια σειρά από ιστορικά ρεκόρ: το πρώτο είναι να διαμορφωθεί το ονομαστικό ΑΕΠ στα 247,5 δισ. ευρώ και το δεύτερο ότι τα φορολογικά έσοδα θα πρέπει να φτάσουν στα 69,2 δισ. ευρώ, ποσό όμως το οποίο δεν έχει καταγραφεί ποτέ στο παρελθόν.
Όμως, ακόμη κι αν αυτές οι δύο προβλέψεις γίνουν πραγματικότητα, χώρος για πρόσθετα μέτρα δημοσιονομικής χαλάρωσης -και δει μείωσης φόρων που συνιστούν και προτεραιότητα για την κυβέρνηση- δεν θα δημιουργηθεί.
Ρυθμός ανάπτυξης
Το «κλειδί» είναι να καταγραφεί και μέσα στο 2025 -και ειδικά μέχρι το τέλος Ιουλίου, οπότε θα έχει ολοκληρωθεί και η διαδικασία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων της επόμενης χρονιάς από φυσικά και νομικά πρόσωπα- αύξηση φορολογικών εσόδων πέραν των όσων έχουν προβλεφθεί για φέτος.
Ρόλο παίζει ακόμη και η πηγή της αύξησης: ένας ενδεχόμενος μεγαλύτερος ρυθμός ανάπτυξης -ο οποίος κατ’ αντιστοιχία θα μεταφραστεί και σε πρόσθετα έσοδα- δεν συνεπάγεται αυτομάτως και δημιουργία δημοσιονομικού χώρου.
Αντίθετα, αν η καθολική εφαρμογή του mydata, το ηλεκτρονικό τιμολόγιο ή το e-δελτίο αποστολής είναι αυτά που θα συμβάλουν στο να αποτυπωθεί το νέο ιστορικό υψηλό στα φορολογικά έσοδα, αυτομάτως θα ανοίξει ο δρόμος και για τα επόμενα μέτρα στήριξης.
Με βάση τις προβλέψεις του προϋπολογισμού, μέσα στο 2025 θα πρέπει να εξασφαλιστεί αύξηση κατά περίπου 1,6 δισ. ευρώ από τους φόρους στα αγαθά και στις υπηρεσίες (από τα 36,4 δισ. ευρώ φέτος, να φτάσουμε στα 38 δισ. ευρώ), ενώ επιπλέον 1 δισ. ευρώ θα πρέπει να προκύψει και από τους φόρους στο εισόδημα (από τα 25,34 δισ. ευρώ φέτος, στα 26,67 δισ. ευρώ το 2025).
Ουσιαστικά, την αύξηση πρέπει να αποφέρουν τρεις φόροι: ο ΦΠΑ, ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων και ο φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων.
Η εκτίμηση περί αύξησης εδράζεται σε λογικές παραδοχές:
1. Από τη στιγμή που το 2025 το ονομαστικό ΑΕΠ της χώρας θα ανέβει κατά περίπου 10,5 δισ. ευρώ (από τα 236,9 δισ. στα 247,5 δισ. ευρώ) είναι λογικό να προκύπτει και αύξηση των εισπράξεων από τον ΦΠΑ, καθώς το μεγαλύτερο κομμάτι του πρόσθετου ΑΕΠ σε ονομαστικούς όρους εξακολουθεί να παράγεται από την κατανάλωση.
Από τη στιγμή, μάλιστα, που η πληρωμή αυτής της κατανάλωσης γίνεται ηλεκτρονικά, είναι και πιο εύκολο να καταγραφεί η συναλλαγή και να αποδοθεί ο φόρος που αναλογεί.
2. To 2025 θα είναι γεμάτο από αυξήσεις εισοδημάτων. Από τον Απρίλιο αναπροσαρμόζονται οι μισθοί στο Δημόσιο (έστω και λίγο), ενώ ενεργοποιείται και η νέα αύξηση του κατώτατου μισθού κατά περίπου 40 ευρώ τον μήνα.
Ταυτόχρονα θα γίνει προσπάθεια περαιτέρω μείωσης της ανεργίας, ενώ αυξημένο θα είναι για τους περισσότερους και το ελάχιστο εισόδημα των αυτοαπασχολουμένων (ακριβώς λόγω αύξησης του κατώτατου μισθού με τον οποίο το ελάχιστο εισόδημα είναι συνδεδεμένο).
Όλες αυτές οι αυξήσεις θα μεταφραστούν σε πρόσθετη παρακράτηση φόρου, άρα και σε πρόσθετα φορολογικά έσοδα.
3. Ήδη από τους ισολογισμούς των εισηγμένων έχει φανεί τάση αύξησης των δηλωθέντων κερδών στην εφορία και από αυτή θα προέλθει και η πρόσθετη αύξηση των εσόδων από τον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων.
Επιχείρημα έναντι της Κομισιόν
Οι μεταβολές σε ΑΕΠ και εισοδήματα φυσικών και νομικών προσώπων έχουν προϋπολογιστεί με στόχο να εξασφαλίσουν ότι τα συνολικά φορολογικά έσοδα θα διαμορφωθούν στα 69,2 δισ. ευρώ.
Το ζητούμενο, όμως, είναι να υπάρξουν σαφείς ενδείξεις από το α’ εξάμηνο ότι μπορούμε να φτάσουμε σε υψηλότερα επίπεδα.
Οι πιθανές πηγές περαιτέρω αύξησης των εσόδων είναι:
α) Η μεγαλύτερη μείωση του κενού του ΦΠΑ. Το 2025 θα είναι έτος πλήρους εφαρμογής για τη γενικευμένη επέκταση των POS, αλλά και των διασυνδεδεμένων ταμειακών μηχανών. Τα συγκεκριμένα μέτρα ενεργοποιήθηκαν μετά την άνοιξη του 2024, οπότε η ετήσια απόδοσή τους μπορεί να είναι μεγαλύτερη μέσα στο 2025.
β) Η αύξηση των κερδών τόσο των επιτηδευματιών όσο και των νομικών προσώπων, εξαιτίας της αυστηρότερης εφαρμογής του mydata.
To 2025 θα είναι η χρονιά που δεν θα αναγνωρίζεται κανένα έσοδο και (κυρίως) καμία δαπάνη αν δεν έχει αποτυπωθεί στα ηλεκτρονικά βιβλία. Αυτό δημιουργεί τις προϋποθέσεις για αύξηση των δηλωθέντων κερδών, άρα και του φόρου εισοδήματος.
Γιατί είναι καθοριστικά τα στοιχεία των πρώτων έξι-επτά μηνών τους έτους; Διότι το οικονομικό επιτελείο θέλει να πάει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το καλοκαίρι με το επιχείρημα ότι υπάρχει και το 2025 υπεραπόδοση από τον περιορισμό της φοροδιαφυγής.
Αυτό θα επιτρέψει τη λήψη πρόσθετων μέτρων φορολογικής ελάφρυνσης στον προϋπολογισμό του 2026, χωρίς να «χτυπήσει» ο κανόνας της αύξησης των καθαρών δαπανών (οι όποιες μειώσεις φορολογικών συντελεστών αντιμετωπίζονται ως μεταβολές που αυξάνουν τις καθαρές δαπάνες του Δημοσίου).
Αν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανάψει το «πράσινο φως» (έγινε φέτος, μπορεί να γίνει και του χρόνου), τότε οι εξαγγελίες για μειώσεις φόρων θα γίνουν τον Σεπτέμβριο.
