Κατά 25 δισ. ευρώ περιορίστηκαν τα «κόκκινα» δάνεια σε τράπεζες και servicers το γ’ τρίμηνο πέρυσι σε σχέση με το 2019, από τα 92 δισ. ευρώ στα 67 δισ. ευρώ. Τα στοιχεία αυτά έχουν καταγραφεί στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, τα στελέχη του οποίου αναφέρουν ότι η σημαντική αυτή μείωση του ιδιωτικού χρέους αποτελεί έναν από τους λόγους για τις αναβαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας από τους οίκους αξιολόγησης. Σύμφωνα με τους παράγοντες του υπουργείου, στον περιορισμό των «κόκκινων» δανείων συνετέλεσαν μια σειρά από νομοθετικές πρωτοβουλίες (ν.5072/2023 και ν.5113/2024) που βελτίωσαν σημαντικά τη λειτουργία του εξωδικαστικού μηχανισμού. Έως σήμερα, ο συνολικός αριθμός των επιτυχών ρυθμίσεων διαμορφώνεται σε 30.515 ρυθμίσεις, με τη συνολική αξία των ρυθμισμένων οφειλών να ανέρχεται στα 10,01 δισ. ευρώ. Και είναι χαρακτηριστικό ότι οι ρυθμίσεις στον εξωδικαστικό μηχανισμό αυξήθηκαν κατά 81% μεταξύ 2023 και 2024. Ενώ, οι νέες πρωτοβουλίες που ανακοινώθηκαν από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστή Χατζηδάκη (π.χ. διπλασιάζεται το όριο εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων στον υποχρεωτικό εξωδικαστικό μηχανισμό) διευρύνουν κατά πολύ το πλαίσιο εφαρμογής του εξωδικαστικού και το επίπεδο της προστασίας για δεκάδες χιλιάδες οφειλέτες. Οι αρμόδιοι παράγοντες του ΥΠΕΘΟ αναφέρουν ενδεικτικά για το τι ισχύει έως σήμερα:
-Αυτόματη και υποχρεωτική αποδοχή από τράπεζες και Δημόσιο της πρότασης αναδιάρθρωσης του χρέους των ευάλωτων οφειλετών.
-Ένταξη ατόμων με ποσοστό αναπηρίας άνω του 67% στην κατηγορία των ευάλωτων οφειλετών με αυξημένα όρια στα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια.
-Επιπλέον υψηλότερο «κούρεμα» 28% στην οφειλή.
-Ειδικότερα, με την τεκμαιρόμενη συναίνεση των πιστωτών στην αίτηση εξωδικαστικού των ευάλωτων, ενισχύθηκε η προστασία των ευάλωτων δανειοληπτών, με 2.673 ευάλωτα νοικοκυριά να επωφελούνται από ρυθμίσεις οφειλών.
-Σταθερό επιτόκιο 3% για 3 χρόνια για όλες τις ρυθμίσεις (Δημόσιο, τράπεζες, servicers).
-Δυνατότητα ρύθμισης των οφειλών προς το Δημόσιο των νομικών προσώπων τα οποία έχουν τεθεί σε λύση ή εκκαθάριση, από τα συνυπόχρεα για τις οφειλές πρόσωπα.
-Δυνατότητα προκαταβολής έως 10% για οφειλέτες στους οποίους έχει κοινοποιηθεί πρόγραμμα πλειστηριασμού, με εξαίρεση τους ευάλωτους οφειλέτες για τους οποίους έχει εκδοθεί βεβαίωση ευάλωτου οφειλέτη (όπου δεν θα μπορεί να ζητηθεί προκαταβολή).
-Δυνατότητα επανάντλησης οφειλών, ώστε να περιληφθούν οφειλές προς το Δημόσιο που βεβαιώθηκαν στο μεσοδιάστημα, εάν καθυστερήσει η χορήγηση πρότασης αναδιάρθρωσης για οποιονδήποτε λόγο.
Σημειώνεται, εξάλλου, ότι μέσω του προγράμματος «ΗΡΑΚΛΗΣ» οι τράπεζες πέτυχαν αξιοσημείωτη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων στα χαρτοφυλάκια τους. Το γ’ τρίμηνο του 2024 το ποσοστό έφτασε το 4,6% (το 2019 το ποσοστό ανερχόταν στο 40,6%).
Υπενθυμίζεται, παράλληλα, ότι τα νέα μέτρα που ανακοίνωσε ο υπουργός είναι τα εξής;
1) Αύξηση των εισοδηματικών και περιουσιακών ορίων προκειμένου να χαρακτηριστεί ένας οφειλέτης ως επιλέξιμος στο πλαίσιο της υποχρεωτικής αποδοχής του εξωδικαστικού μηχανισμού από τους πιστωτές. Με τη ρύθμιση που εισάγεται, διπλασιάζονται τα κριτήρια για το χαρακτηρισμό δανειολήπτη ως επιλέξιμου προκειμένου να καταστεί υποχρεωτική η συναίνεση του συνόλου των πιστωτών για ένταξη του οφειλέτη στον εξωδικαστικό μηχανισμό. Ο διπλασιασμός των ορίων αυτών έχει ως προϋπόθεση ο οφειλέτης να έχει ανώτατο όριο ήδη μη εξυπηρετούμενων τραπεζικών οφειλών (δηλαδή σε τράπεζες ή servicers) τις 300.000 ευρώ.
2) Υποχρέωση του πιστωτή να έχει καταθέσει τουλάχιστον 3 μήνες προ της διενέργειας του πλειστηριασμού έγγραφη πρόταση ρύθμισης στον οφειλέτη.
3) Απαλλαγή οφειλέτη για τον οποίο δεν ανοίγει πτωχευτική διαδικασία αλλά καταχωρείται στο Μητρώο Φερεγγυότητας.
4) Επέκταση προθεσμιών ώστε να μπορεί ο ευάλωτος οφειλέτης να μπει στο ενδιάμεσο πρόγραμμα.
5) Επέκταση της δυνατότητας ρύθμισης δανείων με εγγύηση Δημοσίου μέσω της διαδικασίας εξυγίανσης.
6) Δημιουργείται μόνιμος μηχανισμός αποζημίωσης ζημιωθέντων της «ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ»- επιλύονται ζητήματα αποζημιώσεων σε δικαιούχους απαιτήσεων από ασφάλειες ζωής.
