Από ακτινογραφία περνάει ο SSM τα χαρακτηρισμένα stage 2 δάνεια των ελληνικών τραπεζών, τα οποία υπολογίζονται σε περίπου 15 δισ. ευρώ, ζητώντας από τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας την επανακατηγοριοποίηση των δανείων αυτών. Ως δάνεια του σταδίου 2 νοούνται όσα δάνεια διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο στην αποπληρωμή τους ακόμη και εάν εξυπηρετούνται κανονικά αρκεί να έχουν αλλάξει προς το χειρότερο τα δεδομένα του δανειολήπτη, όπως για παράδειγμα αυτός να έχει χάσει τη δουλειά του. Σε ότι αφορά τις ελληνικές τράπεζες, η συντριπτική πλειοψηφία των παραπάνω δανείων αφορούν χορηγήσεις που πέρασαν από το στάδιο των NPEs και εξυγιάνθηκαν.
Χθες ξεκίνησαν οι συναντήσεις των ελληνικών τραπεζών με τον SSM στο πλαίσιο της 4ης μεταμνημονιακής αξιολόγησης και με μία ατζέντα η οποία αφορά κυρίως τον κίνδυνο δημιουργίας νέων κόκκινων δανείων.
Φαίνεται πως η ευρωπαϊκή εποπτεία σηκώνει εξαιρετικά ψηλά το θέμα αυτό, μιας και σε πρόσφατη συνέντευξη της επικεφαλής του SSM Claudia Buch στους Financial Times, σαφώς διαπιστώνεται από τον επόπτη έλλειμμα στον τρόπο με τον οποίον οι τράπεζες στην Ευρώπη υπολογίζουν τους κινδύνους για τη δημιουργία νέων κόκκινων δανείων. Η κ. Buch αναφέρει πως οι τράπεζες της Ευρωζώνης αντιμετωπίζουν αυξανόμενους κινδύνους, γεωπολιτικούς, ενεργειακούς και άλλους κάτι που καθιστά απίθανο σε αυτή τη φάση «να μην υπάρξει αύξηση των αθετήσεων πληρωμών».
Χαρακτηρίζει οπισθοδρομικά τα περισσότερα μοντέλα κινδύνου των τραπεζών καθώς αυτά δεν σκιαγραφούν την εξέλιξη των κινδύνων ενώ βασίζονται σε παρελθοντικά στοιχεία. Ο SSM θα δώσει μεγάλη έμφαση στο θέμα αυτό και οι τράπεζες οφείλουν να χαρτογραφήσουν την μελλοντική εξέλιξη των κινδύνων του χαρτοφυλακίου τους.
Για παράδειγμα, οι εξελίξεις στην Ερυθρά Θάλασσα και ο κατακερματισμός των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού πρέπει να προβλεφθεί με ποιον τρόπο θα επηρεάσει το χαρτοφυλάκιο των τραπεζών αναφέρει η κα Buch.
Δάνεια Σταδίου 2
Ο επόπτης θα συζητήσει με τις ελληνικές τράπεζες προκειμένου να ενημερωθεί σχετικά με την ποιότητα των ενεργητικών τους και την επανακατηγοριοποίηση των δανείων που θεωρούνται stage 2 και τα οποία αντιπροσωπεύουν περί το 10% του συνόλου του χαρτοφυλακίου χορηγήσεων των ελληνικών τραπεζών. Ζητείται προσεκτική επανεξέταση για όσα δάνεια βρίσκονται σε πρώϊμη καθυστέρηση μέχρι 90 ημέρες, σε καθυστέρηση μεγαλύτερη από αυτήν αλλά κυρίως για τα δάνεια που ήταν ρυθμισμένα και οι δανειολήπτες αντιμετωπίζουν δυσκολία στην αποπληρωμή τους.
Για τα δάνεια stage 2 οι προβλέψεις είναι αυξημένες και επηρεάζουν την κεφαλαιακή θέση των τραπεζών.
ΝPEs
Ενα δεύτερο σημαντικό θέμα που θα θέσει ο επόπτης είναι τυχόν ανησυχίες των τραπεζών για ενδεχόμενο ύπαρξης νέων κόκκινων δανείων λαμβάνοντας υπόψη και την υιοθέτηση του προγράμματος στήριξης οφειλετών που παρέχουν οι τράπεζες στους ευάλωτους δανειολήπτες.
Mείωση παλιών NPEs
O επόπτης θα ζητήσει ενημέρωση για το αναθεωρημένο πρόγραμμα στρατηγικής μείωσης των κόκκινων δανείων των τραπεζών αλλά και για το πρόγραμμα τιτλοποιήσεων των NPLs
Kρατικές εγγυήσεις
Iδιαίτερη μνεία θα κάνει ο SSM σε ότι αφορά τα δάνεια υπό κρατική εγγύηση που έχουν οι τράπεζες στα χαρτοφυλάκιά τους.
