Οι ευρωεκλογές έχουν μπει στην τελική ευθεία, με τα διακυβεύματα να είναι πολλά και κρίσιμα, ενώ τα πολιτικά κόμματα συνεχίζουν το ξεδίπλωμα των αφηγημάτων τους για την επόμενη ημέρα στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Περίοπτη θέση στην προεκλογική εκστρατεία τους κατέχει το φλέγον ζήτημα της ενέργειας – δη μετά από τη διακοπή των ενεργειακών δεσμών της ΕΕ με τη Ρωσία, αλλά και μιας προσπάθειας αύξησης της πράσινης ενέργειας στο εσωτερικό της Ένωσης.
Οι ισχυρότερες ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχουν αναλάβει συγκεκριμένες δεσμεύσεις όσον αφορά στο κλίμα και την ενέργεια
Οι εκλογές έρχονται σε μια κρίσιμη στιγμή για την κλιματική και την ενεργειακή πολιτική σε ολόκληρη την Ευρώπη. Εν μέσω γεωπολιτικής αναταραχής, τα κράτη-μέλη της ΕΕ αντιμετωπίζουν αυξανόμενη πίεση να παράσχουν ασφαλή ενεργειακό εφοδιασμό και να ανταγωνιστούν άλλες μεγάλες δυνάμεις όπως η Κίνα και οι ΗΠΑ.
Εν τω μεταξύ οι αναφορές που έρχονται από κράτη-μέλη της Ε.Ε. γι’ αντιδράσεις κατά πολιτικών περί της πράσινης μετάβασης πληθαίνουν ολοένα και περισσότερο, με τους αγρότες, επί παραδείγματι, να διαμαρτύρονται για μεγάλες αδικίες που περιλαμβάνονται σε αυτές.
Τι πολιτικό καρπό θα δώσει η κάλπη;
Το νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. θα κληθούν τους επόμενους μήνες να συμφωνήσουν και σ’ έναν στόχο εκπομπών για το 2040· ένα σκαλοπάτι στην ευρύτερη πορεία της Ένωσης προς την «κλιματική ουδετερότητα» έως το 2050.
Αλλά τι δεσμεύσεις έχει αναλάβει καθεμιά από τις ισχυρότερες ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όσον αφορά στο κλίμα και την ενέργεια; Το γενικό στίγμα τους αποτυπώνεται στις ακόλουθες δηλώσεις τους γύρω από τις επίσημες θέσεις τους.
Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ)
Πρόκειται για μιαν κεντροδεξιά ομάδα, η οποία σήμερα κατέχει τις περισσότερες έδρες στο κοινοβούλιο και στην οποία ανήκει η σημερινή πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
- Κλίμα: Το σήμα κατατεθέν μας είναι η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία γεννήθηκε από την ανάγκη προστασίας των ανθρώπων και του πλανήτη. Αλλά σχεδιάστηκε επίσης ως μια ευκαιρία να οικοδομήσουμε τη μελλοντική μας ευημερία.
- Ενέργεια: Θέλουμε μια Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Ένωση που θα μας οδηγήσει σε ένα μέλλον ουδέτερο από άνθρακα και φιλικό προς το περιβάλλον. Τα κράτη-μέλη αποφασίζουν για το συγκεκριμένο ενεργειακό τους μείγμα. Μια ανοιχτή και ουδέτερη τεχνολογική προσέγγιση ως κατευθυντήρια αρχή αποτελεί κινητήρια δύναμη για την καινοτομία. Δεν χρειαζόμαστε μια απαγορευτική Ευρώπη, αλλά αντίθετα μια καινοτόμο Ευρώπη που τοποθετεί τις οικονομικές, χρηματοοικονομικές και κοινωνικές ανάγκες των πολιτών της στο επίκεντρο του μελλοντικού ενεργειακού εφοδιασμού.
Προοδευτική Συμμαχία Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D)
Πρόκειται για μια κεντροαριστερή ομάδα, η οποία αυτήν τη στιγμή κατέχει τον δεύτερο υψηλότερο αριθμό εδρών στο κοινοβούλιο.
- Κλίμα: Μια νέα Πράσινη και Κοινωνική Συμφωνία για μια δίκαιη μετάβαση με καθαρή, ασφαλή και οικονομικά προσιτή ενέργεια· νέες, ποιοτικές θέσεις εργασίας σε μια πράσινη κυκλική οικονομία χωρίς άνθρακα· και έναν ζωντανό πλανήτη.
- Ενέργεια: Θα καταπολεμήσουμε την ενεργειακή φτώχεια και το βάρος των υψηλών τιμών ενέργειας και θα εγγυηθούμε τον εφοδιασμό των πιο ευάλωτων.
Ανανεώστε την Ευρώπη τώρα
Πρόκειται για έναν φιλελεύθερο, κεντρώο συνασπισμό ανάμεσα στο Ευρωπαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα (EDP), τη Συμμαχία Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη (ALDE) και το γαλλικό κυβερνών κόμμα «Αναγέννηση».
- Κλίμα: «Με την Πράσινη Συμφωνία χαράξαμε τον δρόμο για μια οικονομικά βιώσιμη μετάβαση σ’ ένα βιώσιμο μέλλον για τα παιδιά μας, τα εγγόνια μας και όλους όσοι θ’ ακολουθήσουν».
- Ενέργεια: Δεν έχει καταθέσει επίσημη θέση εν όψει των ευρωεκλογών.
