Σε περίοδο… εξετάσεων εισέρχεται η ελληνική οικονομία τις επόμενες μέρες, με τους εκπροσώπους των ελεγκτικών οίκων, αλλά και την ίδια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μπαίνουν στον ρόλο του… εξεταστή.
Μετά την ανακοίνωση των στοιχείων για την πορεία του ΑΕΠ την Παρασκευή, με αναφορά στο πρώτο τρίμηνο του 2024, που χτύπησαν «καμπανάκια» για τις εξαγωγές αγαθών και τις επενδύσεις, το ενδιαφέρον θα επικεντρωθεί σε δύο κομβικής σημασίας γεγονότα. Το πρώτο είναι η επίσκεψη των αναλυτών του οίκου Moody’s, προκειμένου να προετοιμαστεί η έκθεση αξιολόγησης του Σεπτεμβρίου (σ.σ.: πρόκειται για κεκλεισμένων των θυρών συναντήσεις, οι οποίες δεν ανακοινώνονται), ενώ το δεύτερο είναι η δημοσίευση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των δημοσιονομικών στόχων βάσει των οποίων θα συνταχθεί, όχι μόνο ο φετινός προϋπολογισμός, αλλά και οι αντίστοιχοι των επόμενων τριών ετών. Με βάση αυτούς τους στόχους θα καθοριστούν τα περιθώρια εξαγγελιών του πρωθυπουργού στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, βάσει αυτών θα συνταχθεί το μεσοπρόθεσμο σχέδιο για την περίοδο 2025-2028 τον Σεπτέμβριο, όπως επίσης και το προσχέδιο του προϋπολογισμού, προκειμένου να κατατεθεί στη Βουλή την πρώτη εβδομάδα του Οκτωβρίου.
Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Οι φετινές… εξετάσεις από την Κομισιόν θα είναι διαφορετικές σε σχέση με αυτές που έδινε μέχρι τώρα η χώρα από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης και μετά. Το πρωτογενές πλεόνασμα, ναι μεν θα ζητείται να παραμένει σε επίπεδα άνω του 2,1% και για τα επόμενα έτη, αλλά το βάρος θα επικεντρωθεί σε δύο άλλα πεδία:
- στη συγκράτηση των καθαρών δαπανών,
- στη μείωση της αναλογίας του χρέους ως προς το ΑΕΠ.
Η Κομισιόν θα ανακοινώσει -όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες- ένα ανώτατο ποσοστό μεταβολής των δαπανών, το οποίο σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να ξεπεραστεί εκτός κι αν συντρέξουν λόγοι έκτακτης ανάγκης (π.χ., θεομηνίες κ.λπ.). Αυτός ο κόφτης δαπανών προκύπτει με βάση τις εκτιμήσεις που γίνονται για τη βιωσιμότητα του χρέους σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Το ποσοστό που θα ανακοινωθεί θα καθορίσει σε πολύ μεγάλο βαθμό τα περιθώρια του προϋπολογισμού για την επόμενη χρονιά. Ακριβώς αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο δεν έχουν ληφθεί από την κυβέρνηση οι τελικές αποφάσεις για το τι μέλλει γενέσθαι με τον ΦΠΑ στον καφέ, για το αν θα υπάρξουν αναπροσαρμογές στα επιδόματα ανεργίας, τέκνων κ.λπ., αλλά και για οποιοδήποτε άλλο μέτρο αφήνει δημοσιονομικό αποτύπωμα.
Οίκοι αξιολόγησης
Η πρώτη κατά σειρά έκθεση αξιολόγησης από ξένο ελεγκτικό οίκο, αμέσως μετά τις ευρωεκλογές, αναμένεται να εκδοθεί στις 12 Ιουνίου από τον γερμανικό οίκο Scope. Πρόκειται για τον τελευταίο οίκο που έλαβε την πιστοποίηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και έναν από τους πρώτους που επέστρεψαν την επενδυτική βαθμίδα στην Ελλάδα. Από τον Ιανουάριο, ο γερμανικός οίκος έχει βαθμολογήσει τα ελληνικά ομόλογα με ΒΒΒ-, ενώ οι προοπτικές εξακολουθούν να χαρακτηρίζονται σταθερές, όπως προκύπτει από την τελευταία έκθεση αξιολόγησης του Ιανουαρίου του 2024. Θα ακολουθήσει η αξιολόγηση από την DBRS μετά τις καλοκαιρινές διακοπές και συγκεκριμένα στις 6 Σεπτεμβρίου. Σταθερές χαρακτηρίστηκαν οι προοπτικές και από τον συγκεκριμένο οίκο με την έκθεση που συνέταξε στις 8 Μαρτίου.
Για ευνόητους λόγους, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στο τι θα αποφανθεί ο οίκος Moody’s στις 13 Σεπτεμβρίου, οπότε και δημοσιεύει τη δική του έκθεση. Ο μεγαλύτερος και πιο αυστηρός ελεγκτικός οίκος του κόσμου είναι ο μοναδικός που δεν έχει επιστρέψει την επενδυτική βαθμίδα στην Ελλάδα, διατηρώντας τη βαθμολογία στο Ba1, με τις προοπτικές να χαρακτηρίζονται ως σταθερές.
Οι ερευνητές της Moody’s είναι προγραμματισμένο να έρθουν στην Αθήνα μέσα στον Ιούνιο ακριβώς για να προετοιμάσουν την επόμενη έκθεση αξιολόγησης. Θεωρείται πολύ κρίσιμη επίσκεψη, καθώς η ελληνική πλευρά θα επιδιώξει στις επαφές να προβάλει τα πλεονεκτήματα της ελληνικής οικονομίας και να διασφαλίσει, αν όχι την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας τον Σεπτέμβριο, τουλάχιστον τη βελτίωση των προοπτικών.
Ελληνικά ατού
Ποια είναι τα βασικά ελληνικά επιχειρήματα; Η Ελλάδα έχει χαμηλότερες ετήσιες δαπάνες εξυπηρέτησης του χρέους, ταχύτερο ρυθμό απομείωσης της αναλογίας του χρέους προς το ΑΕΠ σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα, αλλά και ένα πολύ καλό προφίλ χρέους με μακρά περίοδο αποπληρωμής, περιορισμένο κόστος εξυπηρέτησης και υψηλά ταμειακά διαθέσιμα, που λειτουργούν ως «ασπίδα» σε πιθανά σκαμπανεβάσματα.
Αυτό το προφίλ εμφανίζεται πλέον καλύτερο απ’ ό,τι άλλων χωρών -όπως, για παράδειγμα, της Ιταλίας- οι οποίες έχουν επενδυτική βαθμίδα και από αυτό ακριβώς προκύπτει το ερώτημα στο οποίο πρέπει να απαντήσει και η Moody’s: Θα πρέπει και η Ελλάδα να καταταγεί στην 1η κατηγορία των χωρών ή υπάρχει κάποιος λόγος για τον οποίο θα πρέπει να παραμείνει εκτός επενδυτικής βαθμίδας;