Τα δάνεια αυτά φθάνουν τα 2 δισ. ευρώ και παρά το γεγονός πως έχουν δοθεί υπό την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, η εγγύηση αυτή δεν παρέχεται προς τις τράπεζες. Οι φάκελοι είναι ελλειπείς στις περισσότερες περιπτώσεις και ο χρόνος που απαιτείται για την δικαστική διεκδίκηση της εγγύησης είναι μεγάλος. Στο πλαίσιο αυτό και καθώς δεν διαφαίνεται ορατή λύση στο εγγύς μέλλον οι ελληνικές τράπεζες θα κληθούν να πάρουν προβλέψεις την προσεχή τριετία οι οποίες θα προσεγγίσουν περίπου το 1 δισ. ευρώ αναφέρουν πηγές με γνώση του θέματος.
Μέχρι τώρα το Δημόσιο δεν έχει καταβάλει παρά εγγυήσεις μικρότερες του 10% του συνόλου των συγκεκριμένων δανείων που έχουν δοθεί σε αναξιοπαθούσες ομάδες του πληθυσμού και είναι εντελώς απίθανη η ανάκτησή τους.
Η ατζέντα του SSM περιπλαμβάνει ακόμη θέματα κεφαλαιακής επάρκειας και ρευσ΄τοτητας των τραπεζών απόδόσεις των κρατικών ομολόγων που διαθέτουν οι τράπεζες στο χαρτοφυλάκιό τους.
Πιστωτική επέκταση
Σημαντικές συζητήσεις θα γίνουν για την πιστωτική επέκταση των τραπεζών. Τα θέματα των επιτοκίων και πως αυτά θα επηρεάσουν τους ισολογισμούς των πιστωτικών ιδρυμάτων βρίσκονται επίσης στην ατζέντα της συζήτησης μαζί με τις εκδόσεις MREL
Διεθνής δραστηριότητα
Tέλος ο SSM θα συζητήσει με τα πιστωτικά ιδρύματα τις προθέσεις τους για επέκταση της παρουσίας τους στο εξωτερικό, τα σχέδια μετασχηματισμού τους και θέματα ψηφιοποίησης.
Η θέση των ελληνικών τραπεζών
Οι ελληνικές τράπεζες σημειώνουν με έμφαση πως δεν υπάρχουν στο χαρτοφυλάκιό τους νέα κόκκινα δάνεια και πως η μνημονιακή περίοδος που προηγήθηκε πέρασε από μεγάλο σκανάρισμα τους ιδιώτες και τις επιχειρήσεις που δανειοδοτήθηκαν επομένως θεωρούν εξαιρετικά δύσκολο να υπάρξουν νέα κόκκινα δάνεια τέτοια και τόσα που να αλλοιώσουν την εικόνα του ισολογισμού τους. Συγχρόνως σημειώνουν πως ούτε και στις άλλες ευρωπαίκές τράπεζες υφίσταται τάση παρόμοια.
Ο SSM πάντως μέσω της κ. Buch προειδοποιεί για δυσκολότερους καιρούς. Οι ευρωπαϊκές αφερεγγυότητες μειώθηκαν απότομα το 2020-22, όταν οι κυβερνήσεις παρείχαν τεράστια ποσά βοήθειας σε εταιρείες για να αμβλύνουν στις επιπτώσεις της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης που προκλήθηκε από τον πόλεμο με τη Ρωσία. Αλλά έκτοτε έχουν αυξηθεί υψηλότερα από τα επίπεδα πριν από την πανδημία, καθώς η στασιμότητα της ανάπτυξης, το αυξανόμενο κόστος δανεισμού και οι υψηλές τιμές ενέργειας επηρέασαν περισσότερες εταιρείες ανέφερε η κ. Buch. H ίδια μίλησε για αύξηση των κερδών των τραπεζών που τις έβαλε στην πορεία να επιστρέψουν πάνω από το 50% των κερδών αυτών δηλαδή πάνω από 120 δισ. πίσω στους μετόχους τους το 2024.
Η ίδια αξιολογεί ως εξαιρετικά σοβαρό τον κίνδυνο του κλίματος και επισημαίνει πως οι τράπεζες πρέπει και μπορούν να κάνουν περισσότερα από όσα κάνουν μέχρι τα τώρα για το θέμα αυτό, ενώ συνδέει εμμέσως πλην σαφώς την πιστοδοτική πολιτική στα στεγαστικά δάνεια με το πιστοποιηντικό ενεργειακής απόδοσης.
Η ίδια χαρακτήρισε την επιβολή προστίμων προς τις τράπεζες ως εργαλείο κλιμάκωσης σε θέματα που δεν καλύπτονται οι ελλείψεις όπως τα συστήματα πληροφορικής επισημαίνοντας πως στην παρούσα φάση η ΕΚΤ βρίσκεται στη μέση μιας άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων για να αξιολογήσει την άμυνα των τραπεζών έναντι των επιθέσεων στον κυβερνοχώρο.