Τα «αποκαλυπτήρια» για την πορεία του ΑΕΠ κατά το 3ο τρίμηνο και οι επιδόσεις που θα ανακοινώσει η Ελληνική Στατιστική Αρχή θα κρίνουν σε μεγάλο βαθμό το ποιος θα είναι ο ρυθμός ανάπτυξης για το σύνολο του έτους.
Αν ανακοινωθεί ανάπτυξη στην περιοχή του 6% για το διάστημα Ιουλίου-Σεπτεμβρίου -στην καρδιά δηλαδή της τουριστικής περιόδου-, τότε θα ανοίξει ο δρόμος για νέα αναθεώρηση προς τα πάνω του ΑΕΠ, δεδομένου ότι ο προϋπολογισμός που συζητείται από την επόμενη εβδομάδα στην Ολομέλεια της Βουλής συντάχθηκε με την παραδοχή ότι ο ρυθμός ανάπτυξης θα διαμορφωθεί στο 5,6%.
Ουσιαστικά, κατά τις σημερινές ανακοινώσεις αναζητείται ένα «ρεκόρ»: Η διαμόρφωση του τριμηνιαίου ΑΕΠ αισθητά πάνω από το επίπεδο των 52 δισ. ευρώ (για το διάστημα Ιουλίου-Σεπτεμβρίου) για πρώτη φορά μετά την περίοδο 2010-2011. Ουσιαστικά, δηλαδή, η οικονομία πρέπει να παραγάγει προϊόν αντίστοιχο με αυτό των ετών στην αρχή της μεγάλης ύφεσης. Φυσικά ο τουρισμός αναμένεται να αφήσει θετικό πρόσημο σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Η επίπτωση στο ΑΕΠ «μετριέται» από τη σύγκριση των τουριστικών εσόδων του 3ου τριμήνου του 2021 με το αντίστοιχο φετινό. Η διαφορά είναι πολύ μεγάλη και αυτό θα μετρήσει θετικά. Από την άλλη, όμως, υπάρχει η αγωνία για το πώς θα επιδράσει η πολύ μεγάλη διεύρυνση του εμπορικού ελλείμματος εξαιτίας της κατακόρυφης αύξησης στις τιμές της ενέργειας. Ήταν πολύ δύσκολο το 3ο τρίμηνο, καθώς καταγράφηκε και το ιστορικό ρεκόρ (μέχρι τώρα) στην τιμή του φυσικού αερίου, και το ιστορικό ρεκόρ στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, αλλά και τα ιστορικά ρεκόρ στα πετρελαιοειδή. Μέσα στο τρίτο τρίμηνο έφτασε η βενζίνη στα 2,4 ευρώ και αυτό έχει αποτυπωθεί έντονα στο ενεργειακό ισοζύγιο και κατά συνέπεια και στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.
«Κλειδί» η κατανάλωση
Αν οι επιδόσεις στον τουρισμό είναι τέτοιες ώστε να υπερκαλύψουν τη… χασούρα από το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου, θα φανεί. Το κρίσιμο όμως για το πού θα φτάσει το ΑΕΠ στο τρίτο τρίμηνο θα είναι η ιδιωτική κατανάλωση, αλλά και η πορεία των επενδύσεων. Η αύξηση τζίρου στο τρίτο τρίμηνο είναι δεδομένη και καταγεγραμμένη, αλλά το ερώτημα είναι τι θα «γράψει» το βασικό συστατικό του ελληνικού ΑΕΠ, δηλαδή η κατανάλωση. Είναι η αύξηση του τζίρου των επιχειρήσεων μόνο προϊόν του πληθωρισμού ή υπάρχει και πραγματική αύξηση της κατανάλωσης; Από εκεί και πέρα, οι επενδύσεις και η καταγραφή των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, αλλά και των ιδιωτικών επενδύσεων είναι το κρίσιμο στοιχείο που θα καθορίσει και την τελική έκβαση του ΑΕΠ.
Γιατί η τριμηνιαία ανάπτυξη στο επίπεδο του 5%-6% θα είναι «κλειδί» για το σύνολο της χρονιάς;
Μέχρι και το α’ εξάμηνο, η ΕΛΣΤΑΤ έχει καταγράψει στην Ελλάδα πραγματικό ρυθμό ανάπτυξης (χωρίς την επίπτωση του πληθωρισμού δηλαδή) της τάξεως του 8,4%. Αν το ΑΕΠ στο 3ο τρίμηνο (σε όρους αλυσωτών δεικτών όγκου) διαμορφωθεί στην περιοχή των 52,5 δισ. ευρώ με τριμηνιαίο ρυθμό ανάπτυξης 5%, τότε ο ρυθμός ανάπτυξης στο 9μηνο θα ανέλθει στο 7%. Ύστερα από μια τέτοια εξέλιξη, θα αρκεί και μια ισχνή ανάπτυξη στο 4ο τρίμηνο, της τάξεως του 2,5%, για να φτάσει ο ρυθμός ανάπτυξης στο 6%.
Προς το παρόν, δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις για τέτοια συμπίεση στην οικονομική δραστηριότητα του 4ου τριμήνου, αν και πολλά θα κριθούν στο διάστημα των εορτών, που κάθε χρόνο είναι καθοριστικό για τη διαμόρφωση του ΑΕΠ του έτους.