Ευρωπαϊκό Πράσινο Κόμμα
Εκπροσωπώντας κόμματα των Πρασίνων από όλη την Ευρώπη, το Κόμμα των Πρασίνων είναι μέρος της κοινοβουλευτικής ομάδας Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία (EFA), η οποία εκπροσωπεί περιφερειακές ή αυτονομιστικές ευρωπαϊκές ομάδες. Το Volt Europa, ένα φιλοευρωπαϊκό, φεντεραλιστικό κόμμα, επίσης συνδέεται με την ομάδα.
- Κλίμα: «Η καταπολέμηση της κρίσης κόστους ζωής και της οικονομικής ανισότητας με παράλληλη προστασία του κλίματος και αποκατάσταση της φύσης θα απαιτήσει επενδύσεις. Γι’ αυτό προτείνουμε ένα μεγάλο επενδυτικό σχέδιο για την Ευρώπη: την Πράσινη και Κοινωνική Συμφωνία. Θα φτιάξουμε νέες πράσινες υποδομές και θα χρηματοδοτήσουμε ποιοτικές δημόσιες υπηρεσίες. Αυτή η οικονομική ευκαιρία θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας και βιομηχανίες».
- Ενέργεια: «Όλοι πρέπει να έχουν πρόσβαση σε επαρκή, οικονομικά προσιτή και ανανεώσιμη ενέργεια ως βασικό δικαίωμα».
Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές (ECR)
Πρόκειται για μια κοινοβουλευτική ομάδα δεξιών ευρωσκεπτικιστών. Ο ακροδεξιός συνασπισμός Ταυτότητα και Δημοκρατία, αποσχίστηκε από το ECR το 2019.
- Κλίμα: «Προτείνουμε μια αντίθετη προσέγγιση για την Πράσινη Συμφωνία από εκείνη που προωθήθηκε από την Ε.Ε. τα τελευταία πέντε χρόνια. Θα υποστηρίξουμε μια πιο ισορροπημένη, τοπικού χαρακτήρα στρατηγική για το κλίμα που δεν θα ξεχνά τους απλούς ανθρώπους και θα δίνει προτεραιότητα στην κοινωνικοοικονομική ευημερία. Σκοπεύουμε να αναθεωρήσουμε τους πιο προβληματικούς στόχους της Πράσινης Συμφωνίας».
- Ενέργεια: «Αν και είναι ζωτικής σημασίας να τονίσουμε τη σημασία της αυτονομίας κάθε κράτους μέλους στον καθορισμό του δικού του ενεργειακού μείγματος, υποστηρίζουμε σθεναρά μια τεχνολογικά ουδέτερη προσέγγιση που υπερασπίζεται την πυρηνική ενέργεια και μας κάνει πρωτοπόρους στη γεωθερμική ενέργεια. Αυτή η προσέγγιση θα μας επιτρέψει να διατηρήσουμε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στον ενεργειακό τομέα, καθώς και να προωθήσουμε την ενεργειακή ασφάλεια και βιωσιμότητα».
Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς (PEL)
Πρόκειται για μιαν ένωση δημοκρατικών σοσιαλιστικών και κομμουνιστικών κομμάτων που συμμετέχει σε μια κοινοβουλευτική ομάδα γνωστή ως Αριστερά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
- Κλίμα: «Η ΄΄Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία΄΄ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχει θέσει ως στόχο την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την έναρξη μιας οικολογικής ανάκαμψης. Ωστόσο, παραμένει κολλημένη σ’ ένα πλαίσιο συμφιλίωσης με το καπιταλιστικό σύστημα παραγωγής που πρέπει να ξεπεραστεί. Χρειάζεται μια ισχυρότερη ορμή και μια διαφορετική προοπτική. Η Ευρωπαϊκή Αριστερά στοχεύει να συμβάλει στην ανάδυση ενός προοδευτικού κινήματος με πρωταρχικό κίνητρο την υπέρβαση του νεοφιλελευθερισμού κι ενός καπιταλιστικού συστήματος που εκμεταλλεύεται τη φύση, τις γυναίκες και τους άνδρες».
- Ενέργεια: «Καθιέρωση δημόσιου ελέγχου και ιδιοκτησίας κοινών αγαθών όπως το νερό, η αποχέτευση και οι εταιρείες που τα παρέχουν· υδρογονανθράκων και άλλων πηγών ενέργειας· και των υπηρεσιών παραγωγής, μεταφοράς και διανομής ενέργειας. Ανατροπή του τρέχοντος μοντέλου ενεργειακής ένωσης προς όφελος ενός μοντέλου που βασίζεται στη δημόσια ιδιοκτησία των πόρων, ανοίγοντας ένα κανάλι χρηματοδότησης για τους δήμους για την επίτευξη ενεργειακής κυριαρχίας».
Οι εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Ιούνιο έχουν λοιπόν τη δυνατότητα να προκαλέσουν αναστάτωση στην Ε.Ε., μια από τις ισχυρότερες δυνάμεις στη δράση για το κλίμα. Ενώ το Κοινοβούλιο τα τελευταία χρόνια έχει προωθήσει μερικά από τα πιο επιθετικά σχέδια απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές στον κόσμο, συμπεριλαμβανομένου του στόχου μείωσης των εκπομπών 55% της Ε.Ε. για το 2030, υπάρχουν ενδείξεις ότι οι ψηφοφόροι κλίνουν προς τους υποψηφίους που εκπροσωπούν την -πιο σκεπτικιστική για το κλίμα- Δεξιά. Όλα αυτά έρχονται σε μια κρίσιμη στιγμή για την εφαρμογή του σχεδίου της Ε.Ε. για τον στόχο μηδενικών εκπομπών…