Μήνυμα για την ημέρα μνήμης για τα «Σεπτεμβριανά», έστειλε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, μέσα από ανάρτηση που έκανε στον προσωπικό του λογαριασμό στο X (πρώην πλατφόρμα Twitter)
Συγκεκριμένα, o υπουργός Εθνικής Άμυνας αναφέρει: «69 χρόνια από τα «Σεπτεμβριανά», το απρόκλητο και κεντρικά κατευθυνόμενο #pogrom σε βάρος του Ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης.»
Η ανάρτηση του Νίκου Δένδια
69 χρόνια από τα «Σεπτεμβριανά», το απρόκλητο και κεντρικά κατευθυνόμενο #pogrom σε βάρος του Ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης. pic.twitter.com/0W1MqunRZp
— Nikos Dendias (@NikosDendias) September 6, 2024
Λίγα λόγια για τα «Σεπτεμβριανά»
Με τον όρο «Σεπτεμβριανά» έμεινε στην ιστορία το πογκρόμ που εξαπέλυσε ο τουρκικός λαός, υπό την καθοδήγηση της κυβέρνησης Μεντερές, εναντίον της πολυπληθούς και ευημερούσας ελληνικής κοινότητας της Κωνσταντινούπολης στις 6 και 7 Σεπτεμβρίου 1955. Αποτέλεσμα, οι 100.000 Έλληνες που ζούσαν εκείνη την περίοδο στην Πόλη να συρρικνωθούν σταδιακά.
Η αφορμή για το Πογκρόμ, ήταν η έκρηξη ενός αυτοσχέδιου μηχανισμού στο Τουρκικό Προξενείο της Θεσσαλονίκης, στις 6 Σεπτεμβρίου, που στεγαζόταν και στεγάζεται και σήμερα στο σπίτι, όπου γεννήθηκε ο Κεμάλ Ατατούρκ, ο ιδρυτής του σύγχρονου τουρκικού κράτους. Ως δράστης συνελήφθη από τις ελληνικές αρχές ο Οκτάι Εγκίν, ένας μουσουλμάνος σπουδαστής από την Κομοτηνή, που αργότερα περιεβλήθη το φωτοστέφανο του ήρωα.
Πρωτοσέλιδοι τίτλοι, όπως «Έλληνες τρομοκράτες κατέστρεψαν το πατρικό σπίτι του Ατατούρκ» της «Ισταμπούλ Εξπρές» και δημοσίευση μιας σειράς από παραποιημένες φωτογραφίες του συμβάντος, προκάλεσαν «αυθόρμητες» διαδηλώσεις στην Πλατεία Ταξίμ το απόγευμα της ίδιας μέρας.
Στις 5 το απόγευμα της ίδιας ημέρας, το μαινόμενο πλήθος των 50.000 ατόμων στράφηκε κατά των ελληνικών περιουσιών στη συνοικία Πέραν. Οι λεηλασίες κράτησαν μέχρι τις πρωινές ώρες της 7ης Σεπτεμβρίου, όταν επενέβη ο Στρατός, καθώς η κατάσταση κινδύνευε να τεθεί εκτός ελέγχου. Μέχρι τότε, οι αρχές παρέμειναν απαθείς, όταν δεν διευκόλυναν τους πλιατσικολόγους στο έργο.
Το Πογκρόμ κατά του Ελληνισμού της Πόλης προκάλεσε:
- τον θάνατο 16 Ελλήνων και τον τραυματισμό 32
- τον θάνατο ενός Αρμένιου
- τον βιασμό 12 Ελληνίδων
- τον βιασμό αδιευκρίνιστου αριθμού ανδρών (εξαναγκάστηκαν να υποστούν περιτομή)
- την καταστροφή:
- 4.348 εμπορικών καταστημάτων,
- 110 ξενοδοχείων,
- 27 φαρμακείων,
- 23 σχολείων,
- 21 εργοστασίων,
- 73 εκκλησιών,
- περίπου 1000 κατοικιών, όλα ελληνικής ιδιοκτησίας.
Το οικονομικό κόστος των ζημιών ανήλθε σε 150 εκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με διεθνείς οργανισμούς, ενώ η ελληνική κυβέρνηση τις υπολόγισε σε 500.000.000 δολάρια. Η οικονομική αιμορραγία και ο φόβος ανάγκασαν χιλιάδες έλληνες ομογενείς να μεταναστεύσουν στην Ελλάδα.